Budapeşte-Belgrad demiryolu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gelecekte Belgrad ile Budapeşte arasında bağlantı kuracak olan yüksek hızlı demiryolu hattı

Budapeşte-Belgrad demiryolu, Macaristan başkenti Budapeşte'deki Keleti İstasyonu ile Sırbistan başkenti Belgrad'daki Belgrad Merkez demiryolu istasyonu [en] arasında bağlantı oluşturan bir demiryolu hattı.

2,89 milyar ABD doları değerinde ve 350 km'lik uzunlukta olan bir yüksek hızlı demiryolu hattı projesi olan Budapeşte-Belgrad demiryolu, Orta ile Güneydoğu Avrupa'nın içinden geçmesi planlanmış Budapeşte-Belgrad-Üsküp-Atina demiryolu [en] hattının bir parçası ve ilk aşamasıdır. Bu uluslararası hat, Çin sahipliğindeki Pire Limanı'nı Avrupa'nın "merkeziyle" bağlamak üzere Çin Hükûmeti'nin "Bir Kuşak, Bir Yol" inisiyatifi kapsamında kurulmuş Çin-ODAÜ platformunun ana projelerinden biri.[1]

Güzergâh, coğrafya ve manzaralar[değiştir | kaynağı değiştir]

Voyvodina ovaları

Budapeşte ile Belgrad arasındaki demiryolu hattı çoğunlukla Macaristan Bács-Kiskun İli ile Sırbistan Voyvodina bölgesinin içinden geçmektedir.[2]

Ray şartları ve yenileştirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Belgrad ile Budapeşte arasındaki eski demiryolu modernize edilecek. Seyahat süresinin sekiz saatten üç buçuk saate indireceleği beklenmektedir; raylar üzerindeki maksimum hız, Sırbistan kısmında 200 km/sa, Macaristan kısmında ise 160 km/sa olarak tasarlanmıştır.[3] Proje tamamlandığı zaman, Budapeşte ile Belgrad arasındaki seyahat süreci 2sa 40dk'ya indirilmiş olacak.[4] Planlara göre, ray yenileştirmesinin 2024 yılı sonuna doğru tamamlanmış olması beklenmektedir.[5]

Macaristan kısmının modernizasyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

2015 yılında projenin Macaristan kısmının (152 km) 472 milyar HUF'lik maliyete geleceği ve 2017-2018 yılları arasında tamamlanacağı açıklandı.[6][7] Mevcut durumda ise faiz dahil 949 milyar HUF'lik (3,6 milyar ABD doları) bir maliyete geleceği beklenmektedir.

Macaristan'da bu proje, Macar Devlet Demiryolları [en]'nın China Railway International Corporation (CRIC) ve China Railway International Group (CRIG) ile girdiği ortak girişimin kapsamında oluşturulmuş Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zrt (Çin-Macar Demiryolu Kâr Amacı Gütmeyen Ltd.) şirketi tarafından gerçekleştirilmektedir.[8][9][10] 2018 yılında yapılmış bir tahmine göre, bu kısım üzerindeki çalışmalar ancak 2021 yılında başlayabilir, zira kamu alım prosedürleri için bir sene, planlama ve müzakere aşamaları içinse iki sene lâzım.[11] Proje maliyetlerinin hiçbir zaman geri kazanılmayacağından dolayı bu yatırım çokça eleştirilmiştir: tahminlere göre, bu yatırımın getirisi olana kadar 2400 sene geçmiş olacaktır.[12]

Demiryolu hattının Macaristan kısmının inşası Ekim 2021'de başladı ve 2025 yılında tamamlanması beklenmektedir.[3][13]

Sırbistan kısmının modernizasyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırbistan'da, 34,5 km uzunluktaki Belgrad-Stara Pazova bölümü, Exim Bank of China [en]'nın verdiği bir kredi ile finanse edilen 350,1 milyon ABD doları değerinde bir yatırım ile China Communications Construction Company [en] (CCCC) ile China Railways International [en]'ın (CRI) işbirliği ile yeniden inşa edilmektedir.[14][15] Stara Pazova-Novi Sad bölümü, Rus kredisiyle finanse edilip Rus RZD International şirketi tarafından yeniden inşa edildi.[15] Novi Sad-Sobotka bölümünün yeniden inşasının 2022 yılında başlaması beklenmektedir; tahminen 943 milyon Euro'luk maliyete gelecek olan bu bölüm, 33 aylık bir süre boyunca CCCC tarafından inşa edilecektir[16] ve inşa süreci boyunca kapalı kalacaktır.[17]

Sırbistan'daki demiryolu hattının inşası, Čortanovci tünelinin inşasının başlamasıyla başladı.[18] Belgrad ile Novi Sad [en] arasında 75 km uzunlukta olan ve 200 km/sa maksimum hızı olan bir demiryolu hattı açıldı.[4][19][20][21] Novi Sad ile Subotica (Macaristan sınırı) arasındaki 107,4 km'lik bölümün inşası 7 Nisan 2022 tarihinde başladı ve 2024 yılının sonunda tamamlanması beklenmektedir.[22]

İhaleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Proje için ihale teslim etmiş yalnızca iki konsorsiyum var. Kazanan konsorsiyum Haziran 2019'da açıklandı. 2015 yılından beri düzenlenmiş çoğu proje için olduğu gibi,[23][24] bu projenin kazanan ihalesi de Macaristan hükûmetine bağları olan girişimci Lőrinc Mészáros[25] ve onun kurduğu "RM International Zrt" şirketine aitti. Bu ihalenin dahilinde iki Çin şirketi de vardı: China Tiejiuju Engineering & Construction LLC. ve China Railway Electrification Engineering Group (Hungary) Ltd.[26]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Budapeşte ile Belgrad arasındaki yenilenmiş demiryolunun seyahat sürecinden dört saat kesecekse de, Belgrad'dan Pire Limanı'na trenle gitmek mevcut şartlarda yine 4 ilâ 8 gün sürer.[27]

Macar hükûmeti, projenin ekonomik sürdürülebilirliği hakkındaki analizini 10 yıllık bir süre için gizlemiş durumda,[28] ancak hükûmet dışı medyada verilmiş tahminlere göre, hattaki mevcut ve beklenen trafik ile projenin ancak 130[29] ilâ 2400[30] sene geçtikten sonra getirisi olacaktır.[31]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1888 yılından Şark Ekspresi hakkında bir reklam

Budapeşte ile Belgrad arasındaki demiryolu hattı, 1914 yılına dek Şark Ekspresi tarafından da kullanıldı. Paris ile İstanbul arasında bağlantı oluşturan Şark Ekspresi, 5 Haziran 1883'te hizmete girdi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Shepard, Wade (25 Şubat 2017). "Another Silk Road fiasco? China's Belgrade to Budapest high-speed rail line is probed by Brussels". Forbes. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Vojvodina: Eigensinnige Provinz an der Donau". Die Presse (Almanca). 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  3. ^ a b A Budapest-Belgrád vasútvonal korszerűsítése - alapkőletétel (Modernization of the Budapest-Belgrade railway line: Laying the foundation) 13 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., mavcsoport.hu, 15 October 2021.
  4. ^ a b Belgrade - Novi Sad line reopens following reconstruction 18 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., railjournal, 29 March 2022.
  5. ^ Moares, Romana (29 Kasım 2021). "Work starts on high-speed Belgrade-Budapest railway". Industry Europe (İngilizce). 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  6. ^ "Intergovernmental agreement on the modernisation of the Belgrade-Budapest railway line has been initialled in Beijing". Government. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  7. ^ "Még az idén megkezdődhet a Budapest-Belgrád vasútvonal modernizálása". Kormányzat (Macarca). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  8. ^ "Hungary kicks off USD 3.6 billion Belgrade-Budapest rail line investment". The Budapest Beacon (İngilizce). 27 Kasım 2017. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  9. ^ Chinese-Hungarian Railway Nonprofit Ltd.: Chinese-Hungarian Railway Non-Profit Private Limited Company, in Hungarian: Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zrt.: Kínai-Magyar Vasúti Nonprofit Zártkörűen Működő Részvénytársaság 22 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 10 November 2016, on the MÁV website mavcsoport.hu)
  10. ^ "Hungary expects bids for Belgrade-Budapest railway works in March". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  11. ^ Vörös, Zoltán (4 Ocak 2018). "Who Benefits From the Chinese-Built Hungary-Serbia Railway?". The Diplomat. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019. 
  12. ^ "130 év alatt térülhet meg a méregdrága kínai vasút". Index.hu (Macarca). 1 Aralık 2019. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  13. ^ Hungary launched Belgrade – Budapest line construction 26 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., railwaypro.com, November 2021.
  14. ^ "Serbia starts Belgrade-Stara Pazova railway overhaul - govt". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  15. ^ a b "Russia's RZD to start overhaul of part of Belgrade-Budapest railway in July". seenews.com (İngilizce). 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  16. ^ "李克强见证匈塞铁路商务合同签署公司应邀参加中国-中东欧国家经贸论坛，孙子宇代表公司签约" (Çince). China Communications Construction. 11 Temmuz 2018. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  17. ^ Hajnalka, Miklós. "Brze pruge i savremene železničke stanice". Magyar Szó Online. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018. 
  18. ^ "Почела изградња тунела "Чортановци"". "Инфраструктура железнице Србије" ад (Sırpça). 18 Eylül 2017. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018. 
  19. ^ "Пруга Стара Пазова – Нови Сад до новембра 2021". Politika Online (Sırpça). 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018. 
  20. ^ "Почели радови на модернизацији пруге Београд – Будимпешта". "Инфраструктура железнице Србије" ад (Sırpça). 28 Kasım 2017. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018. 
  21. ^ Railway infrastructure in the Republic of Serbia regarding strengthening rail transport connectivity 11 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Marko Jeremić, 2019.
  22. ^ Pruga od Novog Sada do Subotice menja geografiju - vijadukt kod Vrbasa biće dug 1.600 metara 26 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (The railway from Novi Sad to Subotica is changing its geography - the viaduct near Vrbas will be 1,600 meters long), 11 Apr 2022, SatTV.
  23. ^ "Subscribe to read". Financial Times (İngilizce). 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  24. ^ "Viktor Orban's oligarchs: a new elite emerges in Hungary". archive.fo. 21 Aralık 2017. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  25. ^ "Lőrinc Mészáros". The Orange Files (İngilizce). 1 Haziran 2016. 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  26. ^ "Mészáros firm among winners of massive rail contract". Budapest Business Journal (İngilizce). 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  27. ^ Bálint, Szalai (8 Aralık 2017). "A kínaiaknak pont tökmindegy a Budapest–Belgrád-vasút". index.hu (Macarca). 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019. 
  28. ^ ATV. "Budapest-Belgrád vasútvonal: Miért titkolózik a kormány?". ATV.hu. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  29. ^ Tamás, Mészáros (1 Aralık 2017). "130 év alatt térülhet meg a méregdrága kínai vasút". index.hu (Macarca). 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  30. ^ "2400 év alatt térülhet meg Orbán vasútja". Figyelő online. 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  31. ^ "IHO - Vasút - Százhatvanra alkalmas, évezredek alatt térül meg – mi az?". iho.hu. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Budapeşte-Belgrad_demiryolu&oldid=32466766" sayfasından alınmıştır