Conatus

Spinoza felsefesinde önemli bir kavram olan conatus (Lat. çaba, eğilim, efor, girişim) bir şeyin kendi varlığını sürdürmeye ve kendini geliştirmeye yönelik olan doğuştan gelen bir eğilime işaret eder. Bu "şey" zihin, madde ya da her ikisinin bir birleşimi olabilir ve sıklıkla panteist bir doğa düşüncesi bağlamında Tanrı’nın iradesiyle ilişkilendirilir. Conatus canlı organizmaların yaşama içgüdüsüne veya hareket ve eylemsizlikle ilgili çeşitli metafizik teorilere işaret edebilir. Günümüzde conatus kavramı teknik anlamda nadiren kullanılmaktadır: Bunun esas nedeni ise klasik mekanik alanında eylemsizlik ve momentumun korunumu gibi kavramların conatus kavramının yerini almış olmasıdır. Buna karşın conatus kavramı Arthur Schopenhauer ve Friedrich Nietzsche gibi sonraki düşünürler üzerinde önemli bir etki bırakmıştır.