Brighstoneus

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Brighstoneus
Yaşadığı dönem aralığı: 122-126 myö
Apsiyen-Apsiyen 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Takım: Ornithischia
Alt takım: Ornithopoda
Klad: Hadrosauriformes
Cins: Brighstoneus
Lockwood vd., 2021
Tip tür
Brighstoneus simmondsi

Brighstoneus (Brighstone köyüne atıfta bulunur), İngiltere Wight adasındaki Erken Kretase yaşlı Wessex Oluşumundan bilinen bir kuş kalçalı hadrosauriform dinozor cinsidir. Cinsin şimdilik içerdiği tek tür B. simmondsi'dir.[1]

Kökenbilim[değiştir | kaynağı değiştir]

Brighstoneus cins adı, Wight adasındaki Brighstone köyünden dolayı verilmiştir. Bu köy erken dinozor araştırmalarında çok önemli keşiflere sahip Viktorya dönemi fosil koleksiyoncusu William Fox'a da ev sahipliği yapmıştır. Bu canlının tür adı ilgili fosil numuneleri keşfeden Mr. Keith Simmonds onuruna simmondsi olarak verilmiştir.[1]

Keşif[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk başta 1978 yılında amatör paleontolog K. Simmonds, İngiltere'nin güney sahili açıklarında bir ada olan Wight adasında yaptığı bir gezide birtakım fosil parçaları buldu. Fosil numuneler 40 yıl sonra araştırma için kullanılana kadar Wight adasındaki the Dinosaur Isle Museum'da tutuldu. Erken Kretase yaşlı Wessex Oluşumundan çıkarılan numunelere MIWG 6344 adı verildi ve fosillerin bulunduğu jeolojik katman yaklaşık olarak 125 milyon yaşında bir bitki enkazı tabakasıydı.[2]

Fiziksel Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Brighstoneus simmondsi

İlgili fosil numune (MIWG 6344) parçalı bir fosildir. Aşağıdaki anatomik ögelerden oluşmaktadır: Ön üst çenenin sağ dorsal çıkıntısı, sağ-sol maksiler kemik, sol palpebral, sol nazal kemik, alt çenenin sağ ve sol kısmı, ön alt çene, bir geçiş sırt omuru, yedi sırt omuru, kuyruksokumu, dorsal kaburga, altı boyun omuru, kalça kemiği ve alt parçası, pubis çıkıntısı, sağ uyluk. Bu numuneye ait bazı parçalar özel mülkiyet altındadır ve incelemeye tabi tutulamamıştır. İskelet üzerindeki oranlara dayanarak bu canlının 8 metre uzunluğa ve 1 ton ağırlığa sahip olduğu düşünülmektedir.[1][2] Brighstoneus, diğer İguanodontianlardan belli otapomorfi ve eşsiz karakter kombinasyonlarıyla ayrılır. Bu otapomorfilerden biri maksiler diş taçlarının hem ana diş sırtında hem de dişin arka kısmında (lingual side) ortaya konumlanan sırtta çıkıntı yapmasıdır. Diğer otapomorfi de dış bükey yanal duvarları olan küçük bir burun çıkıntısını burun deliklerine doğru genişleyerek oluşturan burundur. Bu cinse ait özel karakter kombinasyonlarıysa alt çenesinde 28 adet diş boşluğu bulundurması ve bu diş boşluklarının paralel olmayan duvarlarıdır.[1]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Brighstoneus'un sistematik sınıflandırma pozisyonu Xu ve arkadaşlarının önceki araştırmalardan alarak hazırladıkları matriksin (veri tablosu) değiştirilmiş bir versiyonu kullanılarak incelenmiştir. Kladistik yöntemle Brighstoneus, bir Hadrosaur değildir. Bu cins Hadrosauriformes olarak değerlendirilmiştir.[1][3] Brighstoneus, fosilleri aynı bölgeden çıkarılan yakın akraba olduğu düşünülen Mantellisaurus'tan 4 milyon yıl daha yaşlıdır, yukarıdaki söylenen otapomorfilerden ötürü İguanodon ve Mantellisaurus'tan ayrı bir cins olarak kabul görmüştür.[1]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f Lockwood, Jeremy; Martill, David; Maidment, Susannah. "A new hadrosauriform dinosaur from the Wessex Formation, Wealden Group (Early Cretaceous), of the Isle of Wight, southern England". Taylor & Francis Online. Journal of Systematic Palaeontology. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  2. ^ a b Marples, Megan. "A new dinosaur species was discovered decades after its bones were excavated". CNN. CNN. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  3. ^ Black, Riley. "New species of UK dinosaur was 8 metres long with a bulbous nose Read more: https://www.newscienNew species of UK dinosaur was 8 metres long with a bulbous nose". Newscientist. Life. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021.  |başlık= dış bağlantı (yardım)