Deprem yönetmeliği
Deprem yönetmeliği ya da sismik yönetmelik, deprem durumunda binalardaki mülkiyeti ve canı korumak için tasarlanmış bina yönetmelikleridir. Bu tür yönetmeliklere olan ihtiyaç, "Depremler öldürmez, binalar öldürür" ya da daha geniş biçimiyle “Depremler insanları yaralamaz veya öldürmez. Kötü inşa edilmiş insan yapımı yapılar insanları yaralar ve öldürür.” sözüne yansımıştır.[1]
Sismik yönetmelikler, yoğun nüfuslu bölgelerde ağır yıkıma neden olan büyük depremlere önlem olarak oluşturulmuş ve geliştirilmiştir. Genellikle, son depremlerden ve araştırma bulgularından elde edilen bilgilere dayanarak revize edilir ve bu nedenle sürekli olarak güncellenirler. Dünya çapında kullanılan birçok sismik yönetmelik vardır. Çoğu yönetmelik, binaların deprem etkilerine göre nasıl tasarlanacağına ilişkin temel yaklaşımları paylaşır, ancak teknik gereksinimlerinde farklılık gösterir ve yerel jeolojik koşulları, yaygın inşaat türlerini, tarihi konuları vb. ele alan bir kapsama sahip olur.
Ülkelere göre[değiştir | kaynağı değiştir]
Meksika[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk Meksiko bina yönetmeliği 1942'de yayınlandı; 1966'dan bu yana, yapısal tasarıma yönelik bir yönetmelik içermektedir ve ülke genelindeki belediyeler için bir referans görevi görür. 1976'da yönetmelik güncellendi ve tüm malzemeler ve yapısal sistemler için limit durum felsefesine dayanan tutarlı bir format benimsedi. Şubat 2004'te yeni bir yönetmelik daha yayınlandı.[2]
Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]
Deprem yönetmeliğinin yetersiz uygulanması, 50.000'den fazla insanın öldüğü 2023 Kahramanmaraş depremlerinin yüksek yıkımına neden olan bir faktördü. Kurtarma çabalarını zorlaştıran çökmelere yol açan yüksek destek kolonu hataları yaşandı. 2018 genel seçimlerinde daha çok destek almak için hükümet, inşaat yönetmeliğini ihlal eden yapılar ve müteahhitler için af yasası çıkardı. Bunu, daha önceki hükûmetler de yapmıştı.[3] Bazı Türk mühendisler, imar affı ile şehirlerin "mezarlık" olabileceği konusunda daha önce uyarılarda bulunmuştu.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Mitigation works: Earthquake" (PDF). Earthquake Engineering Research Institute. 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
- ^ ""SEISMIC DESIGN AND CODES IN MEXICO", Mario ORDAZ and Roberto MELIZ, 13th World Conference on Earthquake Engineering Vancouver, B.C., Canada, August 1-6, 2004, Paper No. 4000" (PDF). 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ "Turkey's lax policing of building codes known before quake". AP NEWS (İngilizce). 10 Şubat 2023. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ "Turkish cities could become 'graveyards' with building amnesty, engineers say". Reuters. 26 Şubat 2019. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023 – www.reuters.com vasıtasıyla.