Cilt çatlağı
| Cilt Çatlakları | |
|---|---|
| Diğer adlar | Stria, striae distensae[1] |
 | |
| Çok sayıda yeni pembemsi ve birkaç beyaz çatlak | |
| Uzmanlık | Dermatoloji |
| Belirtiler | Zamanla pembemsi ve morumsu renk alan çatlak[2][3] |
| Komplikasyon | Psikolojik sıkıntı[4] |
| Nedenleri | Hızlı gelişim dönemleri(ergenlik, kilo alımı, hamilelik)[2] |
| Risk faktörü | Kortikosteroid kullanımı, Cushing sendromu, anabolik steroidler, zayıf bağ dokusu[2][3] |
| Tanı | Görünüşe dayalı[5] |
| Ayırıcı tanı | Lineer fokal elastoz[3] |
| Tedavi | Genellikle yoktur[3] |
| Sıklık | Yaygın[2] |
Cilt çatlakları, stria olarak da bilinir, ciltte oluşan bir yara izi türüdür.[2] Çizgiler genellikle pembemsi veya morumsu çizgiler olarak başlar ve zamanla beyazlaşır.[2][3] Genellikle karın, uyluklar, göğüsler veya sırt gibi bölgelerde görülür.[2] Psikolojik sıkıntıya yol açabilse de fiziksel olarak tehlikeli değildir.[4][6]
Cilt çatlakları genellikle ergenlik, kilo alımı veya hamilelik gibi hızlı büyüme dönemlerinde dermisin gerilmesiyle ortaya çıkar.[2] Diğer risk faktörleri arasında kortikosteroid kullanımı, Cushing sendromu, anabolik steroidler ve zayıf bağ dokusu yer alabilir.[2][7][8] Tanı genellikle görünüşe dayalıdır; ancak biyopsi ile doğrulanabilir.[5]
Çoğunlukla özel bir tedaviye gerek yoktur.[3] Birçok tedavi önerilse de kesin sonuç veren bir yöntem yoktur.[2][4] Özellikle hamilelik sırasında kullanılan kremlerin çatlakları önlediğine dair bir kanıt bulunmamaktadır.[9][6] Çatlaklar genellikle yok edilmese de zamanla iyileşir.[10]
Çatlaklar yaygın bir durumdur; obezite sorunu yaşayanların neredeyse yarısı etkilenirken ergenlerin ve hamilelerin %90'ını etkiler.[2] Genç kadınlarda genç erkeklere göre daha sık görülür.[3] İlk tıbbi tanımlama 1773 yılında Johann Georg Roederer tarafından yapılmıştır.[11] "Stria" terimi "çizgi, oluk" anlamına gelir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Zink C (15 June 2011). Dictionary of Obstetrics and Gynecology. Walter de Gruyter. s. 230. ISBN 978-3-11-085727-6.
- ^ a b c d e f g h i j k Oakley, AM; Patel, BC (Ocak 2025). "Stretch Marks". StatPearls. PMID 28613776.
- ^ a b c d e f g h "Stretch marks (striae)". DermNet® (İngilizce). 26 Ekim 2023. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
- ^ a b c "Interventions for the treatment of stretch marks: a systematic review". Cutis. 94 (2): 66–72. Ağustos 2014. PMID 25184641.
- ^ a b Craft, Noah; Fox, Lindy P.; Goldsmith, Lowell A.; Papier, Art; Birnbaum, Ron; Mercurio, Mary Gail (7 Aralık 2011). VisualDx: Essential Adult Dermatology (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. s. 381. ISBN 978-1-4511-4828-2. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
- ^ a b Korgavkar, K; Wang, F (Mart 2015). "Stretch marks during pregnancy: a review of topical prevention". The British journal of dermatology. 172 (3): 606-15. doi:10.1111/bjd.13426. PMID 25255817.
- ^ Määttä, J (2022). "Stretch Mark Treatment by Tattooing and Microneedling". Current problems in dermatology. 56: 205-211. doi:10.1159/000529556. PMID 37263224.
- ^ Nieman, LK (Ekim 2015). "Cushing's syndrome: update on signs, symptoms and biochemical screening". European journal of endocrinology. 173 (4): M33-8. doi:10.1530/EJE-15-0464. PMID 26156970.
- ^ "Topical preparations for preventing stretch marks in pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012 (11): CD000066. Kasım 2012. doi:10.1002/14651858.CD000066.pub2. PMC 10001689 $2. PMID 23152199.
- ^ "Stretch marks-Stretch marks - Symptoms & causes". Mayo Clinic (İngilizce). 8 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
- ^ "CO2 Laser for Stretch Marks". Clinical Approaches and Procedures in Cosmetic Dermatology. Cham: Springer International Publishing. 2017. ss. 1–10. doi:10.1007/978-3-319-20251-8_12-1. ISBN 978-3-319-20250-1. ISSN 2511-820X.