Ceratosauria

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Seratozorlar
Yaşadığı dönem aralığı: 199,3-66 myö
Sinemuriyen-Senozoyik 
Carnotaurus iskeleti, Prag
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Klad: Averostra
Klad: Ceratosauria
Marsh, 1884
Altgruplar

Ceratosauria ("boynuzlu kertenkeleler"), Ceratosaurus ile kuşların son ortak atasının soyundan gelenlerin kladı olan Averostra'nın ayrılıp oluşturduğu iki ana neoteropod (Neotheropoda) kladından biridir – diğeri kuşları da bulunduran Tetanurae. Seratozorların, erken Jura Devri'nde diğer teropodlardan ayrıldığı düşünülür. Bilinen en eski seratozor, 199 milyon yıl öncesine tarihlenen Saltriovenator'dur. En son araştırmalara göre, Ceratosauria, esas olarak Güney Yarımküre'de bulunan Ceratosaurus, Elaphrosaurus ve Abelisaurus'u içerir. Bununla birlikte, en son çalışmalar, coelophysoidlerin ve dilophosauridlerin diğer seratozorlar ile birlikte klad oluşturmadığını ve dilophosauridlerin bu grubun dışında bırakılması gerektiğini göstermiştir.[1]

Ceratosauria, adını 1884 yılında O. Charles Marsh tarafından tanımlanan Ceratosaurus nasicornis türünden alır. Geç Jura döneminden orta derecede büyük bir avcı olan Ceratosaurus nasicornis, keşfedilen ilk seratozordu. Seratozorlar, daha büyük Carnotaurus ve önemli ölçüde daha küçük noasauridler gibi bazı istisnalar dışında, genellikle orta büyüklüktedir. Ceratosauria'nın başlıca tanımlayıcı özellikleri, süslemesi veya yüksekliği artmış sağlam bir kafatası ve kısalmış kollarıdır.[2] Bu özelliklerin her ikisi de genellikle grubun abelisauridler gibi sonraki üyelerinde vurgulanırken, C. nasicornis gibi daha bazal türlerde ve diğer bazal teropodlarda daha rahat görülmektedir. Seratozoriyen fosil buluntularının oldukça parçalanmış olması, Ceratosauria'nın özelliklerinin, diğer neoteropodlarla ilişkilerinin ve erken tarihinin gizemli ve oldukça tartışmalı kaldığı anlamına gelmektedir.

Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Masiakasaurus'un iskelet rekonstrüksiyonu

Aşağıdaki kladogram, Diego Pol ve Oliver WM Rauhut tarafından 2012'de yapılan bir analiz sonuçlarına göre uyarlanmıştır.[2]

Ceratosauria 

Berberosaurus

Deltadromeus

Spinostropheus

Limusaurus

Elaphrosaurus

 Neoceratosauria 
 Ceratosauridae 

Ceratosaurus

Genyodectes

 Abelisauroidea 
 Noasauridae 

Laevisuchus

Masiakasaurus

Noasaurus

Velocisaurus

 Abelisauridae 

Eoabelisaurus

Rugops

Abelisaurus

 Carnotaurinae 

Majungasaurus

Indosaurus

Rajasaurus

 Brachyrostra 

Ilokelesia

Ekrixinatosaurus

Skorpiovenator

 Carnotaurini 

Carnotaurus

Aucasaurus

Limusaurus'un ontojenisi üzerine 2017 tarihli bir makalede farklı bir sonuca varıldı. Diğer analizlerden farklı olarak, Noasauridae, Ceratosaurus'tan daha bazal olarak yerleştirildi ve Ceratosaurus tanım gereği Abelisauridae'nin içindeydi.[3] Bu daha sonra, Abelisauridae ve Ceratosauridae familyalarını içeren yeni bir küme Etrigansauria adını veren seratozor paleobiyolojisi üzerine bir 2018 makalesinde genişletildi.[4] Aşağıdaki kladogram, makalede gösterilen en son filologların bir fikir birliği ağacıdır.

Ceratosauroidea
Noasauridae

Spinostropheus

Elaphrosaurinae

Elaphrosaurus

Limusaurus

Noasaurinae

Deltadromeus

Laevisuchus

Noasaurus

Velocisaurus

Masiakasaurus

Berberosaurus

Etrigansauria
Ceratosauridae

Eoabelisaurus

Genyodectes

Ceratosaurus

Rugops

Abelisaurus

Ilokelesia

Carnotaurinae
Majungasaurinae

Arcovenator

Indosaurus

Majungasaurus

Rajasaurus

Dahalokely

Rahiolisaurus

Brachyrostra

Ekrixinatosaurus

Skorpiovenator

Furileusauria

Viavenator

Pycnonemosaurus

Quilmesaurus

Carnotaurus

Aucasaurus

Dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Seratozorlar, Erken Jura Devri'nde ayrılan küresel bir nüfusa sahip görünüyordu. Bununla birlikte, Kretase'deki Laurasia'dan büyük ölçüde kaybolmuş gibi görünüyorlar, keşfedilen birkaç örnek muhtemelen Gondwana'dan yeniden getirilmişti.[5] Kretase sırasında Kuzey Amerika'da doğrulanmış hiçbir ceratosaur örneği bulunamamıştır.

Abelisauridler, Gondvana'da özellikle de Kretase'de büyük başarı elde etti. Bazı Gondwanalı ve Lavrasyalı örnekleri yakın zamanda bulunmuş, Geç Jura'ya ve hatta muhtemelen Orta Jura'ya tarihlendirilmiştir ve abelisaurid zaman çizelgesini büyük ölçüde genişletmiştir. Bazı paleontologlar, büyük bir çölün abelisauridleri Jura döneminin sonlarına kadar güney Gondwana'da kilitli tutmuş olabileceğini öne sürdüler.[2] Korelasyon veya nedensellik olsun, büyük ölçüde geç Kretase ceratosaurların az bazal tetanuran (Afrika) ya da coelurosaur (Kuzey Amerika ve Asya) nüfusun çoğunlukta olduğu bölgelerde bulunduğunu gözlenmiştir. Aşağıdaki kladogram, Hendrick vd. (2015)'nın çalışmasına göre uyarlanmıştır.

Ceratosauria
                      

██ Limusaurus

██ Elaphrosaurus

                                      

██ Ceratosaurus

                  

Genyodectes

Berberosaurus

Eoabelisaurus

                                                      
                                  

Noasaurus

Masiakasaurus

     

Rugops

                  

Abelisaurus

                      

Arcovenator

Rajasaurus

Majungasaurus

Skorpiovenator

Aucasaurus

██ Carnotaurus

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Carrano (1 Ocak 2008). "The Phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 6 (2): 183-236. doi:10.1017/S1477201907002246. ISSN 1477-2019. 
  2. ^ a b c Diego Pol & Oliver W. M. Rauhut (2012). "A Middle Jurassic abelisaurid from Patagonia and the early diversification of theropod dinosaurs". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 279 (1804): 3170-5. doi:10.1098/rspb.2012.0660. PMC 3385738 $2. PMID 22628475. 
  3. ^ Wang (2017). "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" (PDF). Current Biology. 27 (1): 144-148. doi:10.1016/j.cub.2016.10.043. PMID 28017609. 
  4. ^ Delcourt (27 Haziran 2018). "Ceratosaur palaeobiology: new insights on evolution and ecology of the southern rulers". Scientific Reports (İngilizce). 8 (1): 9730. doi:10.1038/s41598-018-28154-x. ISSN 2045-2322. PMC 6021374 $2. PMID 29950661. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  5. ^ Tortosa (2014). "A new abelisaurid dinosaur from the Late Cretaceous of southern France: Palaeobiogeographical implications". Annales de Paléontologie. 100 (1): 63-86. doi:10.1016/j.annpal.2013.10.003.