Darwin tilkisi
| Darwin tilkisi | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||||||
|
Dusicyon fulvipes |
Darwin tilkisi (Pseudalopex fulvipes), köpekgiller (Canidae) familyasının, Canini oymağına ait bir tür. 1831 yılında ünlü İngiliz doğabilimci Charles Darwin tarafından Şili sahilinde bulunan Chiloé Adası'nda keşfedilir. Uzun süre Arjantin dövüş tilkisinin (Pseudalopex griseus) ada formu olarak dikkate alınır. Ancak 1990[1] yılında Nahuelbuta Millî Parkı'nda küçük bir popülasyonun keşfiyle ve bunu takip eden genetik incelemelerin neticesinde, bir tür statüsüne hakkı olduğu açıklığa kavuşur.[2]
Keşif
1831 yılında HMS Beagle ile seyahati esnasında Charles Darwin Chiloé Adası'nda bir tilki yakalar. Darwin bu hayvanı, ender olan, ama adanın tipik bir canlısı ve daha önce tanımlaması yapılmamış bir tür olarak tanımlar. Önceleri Dusicyon fulvipes olarak tanımlanır ama yine de daha sonra, morfolojik açıdan belirgin şekilde kendini Arjantin dövüş tilkisinden ayıran temel özellikleri olmadığından, Arjantin dövüş tilkisi türü olarak düzene konur. Popülasyonunun, bu görüşü tasdik edercesine bir ada üzerinde görünmesi, onun Arjantin dövüş tilkisinin ada değişkesi olduğu sonucunu söz konusu kılar. 1960'larda Darwin tilkileri, 600 km kuzeyde Nahuelbuta Milli Parkı'nda, karasal Güney Amerika'da keşfedilince, alt tür statüsü tekrar sorgulanır. Mitokondri-DNA'nın genetik analizleri, Darwin tilkisinin kendi başına tür olduğunu ve Darwin'in nihayetinde haklı olduğu sonucunu, şüphelere yer bırakmayacak şekilde ortaya koyar.[kaynak belirtilmeli]
Özellikleri
Darwin tilkisinin, yüz, kulak kenarları, baş ve bacaklarında tarçıni kızıllıkları olan koyu güvez çakırlı boz postu vardır. Gerdan ve karınaltı beyaz olur; bazen gırtlak çizgisi üzerinde aklık görülür. Diğer Pseudalopex türleri ile çiftleşmez ve bunlardan daha küçük daha koyu renktedir. Bacakları da yine bu anakara türlerinden daha kısadır. 2–4 kg ağırlığı ile tartıda 5–10 kg [2] gelen bir Arjantin dövüş tilkisinden (Pseudalopex griseus) belirgin biçimde küçüktür.
Dağılımı
Geç Pleistosen devirde Chiloé Adası bir kara köprüsü ile Güney Amerika Kıta'sına bağlıdır. Sık ormanlar, adayı ve Güney Amerika'nın güneyindeki sınır bölgesini kaplamaktadır. Burada Darwin tilksi daha çok erken zamanda, ortak bir ataları olan Arjantin dövüş tilkisinden (Pseudalopex griseus) ve And çakalından (Pseudalopex culpaeus) ayrılmış olarak yaşar. Yaklaşık 15.000 yıl önce, buz çağının buzul kütlelerinin erimesi sonucu deniz seviyesinin yükselmesiyle bu kara köprüsü denize gömülür.[3]. Bu şekilde Darwin tilkisinin birbirinden ayrılmış iki popülasyonu oluşur; biri adada diğeri ise kıtada. Bugün halen daha orada bulunsalar da şüphesiz kıtada bulunan dağılım alanı, iklimsel sebeblerden ve insani faaliyetlerden dolayı küçülmüş olup, Nahuelbuta Millî Parkı çevresindeki küçük bir bölgede sınırlı kalmıştır.
Yaşam tarzı
Darwin tilkisi görünüşe göre, güney ılıman yağmur ormanlarında yaşayan tipik bir orman hayvanıdır.[4]. Genellikle alacakaranlıkta ve gün doğumunda faal bir hayvandır.
Nüfus
Chiloé Adası'nda 250 kadar, anakarada ise 70'ten az birey olduğu tahmin edilir. IUCN listesinde, nesli tükenme tehditinde olarak sınıflanmıştır. Millî Park çevresindeki ormanların tahrip edilmesiyle salgın hastalık taşıyan ve tilkilere saldıran köpekler, düşük popülasyonun temel sebepleridir.
Kaynakça
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
- David Macdonald: Die große Enzyklopädie der Säugetiere. Deutsche Ausgabe: Könemann in der Tandem Verlag GmbH, 2004 ISBN 3-8331-1006-6
- ^ Medel, R.G. et al. 1990. Discovery of a continental population of the rare Darwin Fox, Dusicyon fulvipes (Martin, 1839) in Chile. Biological Conservation 51:71-77
- ^ a b Yahnke, C.J. et al. 1996. Darwin's Fox: A Distinct Endangered Species in a Vanishing Habitat. Conservation Biology 10:366-375
- ^ Villagrán, C. 1988. Late Quaternary vegetation of Southern Isla Grande de Chiloë, Chile. Quaternary Research 29: 294–306
- ^ Jiménez, J.E., Lucherini, M. & Novaro, A.J. 2004. Pseudalopex fulvipes. In: IUCN 2004. 2004 IUCN Red List of Threatened Species.
Dış bağlantılar
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| İri kulaklı tilki | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
|---|---|
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Kutup tilkisi (V. lagopus) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Kısa kulaklı tilki | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Yengeç yiyen tilki | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Yeleli kurt | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Asya yaban köpeği | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Falkland tilkisi | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Afrika yaban köpeği | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Rakun köpeği | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Çalı köpeği | Çalı köpeği (S. venaticus) |
 | Köpek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |