Cücenler
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Şubat 2008) |
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
柔然 Cücenler | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
330-555 | |||||||||||||||||
M.S. 500 yılında Rouran Kağanlığı | |||||||||||||||||
Hükûmet | Konfederasyon | ||||||||||||||||
Kağan | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
|
Makale serilerinden |
Cücenler (Çince: 柔然 pinyin: Róurán; Wade-Giles: Jou-jan ya da 蠕蠕 Ruǎnruǎn, 芮芮 Rúrú, 茹茹, 蝚蠕), Orta Asya kökenli bir kavimdir. Önce 3. yüzyıl ve 6. yüzyıl arasında Asya'nın kuzeyinde faaliyeti gösteren Moğol topluluğu.[1] Tarihte ilk defa Kağan (可汗) unvanı bu devlette Shelun (郁久閭社侖 / 郁久闾社仑, Yùjiǔlǘ Shèlún) tarafından kullanılmıştır.[2]
Çinliler "Juan-Juan" (Cücen), Türkler "Apar" olarak adlandırıyordu. Çince'de Juan-Juan (Cücen) "çabucak büyüyen her yeri saran böcekler" anlamına gelmektedir[3].
Ancak 6.-9. yüzyıllar arasında Doğu Avrupa'da kuran ve Avrupalıların Avarnu adını verdiği kavim ile aynı olup olmaması kanıtlanmamaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Çin kaynaklarında “Juan Juan”, Arap ve Bizans kaynaklarında Avar olarak adlandırılan Cücenler, Göktürkler'ce de Apar olarak adlandırılıyordu.[kaynak belirtilmeli]
Hiung-nulara bağlı boylardan doğan bu kabile, Uar ve Kun olmak üzere iki büyük kabileye dayanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Cücenler, 6. yüzyıl sonlarında bugünkü Moğolistan, İç Moğolistan ve Koreye kadar olan toprakları içine alan büyük bir devlet kurdular.[kaynak belirtilmeli] Cücenler, esirlerini mankurtlaştırarak bilincini yitiren adeta robot bir köle yapan tek etnosdur. Özellikle esir edilen veya yurtlarından kaçırılan Kırgız ve Tabgaçları mankurtlaştırılmıştır. Hür bir insan Cücen topraklarında yaşamak istiyorsa, Tabgaçlardan nefret etmesi yeterliydi.
552 yılında Göktürkler Cücen hakimiyetine son verince Rouran sülaleleri batıya doğru göçtüler. 558 yılında Sabar Türkleriyle karşılaştılar ve Sabarları yağmaladılar. [kaynak belirtilmeli]
Karadenizin kuzeyinden geçerek bugünkü Romanya ve Slovakya topraklarına girdiler. Bizansın boşluğundan yararlanarak Balkanları denetimi altına aldılar. [kaynak belirtilmeli]
Cücenler, Orta Asya’da, çeşitli Türk boylarını da egemenliği altına aldılar. 200'lerde Asya’da kurulan Cücenler, 400 yıllarında sınırları İrtiş Irmağı'ndan Kore Yarımadası'na kadar uzanan güçlü bir imparatorluğa dönüştü. Çinliler ile sürekli bir çatışma içinde bulunan Cücenler 458'de giriştikleri savaşı yitirince kuzeye çekilmek zorunda kaldılar. 551'de Bumin Kağan önderliğinde ayaklanan Göktürkler, bağlı oldukları Cücenleri yenerek bu devletin Asya'daki varlığına son verdiler.
Göktürkler tarafından yerlerinden edilen Cücenler, önlerine çıkan Sabarları sürerek Kafkasya bölgesine ulaştılar.[kaynak belirtilmeli]İlerleyen yıllarda ise Balkanlara kadar uzayıp Avar İmparatorluğunu kuran halk Cücenler (Juan-Juanlar) dan başkası değildi.Cücenler; asya steplerinde etnos bir halk olarak tarih sahnesine çıksa da 555 ve sonraki yıllarda batıya yönelmişler ve sabir Türkleriyle bütünleşerek proto Türklük kimliklerinden kurtulup tamamen Türkleşerek Avrupa'da 8. yy' a kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir...Frank kralı Şarlman tarafından avrupa'daki siyasi devletleri yıkılarak yerli halk arasında hristiyanlaşarak eridiler.
Cücenlerin kağanları
Kaynakça
- ^ Belleten - 202-203. sayılar - sayfa 723
- ^ 魏書卷一百三〔一〕 列傳第九十一
- ^ Jean-Paul Roux, Orta Asya Tarih ve Uygarlığı, [kaynak belirtilmeli]