Cumalı Ordugâhı

Cumalı Ordugâhı

Yazar	Mustafa Kemal Atatürk
Ülke	Osmanlı Devleti
Dil	Türkçe
Tür	Tarih
Yayım	1909 (özgün) 1995 2009 (Türkçe)
Yayımcı	Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı
Sayfa	200
ISBN	9786058005730

Cumalı Ordugâhı, Mustafa Kemal Atatürk'ün Osmanlı ordusunun 1909'da Makedonya bölgesinde yaptığı tatbikatlar ile ilgili gözlemlerini yazdığı notlardan derlediği kitaptır.

Konusu

1909 yılında Osmanlı Ordusu komutanlarından 3. Süvari Tümen Komutanı Tuğgeneral Suphi Paşa'nın komutası altında kurulan bir süvari tugayına konumu, bugün Makedonya sınırları içinde olan Köprülü ile İştip arasında olan Cumalı Ordugâhı'nda eğitim ve manevra yaptırılmıştır.

10 gün süren bu tatbikata Suphi Paşa tarafından davet edilen Kolağası (bugün: Yüzbaşı) Mustafa Kemal Paşa süvari, bölük, alay ve tugayın eğitim ve manevraları sırasında tuttuğu gözlem notlarını, hazırlanan tatbikat senaryolarını ve komutanların yaptıkları eleştirileri yazmış ve 39 sayfalık metne eklediği 7 kroki ile küçük bir broşür haline dönüştürmüştür.

Basımı

Mustafa Kemal Paşa, 12 Eylül 1909'da tamamladığı eserini, tatbikatların sonunda döndüğü Selânik'te matbaa harfleriyle bastırmış ve daha sonra bu eserini subay arkadaşlarına da hediye etmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk'ün 1927'de yayımladığı Nutuk adlı eserinde, tatbikatlerden sonra da paşanın astı olmasına karşın kendisini askerlerin önünde acı bir şekilde eleştirdiğini, ayrıca Suphi Paşa'nın Cumalı Ordugâhı kitabında yazdıkları nedeniyle kendisine kırıldığını ama arkadaşlıklarını sürdürdüklerini ifade etmiştir.