Dahhak bin Kays

Dahhak bin Kays el-Fihri (Arapça: الضَّحَّاك بْنِ قَيْس الْفِهْرِيّ, romanize: Al-Ḍaḥḥak bin Kays el-Fihri; ö. Ağustos 684) halifeler I. Muaviye, I. Yezid ve II. Muaviye dönemlerinde Emevi generali, güvenlik güçlerinin başı ve Şam valisiydi. Uzun süre Emevilere sadık kalmasına rağmen, Yezid'in ölümünden sonra, halifelik iddiasında bulunan Emevi karşıtı Abdullah bin Zübeyr'in tarafına geçti.

Yaşamı

Dahhak bin Kays, 625 yılında doğdu. Muhammed peygamber öldüğünde yaşı küçüktü bu nedenle sahabi olduğu tartışmalıdır. Kureyş'in Fihr kabilesinin reisiydi. Banu Muharib bin Fihr soyundan geliyordu.

Dahhak, Suriye valisi olan I. Muâviye'nin ilk dönemindeki destekçilerindendi. 656'da Dahhak, Harran ile Rakka arasındaki bir ovada Halife Ali'nin taraftarı olan Mâlik el-Eşter'i yenerek onun Musul'a çekilmesini sağladı. Muaviye ile Ali arasındaki Sıffin Muharebesi'nde eski muhaliflerin Suriye piyadesine komuta etti. Daha sonra Hicaz'daki Ali taraftarlarına karşı gönderildi, ancak 3.000 kişilik kuvveti Ali'nin yardımcısı Hucr bin Adiy tarafından püskürtüldü.

Daha sonraki dönemde başkent Şam'da kalarak Muaviye'nin "sahib el-şurta"sı (güvenlik güçlerinin veya seçkin birliklerin başı) olarak görev yaptı. Muaviye daha sonra onu Cund Dimaşk'ın (Şam'ın askeri bölgesi) valisi olarak atadı. 674 yılında Küfe valisi olarak atandı.

Muaviye ölümünden sonra oğlu Yezid'in halife olmasını istiyordu. Dahhak da sıkı bir Muaviye destekçisi olarak Yezid'in de halefligini destekkedi. Muaviye ölürken oğlu Yezid'in halife olmasına dair vasiyette bulunduğu iki kişiden biriydi. Muaviye'nin cenaze namazını da Dahhak kildirmistir.

Dahhak, Yezid'in hilafeti boyunca onu destekledi. Yezid ölünce yerine geçen II. Muaviye zamanında Şam imametine devam etti. II. Muaviye iki ay sonra hilafetten çekildi ve kısa bir süre sonra da öldü. Yerine bir halife adayı belirlemedigi için de Mekke'de halifeliğini ilan eden Emevi karşıtı Abdullah bin Zübeyr halifelik için güçlü bir aday olarak belirdi. Dahhak ta bu dönemde Abdullah bin Zübeyr'i desteklediğini açıkça belli etti ve Abdullah bin Zübeyr'i destekleyen Kays kabilesi mensubu ordusuyla Mercirahit'a çekildi. Emeviler ise Mervan bin Hakem'in halifeliğini istiyor ve onları Kelb kabilesi destekliyordu. Neticede Dahhak komutasındaki ordu ile Mervan bin Hakem taraftarı Emevi ordusu Mercirahit'da karşılaştı. Yapılan muharebeyi Dahhak kaybetti ve burada öldürüldü.