Bodawpaya

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bodawpaya
ဘိုးတော်ဘုရား
Mandalay Sarayı'nda Bodawpaya’ nın statüsü
Burma Kralı
Badon Prensi
Hüküm süresi11 Şubat 1782 – 5 Haziran 1819
Önce gelenPhaungka
Sonra gelenBagyidaw
DoğumMaung Waing
မောင်ဝိုင်း
11 Mart 1745(1745-03-11)
Moksobo
Ölüm5 Haziran 1819 (74 yaşında)
Amarapura
DefinAmarapura
Eş(ler)iMin Lun Me
207 Kraliçe(toplamda)
Çocuk(lar)ı62 oğul, 58 kız Thado Minsaw dahil
Tam adı
Siripavaratilokapaṇdita Mahādhammarājadhirāja (သီရိပဝရ တိလောကပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ)
HanedanKonbaung
BabasıAlaungpaya
AnnesiYun San
DiniTheravada Budizm

Bodawpaya (Birmanca: ဘို်တော်ဘုရာ်, telaffuz [bódɔ̀ pʰəjá]; Tayca: ปดุง; 11 Mart 1745 - 5 Haziran 1819), Burma Konbaung Hanedanlığı'nın altıncı kralıdır. Maung Shwe Waing ve daha sonra Badon Min olarak doğdu. Hanedanın kurucusu ve Üçüncü Birmanya İmparatoru olan Alaungpaya'nın dördüncü oğludur. En büyük kardeşi Naungdawgyi'nin oğlu yeğeni Phaungkaza Maung Maung'u Ava'da tahttan indirdikten sonra kral ilan edildi. Bodawpaya, 1782'de kraliyet başkentini Amarapura'ya geri taşıdı. Hsinbyumyashin (Beyaz Fillerin Efendisi) olarak adlandırıldı. 54 eşinden olan yaklaşık olarak 70 oğul ve 67 kızın babasıydı.[1][2][3]

Askeri seferler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kral Bodawpaya'nın 1795'te Amarapura sarayı'ndaki tasviri (İngiliz Büyükelçiliği,Michael Symes)

Bodaw U Waing olarak da bilinir, 1784'te Arakan'ı işgal etti ve oğlu varisi Thado Minsaw liderliğindeki kraliyet ordularını Batı Yoma sıradağlarına gönderdi. 1784'ün sonunda Arakan'ın başkenti Mrauk U ele geçirildi. Mahamuni Buda (heykel) görüntüsü, Khmer bronz heykelleri ve diğer hazineler Burma'ya geri getirildi; Bunlar hala Mandalay'da görülebilmektedir.

Din ve kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Bodawpaya'nın Amarapura'daki mezarı
Bodawpaya'nın oğlu Shwedaung Min'in heykeli.[4]

Bodawpaya kendisini bir sonraki mesih Buda veya Maitreya (Arimittya) ilan etti, ancak iddiası Sangha tarafından kesin olarak reddedildi.[5][6]

Dünyanın en büyük stupası olması amaçlanan bitmemiş Mandalay Stupası

1790 yılında Bodawpaya, batı kısmında Mandalay'da Irrawaddy Nehri'nin 11 kilometre (6,8 mil) yukarısındaki Mingun'da Mantalagyi (Büyük Kraliyet Stupası) adı verilen, devasa bir stupanın inşaatına başladı.

Amarapura Kraliyet Sarayı

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Ava 1759, Kraliçe (Ale-nandaw Mibura) Sri Maha Nandabhi Ratna Devi (ö. 3 Eylül 1789), née Men Lun Poo, Maung Santhwun Myosarey'in kızı.
  2. Ava, 1760, Kraliçe (Nammadaw Mibura Hkaung Gyi) Sri Pawara Maha Rajendra Mangala Ratna Devi (d. 1743; ö. Meengun'da, 24 Şubat 1807), nee Men Lun Me, Sri Putra Chauka Lathaun Mhu'nun kızı.
  3. Ava, 1760, Kraliçe (Myauk-nandaw Mibura I) Sri Maha Chandrabhi Ratna Devi, Salin ve Phaungdeen Myosa Mibura (d. 1745; ö. Amarapura'da, Mandalay, 1807), Meen Wun'un kızı Me Lun Thu, iki oğlu vardı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ U Thein Tin, Nyo Mya (2003). The Quest for Konbaung. Yangon, Burma: Centenary Bookhouse. p. 95.
  2. ^ "KING BODAWPAYA'S DRAMATIC". web.archive.org. 27 Eylül 2007. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  3. ^ Htin Aung, U. (1967). A history of Burma. Internet Archive. New York, Columbia University Press. 
  4. ^ U Thein Tin, Nyo Mya (2003). The Quest for Konbaung. Yangon, Burma: Centenary Bookhouse. pp. 120–121. 
  5. ^ "Bodawpaya | king of Myanmar | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  6. ^ "Bischoff, Roger (1995). Buddhism in Myanmar – A Short History. Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society. pp. 110–118" (PDF). 20 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Charney, Michael W. (2006). Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885. Ann Arbor: University of Michigan. 
  • Koenig, William J. "The Burmese Polity, 1752–1819: Politics, Administration, and Social Organization in the early Kon-baung Period", Michigan Papers on South and Southeast Asia, Number 34, 1990.
  • Lieberman, Victor B. " Political Consolidation in Burma Under the Early Konbaung Dynasty, 1752-c. 1820." Journal of Asia History 30.2 (1996): 152–168.
  • Hall, D.G.E. (1960). Burma. 3rd. Hutchinson University Library. ISBN 978-1406735031. 
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londra: Frank Cass & Co. Ltd. 
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. 
  • Letwe Nawrahta and Twinthin Taikwun (c. 1770). Hla Thamein (Ed.). Alaungpaya Ayedawbon. 1961 (Birmanca). Ministry of Culture, Union of Burma. 
  • Maung Maung Tin, U (1905). Konbaung Hset Maha Yazawin. 2004 (Birmanca). 1–3. Yangon: Department of Universities History Research, University of Yangon. 
  • Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6. 
  • Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma. 1967. Londra: Susil Gupta.