Ben Johnson (oyuncu)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ben Johnson
Ben Johnson (1969, The Wild Bunch)
Doğum13 Haziran 1918(1918-06-13)
Foraker, Oklahoma, ABD
Ölüm8 Nisan 1996 (77 yaşında)
Mesa, Arizona, ABD
MeslekOyuncu, dublör, rodeo kovboyu
Etkin yıllar1939–1996
EvlilikCarol Elaine Jones (1941–1994; ölümüne kadar)

Francis Benjamin " Ben " Johnson Jr. (13 Haziran 1918 - 8 Nisan 1996) Amerikalı sinema ve televizyon oyuncusu, dublör ve dünya şampiyonu olmuş bir rodeo kovboyu idi. Uzun ve yapılı Johnson, binicilikteki uzmanlığıyla Western filmlerindeki birçok role özgünlük getirdi.

Bir çiftçinin oğlu olan Johnson, bir film için bir at sevkiyatı yapmak üzere Hollywood'a geldikten sonra, John Ford'un yardımıyla oyunculuğa geçmeden önce birkaç yıl dublörlük yaptı. 1950'li yılların gençlik çağı dramı Son Gösteri (The Last Picture Show) filminde eski bir kovboy tiyatrosu sahibinin elegan bir tasviri, Johnson'a 1971 yılında En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında, Akademi Ödülü, BAFTA Ödülü ve Altın Küre Ödülü kazandırdı.

Johnson ayrıca kariyeri boyunca bir at yetiştirme çiftliği işletti. Bildiklerine sadık kalarak başardığını söylese de, zekice gayrimenkul yatırımları, sonraki yıllarda Johnson'ı tahmini olarak 100 milyon dolar değerinde bir servet sahibi yaptı.[1]

Hayatının ilk dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Johnson Oklahoma eyaletindeki Foraker'da doğdu. Osage Kızılderili rezervasyonu'nda doğan Johnson'ın babası İrlandalı Ben Johnson Sr. (1896–1952) ve annesi Çeroki soyundan Ollie Susan Johnson (kızlık soyadı Workmon; 1899-2000) idi.[2][3] Babası, Osage County'de bir çiftlik sahibi ve kendisi gibi bir rodeo şampiyonuydu.

Rodeo kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Johnson Wagon Master filminde. (1950)

Johnson, ilk yıllarında rodeolara ve at yetiştiriciliğine yöneldi. 1953 yılında, Profesyonel Rodeo Kovboyları Derneği [en]'nde (PRCA) rekabet etmek için yüksek ücretli film çalışmalarına ara verdi, ancak o yıl sadece gelir açısından bile kendi rekorunu kırdı. Johnson, 1973'te ProRodeo Hall of Fame adlı onur listesine girdiğinde, "Bir rodeo dünya şampiyonluğu kazandım ve bundan dolayı şimdiye kadar yaptığım her şeyden daha çok gurur duyuyorum" dedi.[4]

Film kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Johnson'ın film kariyeri Howard Hughes filmi The Outlaw (Kanun Kaçağı) ile başladı. Hughes, çekimler başlamadan önce, Johnson'ın babasının baş kâhya olduğu Oklahoma çiftliği olan Chapman-Barnard çiftliğinde bazı atlar satın aldı ve atları Kanun Kaçağı'nın çekim yeri olan Kuzey Arizona'ya götürmesi için babasını tuttu ve bu şekilde birlikte atları Hollywood'a götürdüler. Johnson daha sonra bir kamyon dolusu atla Hollywood'a gittiğini söylemekten hoşlanıyordu.[5]

Johnson Savaş Davulları [en] filminde. (1957)
Ben Johnson 44. Akademi Ödülleri töreninde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülünü Richard Harris, Sally Kellerman'ın ellerinden alırken. (1971)

Bir zamanlar Hollywood'da olan The Outlaw'ın mekan çekimleri sırasında Hughes için çekişme deneyimiyle, 1939 filmi The Fighting Gringo'da dublörlük yaptı ve 1940'lar boyunca, atlarla güreşen ve atlarla ilgili dublör işleri yapan iş buldu.

Bir dublör olarak yaptığı çalışmalar yönetmen John Ford'un dikkatini çekti. Ford, Johnson'ı 1948 yapımı Fort Apache filminde dublörlük yapması için anlaştı ve Henry Fonda için binicilik dublörü olarak işe aldı.[3] Çekimler sırasında bir sahnede, içinde üç adam bulunan bir vagonu çeken atlar panik içinde kaçıyorlardı. Bir ata binen Johnson, başıboş giden vagonu durdurup içindeki üç kişiyi kurtarıyordu. Ford onu ödüllendirileceğine söz verdiğinde Johnson, bunun iki katına çıkan başka bir iş veya belki de küçük repliği olan bir rolü olacağını umuyordu.[6] Bunun yerine, Ford'dan yedi yıllık oyunculuk sözleşmesi aldı.[7] Ford, Johnson'ı ofisine çağırdı ve içinde kontrat olan bir zarf uzattı. Johnson kontratı okumaya başladı, beşinci satıra gelip "haftada 5.000 $" yazısını gördüğünde okumayı bıraktı, bir kalem aldı ve imzalayıp Ford'a geri verdi.

Johnson, binicilik becerilerinin kısa bir sahnesinin yer aldığı Have Gun - Will Travel'ın 1962–63 sezonunda Bartlett'i canlandırdı. Johnson, 1963'te The Virginian adlı Western TV dizisinin Shiloh'da Düello adlı bölümünde Spinner karakteriyle rol aldı." 1966-67 televizyon sezonunda Johnson, ABC (American Broadcasting Company) yapımı aile Western dizisi The Monroes [en]'un 26 bölümünün tamamında Michael Anderson Jr. [en] ve Barbara Hershey ile birlikte Sleeve karakterini canlandırdı.[8]

John Wayne ve yönetmen Andrew V. McLaglen [en] ile iki filmde bir araya geldi, Batının Devleri (1969, The Undefeated) filminde Rock Hudson ile ve Chisum'da (1970) oldukça önemli bir rol oynadı. Johnson kariyerinin zirvesine 1971'de ulaştı ve Peter Bogdanovich'in yönettiği Son Gösteri (The Last Picture Show) filminde "Arslan Sam" rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında bir Akademi Ödülü kazandı.

Haziran 1972'de The Train Robbers filminin setinde, Copley News Service'ten Nancy Anderson'a, Son Gösteri filmindeki rolüyle Oscar kazanmasının kendisini değiştirmeyeceğini ve bu nedenle stüdyolardan talep edeceği maaşı yükseltmeyeceğini söyledi ve kendini şöyle anlattı: "Bir çiftlikte büyüdüm ve hayvancılıktan anlıyorum, bu yüzden Westernlerde çalışmayı seviyorum. Hayatım boyunca başarısızlıktan korktum. Bundan kaçınmak için, nasıl yapılacağını bildiğim şeyleri yapmakla uğraştım ve bu bana iyi bir yaşam sağladı".[9]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Johnson'ın 1941'de Carol Elaine Jones ile evlendi ve evliliği 27 Mart 1994'te eşinin ölümüne kadar sürdü. Çocukları yoktu. Eşi, Hollywood'un ünlü at güreşçisi Clarence "Şişman" Jones'un kızıydı.[1] 2003 yılında Texas Trail of Fame [en] listesine seçildi.[10] Johnson'ın annesi Ollie oğlundan birkaç yıl sonra, 16 Ekim 2000'de 101 yaşında öldü.[11]

Ölümü ve Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Johnson, 77 yaşında kalp krizinden ölene kadar neredeyse istikrarlı bir şekilde çalışmaya devam etti. 8 Nisan 1996'da emektar oyuncu, 96 yaşındaki annesi Ollie'yi, her ikisinin de yaşadığı Phoenix emeklilik topluluğu olan Mesa, Arizona'daki Leisure World'de ziyaret ederken bayıldı.[12] Johnson'ın naaşı daha sonra Pawhuska Şehir Mezarlığı'na gömülmek üzere Arizona'dan Oklahoma eyaletindeki Pawhuska'ya nakledildi.[13]

Johnson, sinema endüstrisine yaptığı katkılardan dolayı 7083 Hollywood Bulvarı'ndaki "Hollywood Walk of Fame"'de bir yıldıza sahiptir. 1982'de Oklahoma City'deki National Cowboy & Western Heritage Müzesi'nde Western Performers Hall of Fame'e de alınmıştır. 1996'da Tom Thurman, Johnson'ın hayatı hakkında, Thurman ve Tom Marksbury tarafından yazılan, "Ben Johnson: Sağdaki Üçüncü Kovboy" adlı bir belgesel film yaptı.[2]

Ben Johnson Kovboy Müzesi, Haziran 2019'da memleketi Pawhuska'da Ben Johnson'ın onuruna açıldı. Müze, Ben Johnson'ın ve aynı zamanda dünya şampiyonu bir kovboy olan babası Ben Johnson Sr.'ın hayatını ve kariyerini sergilemektedir. Müzede, Ben Johnson'lara ek olarak, Ben'in büyüdüğü bölgedeki diğer dünya şampiyonu kovboyları ve kovboy kızları, (Ben Johnson'ın büyüdüğü gibi) ünlü çiftlikleri, kovboy sanatçıları ve zanaatkârları da tanıtılmaktadır.[14]

Dünyanın en büyük amatör rodeosu olan Ben Johnson Memorial Steer Roping ve International Roundup Cavalcade her yıl Oklahoma, Pawhuska'da düzenlenmektedir.[15]

Oklahoma, Pawhuska'da Ben Johnson'ın at üstünde dizginleri tuttuğu bronz bir heykel John D. Free tarafından yapıldı.[16]

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Film (aktör ve dublör olarak)[değiştir | kaynağı değiştir]

Year Title Role Notes
1939 The Fighting Gringo Mexican Barfly Uncredited
1943 The Outlaw Deputy Uncredited
1943 Bordertown Gun Fighters Messenger Uncredited
1944 The Pinto Bandit Race Contestant Uncredited
1944 Tall in the Saddle Townsman / Stuntman Uncredited
1944 Nevada Saloon Patron / Stunt Double: Robert Mitchum Uncredited
1945 Corpus Christi Bandits 2nd Stage Driver Uncredited
1945 The Naughty Nineties Coach Driver Uncredited
1946 Badman's Territory Deputy Marshal Uncredited
1947 Wyoming Cowhand Uncredited
1947 Angel and the Badman Stuntman Uncredited
1948 The Gallant Legion Texas Ranger Uncredited
1948 Fort Apache Stunt Double: Henry Fonda Uncredited
1948 3 Godfathers Posse Man #1 / Stuntman Johnson aynı zamanda dublörlük yaptı.
1948 Red River Stuntman Uncredited
1949 She Wore a Yellow Ribbon Sgt. Tyree
1949 Mighty Joe Young Gregg
1950 Wagon Master Travis Blue
1950 Rio Grande Trooper Travis Tyree
1951 Fort Defiance Ben Shelby
1952 Wild Stallion Dan Light
1953 Shane Chris Calloway
1955 Oklahoma! Wrangler / Stuntman Uncredited
1956 Rebel in Town Frank Mason
1957 War Drums Luke Fargo
1957 Slim Carter Montana Burriss
1958 Fort Bowie Capt. Thomas Thompson
1960 Ten Who Dared George Bradley
1961 One-Eyed Jacks Bob Amory
1961 Tomboy and the Champ Jim Wilkins
1964 Cheyenne Autumn Trooper Plumtree Uncredited
1965 Major Dundee Sergeant Chillum
1966 The Rare Breed Jeff Harter
1968 Will Penny Alex
1968 Onları Yükseğe As (Hang 'Em High) Marshal Dave Bliss
1969 The Wild Bunch Tector Gorch
1969 The Undefeated Short Grub
1970 Chisum James Pepper
1971 The Last Picture Show Sam the Lion En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü

BAFTA En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü

National Board of Review Award - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu

New York Film Critics Circle Award - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
1971 Something Big Jesse Bookbinder
1972 Corky Boland
1972 Junior Bonner Buck Roan
1972 The Getaway Jack Beynon
1973 The Train Robbers Jesse
1973 The Wayne Train Kendisi / Jesse Kısa belgesel
1973 The Red Pony Jess Taylor Televizyon filmi
1973 Kid Blue Sheriff 'Mean John' Simpson
1973 Dillinger Melvin Purvis
1973 Runaway! Holly Gibson Televizyon filmi
1973 Blood Sport Dwayne Birdsong Televizyon filmi
1974 The Sugarland Express Captain Tanner
1974 Locusts Amos Fletcher Televizyon filmi
1975 Bite the Bullet Mister Bronze Wrangler for Theatrical Motion Picture (film kadrosuyla birlikte)
1975 Breakheart Pass Marshal Pearce
1975 Hustle Marty Hollinger
1976 The Savage Bees Sheriff Donald McKew Televizyon filmi
1976 The Town That Dreaded Sundown Captain J.D. Morales
1977 The Greatest Hollis
1977 Grayeagle John Colter
1978 The Swarm Felix Austin
1979 The Sacketts Cap Rountree Televizyon filmi
1980 The Hunter Sheriff Strong
1980 Ruckus Sam Bellows
1980 Terror Train Carne
1981 Soggy Bottom U.S.A. Sheriff Isum Gorch
1982 Tex Cole Collins
1982 The Shadow Riders Uncle 'Black Jack' Traven Televizyon filmi
1983 Champions Burly Cocks
1984 Red Dawn Mr. Jack Mason
1985 Wild Horses Bill Ward Televizyon filmi
1986 Let's Get Harry Harry Burck Sr.
1986 Trespasses August Klein
1987 Cherry 2000 Six-Fingered Jake
1988 Stranger on my Land Vern Whitman Televizyon filmi
1988 Dark Before Dawn The Sheriff
1989 The Last Ride Unnamed cowboy Kısa film
1989 Back to Back Eli Hix
1989 Hollywood on Horses Kendisi
1991 The Chase Laurienti Televizyon filmi
1991 My Heroes Have Always Been Cowboys Jesse Dalton
1991 Thank Ya, Thank Ya Kindly Kendisi Belgesel TV filmi
1992 Radio Flyer Geronimo Bill
1992 The Making of Rio Grande Kendisi / Trooper Travis Tyree
1993 John Ford Kendisi Belgesel TV filmi
1994 100 Years of the Hollywood Western Kendisi Belgesel TV filmi
1994 Angels in the Outfield Hank Murphy
1994 Outlaws: The Legend of O.B. Taggart Jack Parrish
1993 Bonanza: The Return Bronc Evans Televizyon filmi
1995 Bonanza: Under Attack Bronc Evans Televizyon filmi
1996 Ruby Jean and Joe Big Man Tom Selleck ile
1996 Ben Johnson: Third Cowboy on the Right Kendisi Belgesel
1996 The Evening Star Doctor Arthur Cotton Ölümünün ardından verildi (son filmindeki rolüyle)

Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Başlık Rol Notlar
1956 Amerika Süvari Alayı Cal Bennett Once a Hero (Sezon 5, Bölüm 12)
1958 Ozzie ve Harriet'in Maceraları Tex Barton Top Gun (6.Sezon 26.Bölüm)
1958 Donanma Günlüğü Sınır Devriye Görevlisi Florida Hafta Sonu (Sezon 3, Bölüm 28)
1958 Huzursuz Silah Şerif Tim Malachy No Way to Kill (2. Sezon, 9. Bölüm)
1958 Alfred Hitchcock Sunar Jeff, Şerif And the Desert Shall Blossom (Sezon 4, Bölüm 11)
1958 Vagon Tren Vagon Sürücüsü bölüm: Bije Wilcox Story
1959 Sınır devriyesi Hank Colman Everglades Story (Sezon 1, Bölüm 1)
1960-1961 Laramie Çeşitli Sezonlar 1–2; 3 bölüm
1961-1962 Rota 66 Çeşitli Sezonlar 1–2; 2 bölüm
1960-1962 Have Gun - Will Travel Çeşitli Sezonlar 4-6; 3 bölüm
1962 Stoney Burke Rex Donally Point of Honor (Sezon 1, Bölüm 4)
1962 Bonanza Şerif Yardımcısı Stan Mace Bölüm: "The Gamble"
1964 Perry Mason Kelly - Maden Foreman The Case of the Reckless Hound (Sezon 8, Bölüm 10)
1965 Bob Hope, Chrysler Tiyatrosu'nu Sunuyor Burt Wade March from Camp Tyler (Sezon 3, Bölüm 3)
1966 Markalı Bill Latigo McCord's Way (Sezon 2, Bölüm 20)
1966 ABC Aşama 67 Şerif Barbee Noon Wine (Sezon 1, Bölüm 9)
1966-1967 Monroes Kol Tekrar eden rol; 14 bölüm
1963-1968 Virginian Çeşitli Sezon 1-7; 4 bölüm
1969 Walt Disney'in Harika Renk Dünyası Kendisi Northbound Horse Ride: Bölüm 1 ve 2 (Sezon 15, Bölüm 21 ve 22)
1969 Bonanza Çavuş. Samuel Bellis Bölüm: "The Deserter"
1971 Bonanza Kelly James Bölüm: "Top Hand"
1963–1971 Silah dumanı Ben Crown / Vern Morland / Hannon Sezon 8-17; bölümler: Quint-Cident / Quaker Girl / Drago
1980 Vahşi Zamanlar Doc Bogardus Televizyon mini dizisi; 2 bölüm
1984 Hollywood Greats Kendisi bölüm: John Wayne
1986 Batı'yı hayal et Jim Bridger Televizyon mini dizisi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Jensen, Richard D. (2010). The Nicest Fella – the Life of Ben Johnson: The World Champion Rodeo Cowboy who Became an Oscar-winning Movie Star (İngilizce). iUniverse. ISBN 978-1-44019-678-2. 
  2. ^ a b "Ben Johnson: Third Cowboy on the Right" (İngilizce). 1 Eylül 1996. 9 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2018. 
  3. ^ a b "Ben Johnson profile". AllMovie (İngilizce). 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2018. 
  4. ^ "Ben Johnson – Pro Rodeo Hall of Fame". Pro Rodeo Hall of Fame (İngilizce). 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  5. ^ Kevin (1 Mayıs 1996). "Ben Johnson" (İngilizce). JWayne.com. 28 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  6. ^ Brown, David G. (Eylül-Ekim 1995). "Last of a Breed". American Cowboy (İngilizce). Active Interest Media. 2 (3): 43. ISSN 1079-3690. 
  7. ^ McBride, Joseph (11 Şubat 2011). Searching for John Ford: A Life (İngilizce). Mississippi Üniversitesi Yayınları. s. 496. ISBN 978-1-60473-468-3. 
  8. ^ "Filmography" (İngilizce). IMDb. 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  9. ^ Anderson, Nancy (4 Haziran 1972). "John Wayne A Father Figure On Movie Set in Durango, Mexico". The Joplin Globe (İngilizce). Copley New Service. 
  10. ^ "Ben Johnson". Western Heritage from the Texas Trail of Fame (İngilizce). 6 Haziran 2013. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  11. ^ "Profile" (İngilizce). prorodeo.com. 20 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  12. ^ "Actor Ben Johnson dies at 77" (İngilizce). Atlantic City, New Jersey: The Press of Atlantic City. 9 Nisan 1996. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012. 
  13. ^ "Actor Buried Near Pawhuska". Tulsa World (İngilizce). 15 Nisan 1996. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  14. ^ "The Ben Johnson Cowboy Museum". Facebook (İngilizce). 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  15. ^ Everett, Dianna. "Johnson, Ben, Jr. | The Encyclopedia of Oklahoma History and Culture". www.okhistory.org (İngilizce). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  16. ^ "Ben Johnson Monument Project Opens At Preserving Arts In The Osage Show" (PDF). Entertainment (İngilizce). 11 Mayıs 2016. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2016. 

Hakkındaki yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]