Defter-i Hakani
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Haziran 2021) |
Defter-i Hakani, Osmanlı döneminde tapu kayıtlarının tutulduğu ve kütük defterlerinin saklandığı merkezdir. İstanbul, Sultanahmet meydanında yer alan ve 1908-1910 yılında inşası tamamlanan yapı Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın öncülerinden Mimar Vedat Tek tarafından projelendirilmiştir.[1] Yakın tarihte Sultanahmet Tapu Müdürlüğü Binası olarak bilinen Defter-i Hakani Binası, inşa edildiği günden itibaren son zamanlara kadar “Tapu ve Kadastro Müdürlüğü” olarak işlev görmüş ancak 2020 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilerek, Ayasofya'daki eserlerin sergilenmesi için müze amacıyla kullanılması kararı alınmıştır.[2]
Mimari yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Plan şeması[değiştir | kaynağı değiştir]
Dört katlı yapı simetrik, dikdörtgen bir plan şemasına sahiptir. Genel plan şeması olarak; yapının tam ortasında bulunan giriş aksından sağa ve sola ayrılan iki geniş orta koridor ve bu koridor etrafına sıralanan mekanlardan oluşmaktadır. Başta giriş aksı olmak üzere, onun hemen yanında yer alan akslar ve yapının en uç bölümleri asal yapıdan öne çıkarılarak cepheye hareket kazandırılmıştır.
Cephe özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Tıpkı plan şemasında olduğu gibi simetrik yapıda olan ön cephe Neo-klasik tarzda düzenlenmiştir. Öne çıkarılan bölümler dışında giriş aksı asal yapıdan yüksekte tutulmuştur. Yatayda iki adet silme yapıyı cephe boyunca sarmaktadır.
Zemin katta bütün yapı cepheleri boyunca basık kemerli düşey dikdörtgen formlu pencereler kullanılmıştır. Birinci katta ise ön cephede dışa doğru yapılan çıkmalarda devam eden bu pencere tipi, çıkmaların olmadığı ön cephe duvarlarında ve yan cephelerde yerini sade, düşey dikdörtgen formlu pencerelere bırakmıştır. İkinci katta, tıpkı zemin katta olduğu gibi hem ön cephede hem de yan cephede, kat boyunca sivri beşik kemerli düşey dikdörtgen formlu pencereler kullanılmıştır. Dördüncü kat olan son katta ise ön cephede dışa doğru yapılan çıkmalarda ikinci katta kullanılan sivri beşik kemerli pencereler, çıkmaların olmadığı ön cephe duvarlarında ve yan cephelerde yerini sade, düşey dikdörtgen formlu pencerelere bırakmıştır.
Cephede süsleme[değiştir | kaynağı değiştir]
Kesme taş ile kaplanan yapının cephelerinde özellikle pencere üst ve altlarında çini süsleme kullanılmıştır. Bunun yanı sıra taş oyma-kabartma tekniğine yapı genelinde kullanılan hakim teknik olmuştur.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ümmügülsüm ERDOĞAN, Ebru EYNALLI (2015). "Mimar Vedat TEK". Restorasyon Yıllığı Dergisi. Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul I. Bölge Müdürlüğü. s. 46-45. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- ^ Arkeofili (2020). "Ayasofya'daki Eserler Tapu ve Kadastro Binasına Taşınacak". Arkeofili. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Aslı SABUNCU (2019). "Eski Bir Tarzda Modern, Modern Bir Tarzda Eski: Mimar Vedat Tek". Aslı Sabuncu Art Consultancy. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.