Denizatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
12.01, 26 Aralık 2016 tarihinde Pecenge (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17975676 numaralı sürüm (→‎Çoğalma: Kaplankuyruk denizatı türündeki çoğalma dair keşif. Kaynak paylaşım izni mevcut.)

Şablon:Taksobalık Denizatı, yılan iğnesinin de dahil olduğu Syngnathidae familyasından Hippocampus cinsine ait olan balıklardır. Tüm dünyada ılıman ve tropikal sularda bulunurlar.

Denizatların boyutları 16 milimetre ile (yakın zamanda keşfedilen Hippocampus denise[1]) 35 santimetre arasında değişen türleri bulunur. Denizatı ve yılan iğnesi türleri erkek hamileliğinin görüldüğü tek türler olarak bilinmektedirler.[2]

Denizatı alt vücuttaki arka yüzgeç ve kafada solungaçların yanındaki göğüs yüzgeçleri ile tam bir balıktır. Bazı deniz atı türleri kısmen saydamdır, bu yüzden akvaryumlarda orada olmalarına rağmen görünmezler ve resimlerde pek sık görülmezler.

Denizatı nüfusu son yıllardaki aşırı avlanma nedeniyle tehlike altına girmiştir. Denizatı geleneksel Çin şifalı bitki biliminde kullanılmaktadır ve her yıl 20 milyon denizatı bu amaçla yakalanıp satılmaktadır.[3]

Denizatlarının ihracatı ve ithalatı 15 Mayıs 2004'den beri CITES tarafından kontrol edilmektedir.

Deniz ejderleri denizatlarının yakın akrabalarıdır fakat daha büyük vücutları ve yaprak benzeri uzantıları vardır, bu uzantılar sayesinde yüzen deniz yosunu ve esmer suyosunu yataklarının arasında saklanabilirler. Deniz ejderleri larvamsı balıklar ve Amphipodalarla beslenirler. Mysid (deniz bitleri) gibi küçük karides benzeri kabuklu hayvanlarla, avlarını küçük ağızlarına çekerek beslenirler. Bu amphipodaların birçoğu, deniz ejderlerinin yaşadığı esmer suyosunu ormanlarının gölgesinde büyüyen kırmızı algle beslenir.

Çoğalma

Çoğu denizatı türlerinin hamileliği yaklaşık olarak iki ile üç hafta arasında sürer.

Erkek denizatında dişi tarafından bırakılan yumurtaları taşıdığı kuluçka kesesi bulunmaktadır. Çiftleşen çift kuyruklarını birbirlerine sararlar ve dişi uzun bir tüp olan ovipositoru erkeğin kesesine getirir. Yumurta tüpten yukarıya erkeğin kesesine ilerler ve burada erkek daha sonra yumurtaları döller. Embriyolar on gün ile altı hafta arasında gelişirler, bu süre türe ve su koşullarına bağlı olarak değişmektedir. Erkek doğum yaparken, tüm bebek denizatları çıkana kadar boşaltır.

Erkeğin kesesi yumurtalar için tuzluluğu ayarlar, yumurtalar olgunlaşmaya başladıkça dışarıdaki oranla eşitlemek için yavaşça arttırır. Yumurtadan çıkan yavrular ebeveynlerinden bağımsızdır. Bazıları gelişme zamanlarını okyanus planktonlarıyla geçirirler. Bazen, erkek denizatı yeni çıkmış yavruları tüketebilir. Diğer türler (H. zosterae) hemen yaşama deniz dibi canlısı (bentos) olarak başlar.

Denizatları genellikle tek eşlidir, ancak bazı türler (H. abdominalis gibi) sürü halinde yaşamayı sevmektedirler. Tek eşli çiftlerde, erkek ve dişi birbirlerini sabahları ve bazen akşamları aralarındaki bağı kuvvetlendirmek için kur yaparak karşılarlar. Günün geri kalanını birbirlerinden ayrı olarak yiyecek aramakla geçirirler.

Denizatları hızlı hareket eden gözleri vardır, bu sayede avları ve avcıları vücutlarını hareket etmeden izleyebilirler. Yapraklı deniz ejderi gibi, avlarını yutmakta kullandığı uzun bir burnu vardır. Yüzgeçleri küçüktür, çünkü kalın su bitkileri arasında gitmektedir. Denizatının uzun, kavrayıcı kuyruğu vardır, bu sayede deniz yosunu gibi desteklere sarılarak akım tarafından sürüklenmesini engeller.

Denizatı türleri atalarına oranla daha hızlı bir gelişim göstermiş ve genetik değişimleri kilitlemeye öncülük etmiştir. Örnek olarak kaplan kuyruk denizatı mine gelişimini etkileyen genlerin çoğundan yoksundur; dişlerin yerine, besinleri deniz tabanından içine çekmeye elverişli biçimde üst ve alt çenesi boru biçiminde bir burun ve küçücük bir ağız halinde kaynaşmıştır. Balıkların çoğunun hayatta kalabilmek adına koku alma duyularına bağımlı olmalarına karşın kaplan kuyruk denizatı (Hippocampus comes) nispeten daha az koku alma genine sahiptir. Kaplan kuyruk ve akraba denizatları ayrıca pelvik yüzgeç genlerinden de yoksundur. Bu yoksunlukları ince uzun kuyruk ve kemikli vücut kalkanına sahip olmalarını açıklar vaziyettedir. Ama kaplan kuyruk denizatı bir gen bakımından oldukça zengindir: “Pastrisacin”, eril gebelikle ilişkilendirilmektedir ve denizatı genomu bundan altı kopya içermektedir.[4]

Türler

Ayrıca

Armacılıkta, denizatı bir atın ön tarafı ve bir balığın arka tarafının birleşiminden oluşmuş bir yaratık olarak resmedilir. Wight Adası Arması'nın sağ tarafı, Newcastle upon Tyne şehir armasının her iki tarafı veya Avustralya'daki Newcastle Üniversitesi'nin armasında kullanılmaktadır.

Denizatı Waterford Crystal'in önemli bir logosudur ve illüstratör William Wallace Denslow tarafından sıklıkla kullanılır. Deniz atı ,Deniz atı doğumu

Kitaplar

  • Sara A. Lourie, Amanda C.J. Vincent and Heather J. Hall: Seahorses: An Identification Guide to the World's Species and their Conversation. London: Project Seahorse, 1999
  • John Sparks: Battle of the Sexes: The Natural History of Sex. London: BBC Books, 1999

Kaynakça

  1. ^ En küçük deniz atının resimleri Hippocampus denise Denizatı Projesi internet sitesinde
  2. ^ Jones, Adam G. (2003-10-14). "Male Pregnancy" (HTML). Current Biology. Cilt 13 (20 bas.). ss. R791.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  3. ^ "Seahorse Crusader Amanda Vincent" Nova televizyon programında
  4. ^ Denizatlarını Pek Tuhaf Yapan Genler, bilimdili.com, Cansu Sezgin

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Denizatı&oldid=17975676" sayfasından alınmıştır