Biseksüellik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.16, 8 Ocak 2017 tarihinde Murat Alieff (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 18025656 numaralı sürüm
Makale serilerinden
LGBT
Cinsel yönelim ve cinsiyet
Tarih
Kültür
Haklar
Sağlık
Toplumsal tutum
Önyargı / Şiddet
Akademik alanlar ve söylev
Biseksüellik

Biseksüellik, hem erkek hem kadınlara yönelik romantik çekim, cinsel çekim veya cinsel davranış,[1][2][3] ya da herhangi bir cins veya cinsiyet kimliğinden kişilere duyulan romantik veya cinsel çekim; bu ikinci görüş, bazen panseksüellik olarak da adlandırılır.[4][5][6]

Biseksüellik terimi, çoğunlukla hem kadınlara hem erkeklere yönelik romantik veya cinsel hisleri belirtmek için insan çekimi bağlamında kullanılır,[1][2][3] ve heteroseksüel-homoseksüel sürekliliğin birer parçası olan karşıcinsellik (heteroseksüellik) ve eşcinsellikle beraber cinsel yönelimin üç ana sınıflandırmasından biridir. Bir biseksüel kimlik, her iki cinse eşit cinsel çekim hissetmek zorunda değildir; çoğunlukla bir cinse daha çok ilgi duyan kişiler de kendilerini biseksüel olarak tanımlar.[7]

Biseksüellik tarih boyunca çeşitli insan topluluklarında[8] ve hayvanlar aleminde de gözlenmiştir.[9][10][11] Ancak biseksüellik terimi, hetero- ve homoseksüellik gibi, 19. yüzyılda ortaya atıldı.[12]

Terminolojisi

Kendini algılama[13] biseksüel kimliğin anahtarı olarak kabul edilmektedir. Her iki cinsiyetten kişilerle cinsel etkinlik içine giren biseksüel[14] sayısı hayli fazla olsa da[15], bu kişilerin çoğu kendilerini biseksüel olarak tanımlamaz. Benzer şekilde, bazı insanlar da yalnızca bir cinsiyet ile cinsel ilişkiye girerler[16] veya hiç cinsel ilişkiye girmezler, ancak yine de kendilerini biseksüel olarak tanımlarlar. Bir kimsenin biseksüel olup olmadığını saptamaya yarayacak bir davranışsal "test" yoktur. Ancak gey ve diğer cinsel yönelimdeki eşcinsellerin bir bireyin biseksüel veya heteroseksüel olmasını anlamasına yarayan[17] gaydar kavramı vardır.

Cinsel yönelimi biseksüel olan kimsenin aynı anda hem bir erkekle hem de bir kadınla cinsel olarak ilgili olması gerekmez[18]. Bazı biseksüeller bu ya da diğer toplumsal cinsiyetle veya her ikisiylede cinsel ilişkiye girmemişlerdir. Heteroseksüeller, gey erkekler ile lezbiyenler için geçerli olduğu üzere, cinsel çekim her arzu edildiğinde davranılmasını gerektirmez. Yine heteroseksüeller ve gey kişiler gibi, pek çok biseksüel de cinsel olarak yalnızca bir eşle olmayı seçebilir; uzun-dönemli, monogram ilişkileri olabilir. Diğer biseksüeller, aynı-cinsiyetten eşlere, üç-taraflı ilişkilere veya farklı toplumsal cinsiyetlerden olan birkaç eşli ilişkilere izin veren serbest evlilikler yapabilirler.

Kimlik

Biseksüel Onur Bayrağı.

Biseksüel bireyin cinselliği ve cinsel yönelimi ile alakalı davranış ilkeleriyle, kendini ifade ediş işlevlerinden biride cinsiyet kimliğidir. Yönelimi "biseksüellik" olan bireyin cinsel kimliği de biseksüeldir. Tarih boyunca biseksüel kimliğe ilişkin farklı yorumlar olmuş, bir takım kişiler yine eşcinsel genellemesine atıfla doğum öncesi hormonal etkiler nedeniyle veya doğum sırasında gerçekleşen etkiler nedeniyle heteroseksüel, eşcinsel veya "biseksüel" olarak doğulduğunu[17], bu kimliklerin içsel ve değiştirilemez olduğunu söylemişlerdir. Cinsel yönelim ailesel veya toplumsal değerlerle ya da bireyin hürriyeti ile uyumlu sosyal hakları noktasında bilinçli seçimi sonucunda yaşandığı ve bu faktörlerin birbirlerini etkilediklerine inanılır. Yine bazı hekimler biseksüelliğin tıpkı eşcinsellik gibi çoğunlukla zor ve acı dolu[14] bir sürecin sonunda[19] oluşan bir durum olduğunu söylemişlerdir. Biyolojik ve kültürel etmenler her kişi için farklı olduğundan, ister biseksüel, isterse gey, lezbiyen, heteroseksüel veya aseksüel olsun herkesin cinselliği kişiseldir. Bu anlamda cinsel kimliğin oluşması, oturması ve sağlamlaşması kişinin hayatı boyunca devam eden bir süreçtir.

Yestergay

Eşcinsel hayat tarzından vazgeçip yeniden karşı cinsle birlikte olmaya başlayan veya eşcinsel hayat tarzı sürdürmekle birlikte gizli gizli kadınlarla birlikte olan erkekleri tanımlamak için kullanılan[20] terimdir. İngilizce yesterday (Şablon:Dil-tr) ve gey kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur.

Demografisi

Bir aktör ve Amerikan seks sembolü olan Marlon Brando 1976 yılına ait bir röportajında biseksüel olduğunu açıklamıştır.[kaynak belirtilmeli]

2006 yılında[21] İstanbul'da 393 eşcinsel ve biseksüel birey üzerinde[21] Lambdaistanbul tarafından yapılan bir anket çalışmasına göre katılımcıların 212'si yani %54'ü[21] biseksüelliğin doyumsuz olduğunu[21] hiçbir zaman düşünmediklerini belirtirken, 45 kişi yani %11'i bunu geçmişte düşünmüş, 136 kişiye tekabül eden %35'i ise hala düşünmektedir.[22] Aynı ankete katılanların %40'ı yani 158'i biseksüelliğin kararsızlık olduğunu hiç düşünmemişken %21'i yani 81 kişi bunu geçmişte düşünmüş, 154 kişiye tekabül eden %39'u ise hala düşünmektedir.[23]

Yine AİDS biseksüel topluluk üzerinde önemli etkiler yapmıştır. Biseksüel erkekler, AIDS'in geylerden heteroseksüel nüfusa geçmesinden sorumlu tuulan kişiler olarak zorbalık[24] ve ayrımcılığa[25] uğramıştır. Ancak, AIDS'i barındıran virüsün insanlara bulaşma riski cinsel yönelimle değil, kişinin sosyal davranışıyla ilgilidir. Çünkü virüsü taşıyan biseksüel veya heteroseksüel bireyin bir başka bireyle cinsel ilişkisinden virüs, bir diğer bireye geçmektedir[26]. bedensel sıvıların; sperm, kan ve vajinal sıvının bulaşmasını içeren ilişkiler tehlikeli kabul edilmekte, biseksüeller, araştırma ve eğitim[27] arttırılması, daha iyi bakım ve AIDS'li ile AIDS riski taşıyan kişilere karşı yapılan[27] ayrımcılığın sona erdirilmesi talepleri çevresindeki AIDS'e karşı savaşımları çabasında, gey kişiler ve diğer etkilenen gruplarla bir araya gelmektedirler.[27]

Cinsellik hakkındaki çoğu çalışmanın heteroseksüellik veya eşcinsellik üstüne yoğunlaşması ve biseksüellik üzerine çok az çalışma yapılması nedeniyle ne kadar yaygın olduğu kesin olarak bilinmemekte, Alfred Kinsey tarafından 1940-1950'lerde yapılan araştırma, cinsel etkinlikleri ve ilgilerine dayanarak, kadınların %15-25 ve erkeklerinse %33-46 kadarının biseksüel olabileceğini ortaya koymuş, basmakalıp bir biseksüel görünüş veya davranış biçimi olmadığı için, biseksüellerin genellikle ya heteroseksüel ya da eşcinsel oldukları varsayılmıştır. Yine Kinsey toplumda heteroseksüel yaşantıya sahip evli erkeklerin, erkeklerle de cinsel ilişki kurduklarını söylemiş, 1940'lı yıllara ait bir yazısında;

"Erkekler, heteroseksüel ve eşcinsel olarak iki ayrı nüfus oluşturmazlar. Dünya keçiler ve koyunlar olarak ayrılamaz' ifadesi var."[28]
–New York Times, 2005.

demiştir. Yine Sigmund Freud, insanların doğal olarak biseksüel olduğunu iddia etmiştir. 19. yüzyılın ortalarından bu yana davranışçı bilim adamları, erkek ve kadınlardaki biseksüel çekim ve bunun cinsel kimlikteki gelişimi üzerine araştırmalarını sürdürmektedir[28]. Yine bseksüeller, hetoreksist toplum tarafından ayrımcılık veya zorbalığa uğramakta[29] yine eşcinsel topluluk ile birlikte veya bağımsız kendi topluluklarını oluşturmaya başlamışlardır.

Ayrımcılık

Ana madde: Bifobi
Her yıl geleneksel olarak düzenlenen İstanbul Onur Haftası, etkinliklerinin son günü İstanbul Onur Yürüyüşünde "Biseksüeller Vardır" yazılı pankart, Taksim, İstanbul.

Tıpkı diğer eşcinsellere olduğu gibi[30] heteroseksist toplumlarda biseksüellere de cinsel kimlik ve yöneliminden dolayı şiddet ve ayrımcılık[31] uygulanmaktadır[32]. Zaman zaman basın-yayın ve medyada da bu ayrımcılıklar gerek üslub[32] gerekse görsel olarak gözlemlenebilmektedir. LGBT bireylere yapılan[33] homofobinin biseksüllere yapılan ayrımcılık[34] hususunda; bir koluda sık kullanılmasa da bifobi olarak adlandırılmaktır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Şablon:Portal

  1. ^ a b "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. August 8, 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: April 21, 2014. 
  2. ^ a b "Sexual Orientation". American Psychiatric Association. July 26, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: December 3, 2012. 
  3. ^ a b "GLAAD Media Reference Guide". GLAAD. 1 January 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 March 2012. 
  4. ^ Soble, Alan (2006). "Bisexuality". Sex from Plato to Paglia: a philosophical encyclopedia. 1. Greenwood Publishing Group. s. 115. ISBN 978-0-313-32686-8. 
  5. ^ Firestein, Beth A. (2007). Becoming Visible: Counseling Bisexuals Across the Lifespan. Columbia University Press. s. 9–12. ISBN 0231137249. ISBN 9780231137249. Erişim tarihi: 3 Ekim 2012. 
  6. ^ Rice, Kim (2009). "Pansexuality". Marshall Cavendish Corporation (Ed.). Sex and Society. 2. Marshall Cavendish. s. 593. ISBN 978-0-7614-7905-5. Erişim tarihi: 3 October 2012. In some contexts, the term pansexuality is used interchangeably with bisexuality, which refers to attraction to individuals of both sexes... Those who identify as bisexual feel that gender, biological sex, and sexual orientation should not be a focal point in potential relationships. 
  7. ^ Rosario, M.; Schrimshaw, E.; Hunter, J.; Braun, L. (2006). "Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time". Journal of Sex Research. 43 (1). s. 46–58. 
  8. ^ Crompton, Louis (2003). Homosexuality and Civilization. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 0-674-01197-X. 
  9. ^ Bagemihl, Bruce (1999). Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. London: Profile Books, Ltd. ISBN 1-86197-182-6. 
  10. ^ Roughgarden, Joan (May 2004). Evolution's Rainbow: Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 0-520-24073-1. 
  11. ^ Driscoll, Emily V. (Temmuz 2008). "Bisexual Species: Unorthodox Sex in the Animal Kingdom". Scientific American. 
  12. ^ Harper, Douglas (Kasım 2001). "Bisexuality". Online Etymology Dictionary. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2007. 
  13. ^ 7.Bilgilendirme Dosyası Basın Bülteni; Gençlik ve Cinsellik (PDF). CETAD. 8 Mayıs 2007. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013. 
  14. ^ a b Doç. Dr. Ayten Erdoğan  (29 Ocak 2009). Pedofili: Klinik Özellikleri, Nedenleri ve Tedavisi (PDF). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013. 
  15. ^ Doç. Dr. Şükran Köse (8 Mayıs 2007). HIV İnfeksiyonunda Gastrointestinal Sistem Tutulumu ve Tedavi Yaklaşımı (PDF). S. B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013. 
  16. ^ "Guıdelıes to Promote Ad Protect The Enjoymet of All Human Rights By Lesbıan, Gay, Bisexual, Trasgender And Intersex (LGBTI) Persos" (PDF). Avrupa Konseyi. 24 Haziran 2013, Yurtdışı İşleri Konseyi toplantısı. 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2013.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım) (İngilizce)
  17. ^ a b Ayşe Arman (20 Nisan 2013). "Biseksüellik, gay'ler için en büyük maske". Hürriyet. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. 
  18. ^ Orwin, GH (1977) "Ergenlik çağındaki çocuğunuzu anlama yolları"
  19. ^ "Eşcinsellik doğuştan mı yoksa yetiştirilmeyle mi alakalı?". medyafaresi. 3 Eylül 2009. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. 
  20. ^ Yeşim Çobankent (31 Ocak 2010). "Eski lezbiyenler hasbian oldu sırada yestergay'ler var". Hürriyet. Erişim tarihi: 13 Ekim 2013. 
  21. ^ a b c d Yener Bayram (25 Mayıs 2006). "Ötekileştirilen eşcinsel ve biseksüeller". Radikal. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  22. ^ Umut Şah. Eşcinselliğe, Biseksüelliğe ve Transseksüelliğe İlişkin Tanımlamaların Homofobi ve LGBT Bireylerle Tanışıklık Düzeyi ile İlişkisi. İstanbul Arel Üniversitesi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2013. 
  23. ^ Bir Alan Araştırması: Eşcinsel ve Biseksüellerin Sorunları. Ne Yanlış, Ne de Yalnızız!. İstanbul: Lambdaistanbul. Mart 2006. s. 61. 
  24. ^ Emir Birant, Barış Sulu (Ocak, 2009). LGBTT Bireylerin İnsan Hakları Raporu. Kaos GL. Erişim tarihi: 14 Ekim 2013.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  25. ^ "Biseksüellik Nedir?". Doktor Nevra. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  26. ^ Dr. Aygen Tümer. "HIV/AIDS Epidemiyolojisi ve Korunma" (PDF). Hacettepe Üniversitesi HIV/AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  27. ^ a b c Avrupa Konseyi Belgeler ve Yayınlar Üretim Bölümü (Eylül 2011). "Avrupa'da cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık" (PDF). Avrupa Konseyi. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  28. ^ a b New York Times (9 Temmuz 2005). "Biseksüellik hikâye mi?". Radikal. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  29. ^ "Çoklu Aidiyet ve Çoklu Ayrımcılık Ne Demektir?" (PDF). LesMigraS – Lezbiyen Danışmanlık Merkezi’nin Ayrımcılıkla ve Şiddetle Mücadele Bölümü. 8 Ekim 2012. Erişim tarihi: 19 Ekim 2013. 
  30. ^ "Türkiye LGBT bireylere yönelik ayrımcılığa karşı harekete geçmeli". Uluslararası Af Örgütü. 21 Haziran 2011. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. 
  31. ^ İşyerinde ayrımcılık: Artık sona erdi (PDF). Stonewall. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013. 
  32. ^ a b Özlem Doruk (Mart 2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği'nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi (PDF). Gümüşhane Üniversitesi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2013. 
  33. ^ "Şiddete Karşı Uçan Ekip" (PDF). MOVISIE. Haziran 2012. Erişim tarihi: 13 Ekim 2013. 
  34. ^ "Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylere yönelik ayrımcılığa son verin". Uluslararası Af Örgütü. 20 Haziran 2011. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar

Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Biseksüellik
hakkında daha fazla bilgi edinin
Vikisözlük'te ara Vikisözlük'te tanımlar
Commons'ta ara Commons'ta dosyalar
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Biseksüellik&oldid=18025656" sayfasından alınmıştır