Bilâd-ı selâse

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Bilad-ı Selase sayfasından yönlendirildi)

Bilâd-ı Selâse (Eski Türkçe:بلاد ثلاثة), üç belde anlamına gelen tabirdir. Eyüpsultan, Galata ve Üsküdar için kullanılmıştır.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilâd-ı Selâse'nin karadan ve denizden çevrelediği tarihi Suriçi İstanbulu

Bilâd-ı Selâse olarak anılan üç belde, Eyüpsultan, Galata ve Üsküdar yerleşim ve yönetim birimleri ifade etmektedir. Genellikle İstanbul ve Bilâd-ı Selâse şeklinde kullanılmaktadır. Nadir olarak ise bazı kaynaklarda tek başına kullanılan "Bilâd-ı Selâse" ifadesi İstanbul, Bursa ve Edirne'yi yani birbirine yakın üç şehri ifade etmektedir.

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul diye ifade edilen şehir merkezinin Dersaadet, Âsithane, Tarihî yarımada veya Suriçi İstanbulu olarak adlandırıldığı düşünüldüğünde, Bilâd-ı Selâse olarak anılan üç belde, şehir merkezinin etrafındaki Eyüpsultan, Galata ve Üsküdar gibi, günümüzdeki banliyö anlayışına benzer bir yakındaki yerleşim bölgesi tarifi için kullanılmıştır.[1] Silivri'ye kadar olan bölge Eyüp, Yeniköy'e kadar olan bölge Galata ve Pendik'e kadar uzanan bölge de Üsküdar Kadısının idaresi altındadır.[2]

Osmanlı idari ve adli yapı dikkate alındığında İstanbul kadısının yüksek mevkii yanında, Bilâd-ı Selâse kadıları mevleviyet derecesinde sayılır ve tecrübeli ulema arasından seçilirlerdi.[3] Şehre ilişkin konular birlikte değerlendirilirdi. Bilâd-ı selâse kadılıklarına ait defterler bugüne kadar korunabilmiş en önemli Osmanlı sicillerindendir ve Üsküdar mahkemesinin 919-1342 (1513-1923) yıllarına ait 801, Galata mahkemesinin 900-1342 (1495-1923) yıllarına ait 1040, Eyüp kadılığının ise 978-1342 (1570-1923) yıllarına ait 629 defteri (şer‘iyye sicili) bulunmaktadır.[4][5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Dersaadet ve üç İSTANBUL". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  2. ^ "Milliyet, İlber Ortaylı: "Bizi UNESCO'ya şikayet edenleri ayıplamıyorum" , 28 Haziran 2009". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  3. ^ "TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, s.151" (PDF). 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  4. ^ "TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, s.152" (PDF). 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  5. ^ "İSAM - Kadı Sicilleri Arşivi". 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.