Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu
| Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu | |
|---|---|
| Kısaltma | CİSÜ |
| Tür | Savunuculuk ağı |
| Hizmet bölgesi | Türkiye |
| Resmî site | cisuplatform.org.tr |
| Eski adı | Kahire +20 ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Platformu |
Cinsel Sağlık & Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu Türkiye'de cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına ve hizmetlerine hiçbir ayrımcılık olmadan erişimi desteklemek için çalışan ulusal ve yerel sivil toplum örgütlerden oluşan bir savunuculuk ağıdır.
Hedef kitlesi; Türkiye'de üreme sağlığı, cinsel sağlık ve sağlık hakkı alanında çalışan sivil toplum kuruluşları ile cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında hizmet veren uzmanlar, karar vericiler, kamu kurumları ve yerel yönetimlerdir.[1] Platforma üye kuruluşlar Türkiye'de cinsel hakların görünürlüğü ve bu haklarla ilgili kamuoyu farkındalığını artırmak amacıyla, cinsel hakların kapsamı, önemi, alandaki eksik ve yanlış bilgiler ile bu hakların hangi mercilerden nasıl talep edileceği konularına odaklanan etkinlikler gerçekleştirmektedir.[2][3]
Platform çalışmalarını 2013-2018 yılları arasında "Kahire +20 ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Platformu" adıyla yürütmüştür.[4] 2020 yılında Avrupa Birliği finansal desteği ile gerçekleştirilen "Türkiye’deki Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu'nun Güçlendirilmesi Projesi" ile yapılandırılan, yeni üyelerle genişleyerek faaliyetlerine hız veren platformun sekretaryası Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı tarafından yürütülür.[5][6][7]
CİSÜ Platformunun temel amacı, Türkiye’de üreme sağlığı ve cinsel sağlık hizmet ve haklarının güncel durumunu ortaya koymak ve ilgili hak ve hizmetlere ayrımcılık olmaksızın herkesin erişimini kolaylaştırmaktır. Cinsel sağlık, üreme sağlığı ve hakları konusunda farkındalığı artırmak; bu haklara erişimi izlemek ve raporlamak; bu alanlarda veri temelli savunuculuk faaliyetleri gerçekleştirmek üzere çalışmalar yapmak başlıca hedefleri arasında yer alır.[8][9]
Amaç[değiştir | kaynağı değiştir]
Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu, Türkiye’de cinsel sağlık ve üreme sağlığı hak ve hizmetlerinin mevcut durumunu ortaya koymayı hedefler. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) hak ve hizmetleri kapsamında dil, ırk, etnisite, inanç, cinsiyet kimliği, sağlık statüsü, cinsel yönelim gibi farklar gözetmeden Türkiye’de yaşayan tüm bireylerin doğru bilgi, hizmet ve haklara eşit erişimi için çalışır[10]
Faaliyetler[değiştir | kaynağı değiştir]
CİSÜ Platformu’nun temel çalışma alanı, cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) haklarının korunması ve ilgili hizmetlere erişimdir. Bu bağlamda Platform, şu alanlarda kanıta dayalı savunuculuk ve araştırma faaliyetleri yürütür:
- CSÜS hak ve hizmetlerine dair izleme,
- CSÜS hak ve hizmetlerinin kriz durumlarında korunması amacıyla kapasite geliştirme,
- Kapsayıcı CSÜS eğitimlerinin yaygınlaşması amacıyla savunuculuk yapma,
- Erişilemeyen aile planlaması gereksinimlerine dair savunuculuk yapma,
- CSÜS bilgi ve danışmanlık hizmetlerine gençlerin erişimini sağlama.
Topluluk Oluşturma ve Kapasite Geliştirme[değiştir | kaynağı değiştir]
CİSÜ Platformu, topluluk oluşturma ve kapasite geliştirme çalışmaları kapsamında üyelerine yönelik kavram/terminoloji, politika belgesi yazım ve işleyiş yapılandırma atölyeleri düzenler. Platform ayrıca üyelerinin cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanındaki savunuculuk kapasitelerini geliştirmek için çeşitli kapasite geliştirme eğitimleri de düzenler.
Savunuculuk[değiştir | kaynağı değiştir]
CİSÜ Platformu savunuculuğu bütünlüklü bir şekilde ele almakta ve hem sivil toplum kuruluşlarının savucunuluk ve lobicilik yeteneklerinin geliştirilmesi hem de kanıta dayalı savunuculuk çalışmalarının yürütülmesine yönelik çalışır.
Platformun, savunuculuk çalışmaları kapsamında yürüttüğü etkinlikler arasında Yerel Çalıştaylar yer almaktadır.[11][12][13][14] 2022 Mart-Haziran ayları arasında İstanbul, Adana, Gaziantep, Eskişehir, İzmir ve Trabzon’da düzenlenen çalıştaylarda bu illerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanındaki mevcut durumu tespit edilmiş ve bu durumu iyileştirmeye yönelik çeşitli öneriler geliştirmiştir. Platform ayrıca TBMM, siyasi parti merkezleri ve Sağlık Bakanlığı’na ziyaretleri ile lobi çalışmaları da yürütür.[15][16] Bu lobi ziyaretlerinin amacı Platform'un çalışmalarını tanıtmak, çalışma alanlarına yönelik öneriler sunmak ve siyaset alanıyla iletişimi sağlamaktır.
Çalışma Grupları[değiştir | kaynağı değiştir]
CİSÜ Platformunun savunuculuk çalışmalarının önemli bir bölümü bünyesindeki üç tematik çalışma grubu tarafından yürütülür:
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) Çalışma Grubu
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) Çalışma Grubu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunma ile ilgili bilgi ve hizmetlerin eşit ve ücretsiz hale gelmesi ve bu enfeksiyonlarla yaşayan bireylere yönelik ayrımcılık ve hizmete erişim zorluklarının ortadan kaldırılması için çalışır.[17]
- Kadın Sağlığı Çalışma Grubu
Kadın Sağlığı Çalışma Grubu, yerel yönetimlerin kadınların yaşam döngüsüne özgü ihtiyaçlarına özel sağlık çalışmalarını ve kadın çalışmalarını birleştirmesini ve koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerinin ilgili mevzuatlara uygun bir şekilde karşılanmasını sağlamaya yönelik savunuculuk yapar.[18]
- Cinsel Farkındalık Çalışma Grubu
Cinsel Haklar Farkındalık Çalışma Grubu, cinsel haklar konusundaki bilgi ve farkındalığın artırılmasına yönelik çalışır.
Üniversitelerin tıp, psikoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik ve sosyal hizmet bölümlerine eğitimler düzenleyen Cinsel Farkındalık Çalışma Grubu, bu eğitimler yoluyla öğrencilerin meslek hayatına başlamadan cinsel haklar ve cinsel sağlık hakkında güncel ve doğru bilgiye ulaşmasını ve meslek hayatlarında kapsayıcı ve hak odaklı bir yaklaşım kazanmalarına öncülük etmeyi hedeflemektedir.[19]
Ağ Oluşturma[değiştir | kaynağı değiştir]
Platform, ağ oluşturma çalışmaları kapsamında Platformu tanıtıcı etkinliklere katılmakta ve tanışma ve işbirliği toplantıları düzenlemektedir. Bu kapsamda 12-13 Aralık 2020 tarihlerinde düzenlenen “Dijital Gençlik Festivali”ne ve Türk Tıp Öğrencileri Birliği (TURKMSIC) tarafından 21-22 Kasım 2020 tarihlerinde düzenlenen Lora Eğitim Kampı’na katılmıştır.[20]
İletişim Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Platform iletişim çalışmalarını web sitesi ve dijital varlıkları üzerinden yürütmektedir. Platformun iletişim çalışmalarının odağında hak temelli cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerini görünür kılmak bulunur. Platform, bu kapsamda Nisan 2022-Eylül 2022 tarihleri arasında “Cinsel Sağlık Senin Hakkın” başlıklı bir farkındalık kampanyası da düzenlemiştir.
Cinsel Sağlık Senin Hakkın Farkındalık Kampanyası[değiştir | kaynağı değiştir]
CİSÜ Platformu, cinsel hakların Türkiye’deki tanınırlığının artması ve bu haklara erişimin herkes için ücretsiz olması amacıyla “Cinsel Sağlık Senin Hakkın” kampanyası düzenlemektedir.[21]
Platform, Nisan-Ekim 2022 tarihleri arasında süren kampanya kapsamında herkesin cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkında doğru bilgiye ulaşması ve ayrımcılığa maruz kalmadan cinsel haklara erişmesi için sosyal medya paylaşımları yapmakta, bilgilendirici video serileri hazırlamakta ve Mental Klitoris podcast serisinin yapımcısı Hazal Sipahi ile yeni bir podcast serisi üretmektedir.[22][23]
Yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Platform, savunuculuk mesajlarını kanıta dayalı belirlemek amacıyla kurulduğundan bu yana çeşitli yayınlar hazırlar. Bu yayınlar arasında “Türkiye’de Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Durum Analizi Raporu,[24][25][26]” “Pandemi Dönemlerinde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetleri: Toplum Temelli Hizmetler için Rehber,” “Pandemi Öncesi ve Sırasında Türkiye’de Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetleri İzleme Raporu[27][28]” yer alır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "CİSÜ Platformu buyuyor". Sektörel "Ekonomi, Sağlık, Eğitim, Dünya, Siyaset". 9 Şubat 2022. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu 'Cinsel Sağlık Senin Hakkın' kampanyasını başlatıyor". Mahalligundem.com. 12 Nisan 2022. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu'ndan kampanya: Cinsel sağlık senin hakkın". 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Uygun, Gkökçe (7 Aralık 2021). ""Kadınlar, cinsel sağlığa erişemiyor"". www.gazetekadikoy.com.tr. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ "Platform Yapısı - CİSÜ Platformu". 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ "Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu (CİSÜ) Çalışmalarına Başladı" (PDF). Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı web sitesi bülteni, No :155. Eylül 2020. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerine Erişimi Savunuyor". TAP Vakfı - Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı. 2 Ekim 2020. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "TAPV 37. Mütevelli Heyeti Raporu 2021/'022" (PDF). tapv.org.tr. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Kadınlar Cinsel Sağlığa Erişemiyor".
- ^ "İlk adım istasyonları". 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "CİSÜ Platformu'ndan "Aile Sağlığı Merkezleri'nde cinsel sağlık birimleri kurulsun" önerisi". Mahalli Gündem. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "Kırsalda Halk Cinsel Sağlık Hizmetlerinden Yararlanamıyor - BSHA". 16 Haziran 2022. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu sahada yaşanan sorunlara çözüm aradı". Kocaeli Haber. 5 Nisan 2022. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ LGBTİ+'ların Cinsel Sağlık İhlallerini Meclis'e Taşıdı!". 25 Nisan 2022. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu'ndan CHP ve İYİ Parti'ye ziyaret". Kocaeli Haber. 3 Mart 2022. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "CİSÜ Platformu'ndan "HIV Statüsü Paylaşımında Güncel Tartışmalar" etkinliği". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ'den 8 Mart mesajı". Gap Haberleri. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "CİSÜ'den Cinsel Haklar ve Kavramlara Giriş Atölyeleri". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "Gençlik Hakları için Dijital Gençlik Festivali Canlı Yayın Serisi". AB-ilan.com. 11 Aralık 2020. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu'ndan Kampanya: Cinsel Sağlık Hakkın". 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "CİSÜ Platformu Cinsel Sağlık Senin Hakkın Kampanyasını Başlatıyor". 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Cinsel Sağlık Senin Hakkın" podcast serisi başladı". Şanlı Bayrak Gazetesi. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ: Ergenlerin ilk ölüm nedeni gebelik".
- ^ "Yeni rapor: Her 100 ergenden 39'u anne ya da hamile". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Küçük yaşta evlilikler ölüm getiriyor". Posta. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ Editor (27 Aralık 2020). "Suriyeli sığınmacıların ortalama çocuk sayısı 5!". İndigo Dergisi. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "CİSÜ Platformu 1 Yaşında". Hayatım Sağlık. 16 Mart 2021. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.[ölü/kırık bağlantı]