Dağ bisikleti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fatbike

Dağ bisikleti, diğer bisiklet türlerine göre çok daha yaygınlaşmış bisiklet tipidir. Kullanım rahatlığı, dengesi, kontrol edilebilirliği ve çeşitli zemin şartlarına uyumlu yapısı dağ bisikletlerinin yaygınlaşmasının temel sebeplerindendir.

Türkiye'de hala kalburüstü dağ bisikleti sayısı çok olmasa da özellikle 2000'lerden sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. Artık Türkiye'de de birçok çeşit ve markada dağ bisikletleri ve de dağ bisikleti malzemeleri bulunabilmektedir. Dağ bisikleti yapısı temel olarak "kadro", "maşa", "teker seti", "çekiş sistemi" ve "kontrol elemanları" ndan oluşur.

Dağ bisikletleri de kullanım şartlarına göre "Downhill 17 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."(kısaca DH), "Freeride 17 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."(kısaca FR), "All Mountain"(kısaca AM), "Cross-Country 13 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." gibi çeşitli sınıflara ayrılmıştır.

Cross-Country Cycling 13 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kısaca XC, kabaca "Arazi bisikleti" diyebileceğimiz olan dağ bisikleti sınıfıdır. Türkiye'deki en yaygın tiptir. Genellikle sadece maşasından kısa çalışma mesafeli(60-120mm arası) amortisöre sahip sabit kadrolu (kadrosu amortisörsüz) olarak üretilir. Fakat kadrosu amortisörlü "XC" sınıfı modeller de yaygınlaşmaktadır.

Bu sınıfta yarışan sporcular için bisikletlerindeki hafiflik ve esnemezlik çok önemli kriterlerdir. Özellikle döner parçalardaki hafiflik, güç aktarımındaki verim için çok önemli bir kriterdir. Yine kadro, jant seti, aynakol ve hatta ayakkabıdan kaynaklı esnemeler güç kaybına neden oluğu için özellikle yarışan sporcular için çok değerli zaman kayıplarına sebep olmaktadır. Bu yüzden özellikle kadrolarda esnemezliği yüksek karbon alaşımlar bu sınıf için hem hafiflik hem de esnemezlik sağladıkları için tercih edilmeye çalışılmaktadır. Çalışılmaktadır çünkü maliyetleri yüksektir.Kısacası bu sınıf, "AM" "FR" ya da "DH" sınıflarına göre çok daha hafif, daha az yoran ve tırmanışa da daha uygun bisikletlerdir.

All Mountain sınıfı ise, XC'ye göre daha zor şartlara uygun yani daha bozuk zeminde dengeli sürüşlere imkân tanıyan, hem maşası hem kadrosu amortisörlü dağ bisikleti sınıfıdır. Amortisör çalışma mesafeleri genellikle 120-160mm arasıdır. (Dip not: Amortisörlerin çalışma mesafeleri yıllar geçtikçe artmıştır. İlk DH bisikletlerde 100–120 mm amortisörler bulunmaktayken, şimdi XC sınıfında bile 130mm'ye rastlanmaktadır.) Bu sınıfta da tırmanış yapılabilir, çünkü birçok all mountain sınıfı bisiklette amortisörler kilitlenebilir özellikte olup(Kaliteli birçok XC sınıfı bisiklet amortisörü de kilitlenebilir özelliktedir), tırmanış ya da hızlanmalarda güç kaybını minimuma indirebilme özelliklerine sahiptir.

Freeride, yani serbest tarz sınıftaki bisikletler de genellikle* çift amortisörlüdür. ("Genellikle" çünkü "Street" tarzı serbest sürüş bisikletleri sadece maşadan kısa çalışma mesafeli sağlam amortisörlü ayrı bir "Freeride" dalıdır.) Ortalama 160-200mm çalışma mesafeli amortisörlere sahiptir. "Free Ride" sınıfı bisikletler "All Mountain" sınıfından da daha sağlam parçalara sahip ve daha zor şartlara dayanıklıdır. Sert arazi kullanımına uçuşlara ve zıplamalara uygun yapıda parçalara kadro açılarına sahiptir. "DH" yani tepe inişi sınıfı ile büyük benzerlik göstermektedir. Aralarındaki genel fark, "FR" de sınıf gereği sağlamlık yanında kıvraklık ve hafiflik de önemli olmasına rağmen, "DH" da denge, kıvraklık ve hafiflikten daha önemli kriterlerdir. Örneğin tekerlekler arası mesafenin fazla olması özellikle yüksek hızda dengeyi arttırmasına rağmen kıvraklığı azalttığı için "FR" de "DH" sınıfına göre daha kısadır.

Downhill, Türkçe karşılık olarak "Tepe İnişi" bisikletleri zor arazi şartlarında hızlı ve dengeli inişler yapabilmeye uygun olarak, hem maşasında hem de kadrosunda uzun çalışma mesafeli amortisörlere sahiptir. (200-250mm) Kullanılan parçalar güvenlik sağlaması açısından diğer dağ bisikleti tiplerinde kullanılan parçalara göre daha sağlam ve dolayısıyla genellikle daha ağır olmaktadır.