Darwin Adası
| Darwin Adası Isla Darwin | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Koordinatlar | 1.678°N 92.003°W |
| Takımadası | Galápagos Adaları |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Mart 2024) |
Darwin Adası (İspanyolca: Isla Darwin), yalnızca bir kilometrekarelik alanıyla Galapagos Adaları'nın en küçükleri arasındadır. İngiliz bilim insanı Charles Darwin'in onuruna adlandırılmıştır. Hiçbir kuru iniş alanı olmayan Darwin Adası'nın başlıca cazibe merkezleri, zengin biyoçeşitlilik barındıran Büyük Okyanus'ta bulunur. Ada haritalarda işaretlenmiş ve başlangıçta Admiralty haritalarında Culpepper Adası adı verilmiş olmasına rağmen, Darwin Adası'na ilk iniş 1964 yılına kadar helikopterle değildi.[1]
Darwin Adası ve Kurt Adası tarafından oluşturulan küçük müstakil gruba bazen Darwin ve Kurt veya Darwin-Wolf ya da daha önceki ismi olan Culpepper ve Wenman denir.
Jeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Darwin Adası, deniz seviyesinden 165 metre (541 ft) yüksekliğe ulaşan sönmüş bir yanardağın kalıntılarıdır. Ana Galapagos Adası grubunun kuzey-batısında, Galápagos Platformu'ndan Nazca ve Cocos tektonik plakalarını ayıran bir okyanus ortası sırtı olan Galapagos Yayılma Merkezi'ne uzanan Wolf-Darwin Lineament üzerinde yer almaktadır. Darwin Adası'nın oluşumu, ana Galapagos Adaları'nın oluşumundan farklıdır. Halihazırda çizgi oluşumu hakkında iki teori vardır: birincisi, ana Galapagos Adaları'nı oluşturan manto tüyünden yükselen magmanın Galapagos Yayılma Merkezine doğru kanalize edilmesidir; alternatif olarak, okyanus litosferindeki stresin neden olduğu magmada bir transform fayı nedeniyle ayrı bir artış olmuştur.[2]
Darwin Adası, Wolf Darwin Lineament'in yüzeyin üzerine ulaşan iki zirvesinden en kuzeyde olanıdır. Diğeri, Kurt Adası, yaklaşık 40 kilometre (25 mi) uzakta, ancak başka yüzey altı zirveleri de var. Adayı oluşturan volkanın soyu tükenmiştir ve son patlamanın yaklaşık 400.000 yıl önce olduğuna inanılır,[3] bu da onu Wolf'tan daha genç yapar. Darwin'in etrafındaki lav akıntıları, görünüşe göre genç yaştan dolayı homojendir ve Galapagos Yayılma Merkezi'ninkine benzer bir kimyasal bileşime sahiptirler.[4]
Darwin'in tarihinde en az iki patlama dönemi yaşadığına ve plajiyoklaz ultrafirik bazalt ile ayrılmış iki tüf tabakası oluşturduğuna inanılıyor. Darwin Adası'nın bir zamanlar çok daha büyük bir yapının kalıntıları olduğunu gösteren kanıtlar da var.[4] Patlama aşamasından beri bu aşınmış olurdu.
Bir zamanlar bu daha büyük yapının parçası olan doğal bir kaya kemeri olan Darwin Kemeri, ana Darwin Adası'ndan bir kilometreden daha az bir mesafede bulunuyordu ve 2021 Mayıs ayındaki çöküşüne kadar adanın birkaç ziyaretçisi tarafından iyi bilinen bir yön bulma işareti idi.[5]
Yaban hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Darwin Adası kara ziyaretlerine açık değildir. Sonuç olarak, sadece tüplü dalış için gelen ziyaretçiler, ana adadan uzaklık nedeniyle burada bile sadece sınırlı sayıda liveaboard gemisi burada seyrediyor. Darwin Adası'ndaki deniz yaşamı, büyük balık sürüleriyle çeşitlilik gösterir. Adanın suları balina köpekbalıklarının yanı sıra haziran-kasım ayları arasında çekiç başlı, Galapagos köpekbalığı, ipeksi ve siyah uçlu köpekbalıklarını da çeker. Ayrıca yeşil kaplumbağalar, manta vatozları ve yunuslar bulunabilir.[6]
Ada ayrıca fregat kuşları, kırmızı ayaklı sümsük kuşları ve vampir ispinozları da dahil olmak üzere büyük bir kuş popülasyonunu desteklemektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ecuador & the Galápagos Islands, by Danny Palmerlee, Michael Grosberg, Carolyn McCarthy. 1-74104-295-X
- ^ Blair et al., Plume Ridge Interaction
- ^ "Cornell University". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021.
- ^ a b Role of Plume-Ridge Interaction in Magma Genesis III: Darwin Island
- ^ "Galapagos Islands: Erosion fells Darwin's Arch". BBC News. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
- ^ "Galápagos National Park Interactive Map". 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2009.
