Belen
| Belen | |
|---|---|
 Hatay ili siyasi haritası | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Hatay |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Abdulaziz Aydın[1] |
| • Belediye başkanı | Adnan Vurucu (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 213 km² |
| Rakım | 624 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 33,540 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 31350 |
| İl alan kodu | 0326 |
| İl plaka kodu | 31 |
Belen, Hatay ilinin 15 ilçesinden birisidir. Amanos Dağlarında yer almaktadır. Önemli bir merkez olan İskenderun'a çok yakındır.
Belen, Türkiye'nin önemli geçitlerinden "Belen Geçidi"'ne de adını veren bir yerleşim yeridir. Belen ~500 metre rakımdadır geçidi yaklaşık 5 km ileride Kıcı mahallesinden sonradır. Gedik Nur Dağlarında 740 metre yüksekliktedir.
Tarihçe
Belen ilçesi, tarihinde ilk kez Osmanlı döneminde iskan edilmiştir. Sultan Selim Han 1516 yılında zaferi öncesinde Belen geçidini komutan gözüyle incelemiştir. Anadolunun Suriye'ye açılan en uygun geçit noktası olduğunu tespit etmiştir. Amanos dağlarının 2.000 metre 150 kilometre uzunluğunda bir duvar gibi devam eden sarp dağların yalnız Belen geçidinde 600 - 700 metre alçaldığı geçitin aynı zamanda askeri açıdan, bölge ve ülke güvenliği bakımından stratejik öneme sahip olduğunu anlamıştır. 1535 yılında Padişah karargahına giderken Belen geçidinden geçmiş buranın askeri önemini bir kez daha anlamıştır. Geçide bir derbent kurulması talimatını vermiştir. Aynı yıl derbent teşkilatı kurulmuştur. Arazinin çok engebeli ve yokuş olması nedeniyle buraya Belen adı verilmiştir.[4] Belen, 7 Mayıs 1990'da 3644 sayılı kanun ile İskenderun'a bağlı bucak iken ilçe oldu.[5]
Nüfus
2015 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre Belen'in nüfusu 30.842'dir.[6]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[7] | 22.893 | 15.629 | 7.264 |
| 2000[8] | 28.382 | 18.646 | 9.736 |
| 2007[9] | 26.256 | 20.303 | 5.953 |
| 2008[10] | 27.928 | 21.293 | 6.635 |
| 2009[11] | 28.016 | 20.892 | 7.124 |
| 2010[12] | 28.950 | 21.936 | 7.014 |
| 2011[13] | 29.549 | 22.588 | 6.961 |
| 2012[14] | 29.496 | 22.577 | 6.919 |
| 2013[15] | 30.061 | 30.061 | veri yok |
| 2014[16] | 30.577 | 30.577 | veri yok |
| 2015[17] | 30.842 | 30.842 | veri yok |
| 2016[17] | 31.571 | 31.571 | veri yok |
| 2017[17] | 32.336 | 32.336 | veri yok |
| 2018[17] | 33.540 | 33.540 | veri yok |
| 2019[17] | 33.313 | 33.313 | veri yok |
| 2020[17] | 33.896 | 33.896 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kültür
Belen ilçesinde Türkmen kültür ve gelenekleri yaşanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Tarihî yerler
Bakras Kalesi
Aynı adla anılan mahallenin hemen üst tarafındadır. Mahallenin yolu Antakya - İskenderun yolunun 27.km'sinde yoldan 4 km kadar batısında sarp bir tepe üzerinde yapılmıştır. Strabon'un bu kaleden bahsettiğine bakılırsa, tarihi çok eski olmalıdır. Kale önceleri Belen geçidinin girişine, Antakya kurulduktan sonra Selevkos başkentini koruma gayesine hizmet etti. Haçlılar döneminde de Antakya Prensliği'nin kuzeyde en önemli noktasıydı. Bir kaç defa el değiştirdikten sonra Tapınak Şövalyeleri'nin eline geçen kale 1268 yılında Baybars tarafından kuşatılarak zaptedildi. Bir kaç katlı ve bir alay askeri barındıracak büyüklükte olan kale genel olarak harap olmaya yüz tutmuş olmakla birlikte, birçok mekanları sağlam durmaktadır. Günümüzde Bakras Kalesi Belen ilçesi sınırları içerisinde, Ötençay mahallesinde yer almaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Coğrafya
Belen ilçesinin yüzölçümü 184 km2'dir.[18] Belen, Hatay il merkezine 54 kilometre uzaklıktadır. İlçe topraklarının kuzeyinde ve kuzeydoğusunda Kırıkhan, güneyinde Antakya, güneybatısında Arsuz ve kuzeybatısında İskenderun bulunur. Ayrıca Belen 184 km2'lik yüzölçümüyle Hatay yüzölçümünün %3,3'ünü oluşturur. Belen ilçe toprakları genelde dağlık alanlarla kaplıdır. Amanos Dağları üzerinde rakımı 624 metre yükseklikte bulunan Belen'in Akdeniz kesimine inen eğimli arazisinde yüksek vadiler ve platolar bulunmaktadır. Belen İlçe merkezi Amanos Dağları üzerinde dağlık bir alanda kurulmuştur. İlçenin rakımı 740 metredir. İlçenin en önemli akarsuları Deliçay, Soğanlı ve Belen çaylarıdır. Belen, Hatay'ın dağlar üzerinde kurulu tek ilçesidir.[kaynak belirtilmeli]
Dağ ve tepeler
Belen ilçe topraklarının %85,5'ini dağlar %15,3'ünü ovalar ve %5,7'sini platolar oluşturur. Amanos Dağları üzerindeki Belen ilçesinin en yüksek noktası 660 metre ile Elmadağ tepesidir.[19]
Jeolojik yapı
Belen ilçe topraklarının ana çatısını Amanos Dağları oluşturur. Bu dağ sırasının jeolojik yapısını peridotit, ve serpantin gibi gabro yeşil kütleler oluşturmaktadır.
Bitki örtüsü
Belen ilçesinin doğal bitki örtüsünü makiler ve ormanlar oluşturur. Amanos Dağları'nın Amik Ovası ve Akdeniz kısmına bakan bölümlerinde 700 metreden 1200 metreye dek kızılçam, sedir, çınar, karaçam ve ardıç gibi ormanları bulunur.
Akarsular
Belen ilçesinin en önemli akarsuları Deliçay, Soğanlı, Belen ve Ötençay çaylarıdır. Dağlardan kaynaklanan sular küçük dereler halinde ovaya dökülmektedir.
İklim
Belen ilçesinde Akdeniz iklimi görülmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçmektedir. Temmuz ayı 5 mm yağışla yılın en kurak ayıdır. Aralık ayı 179 mm yağışla yılın en fazla yağış alan ayıdır. Ağustos ayı 26 °C ile yılın en sıcak ayıdır. Ocak ayı 6,2 °C ile yılın en soğuk ayıdır. Yılın en kurak ve en sıcak ayı arasındaki yağış miktarı 174 mm'dir. Yıl boyunca ortalama sıcaklık 20,1 °C civarında seyretmektedir.[20]
Ekonomi
Belen ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri arpa, buğday, tahıl, patates, soğan, domates, patlıcan, portakal, limon, muz ve zeytin en çok yetiştirilen tarım ürünleridir. Ayrıca köylerde ve yaylalarda besicilik yoluyla hayvancılık yapılmaktadır. Belen ilçesinin ormanlar içinde 10 mahallesi vardır. İlçenin birçok mahallesinde küçük baş ve büyük baş hayvancılık yapılmaktadır. Belen geçidi ilçe sınırları içerisindedir. Belen, dağlar üzerinde kurulu bir ilçe olması nedeniyle çok sayıda rüzgar enerji santrali (rüzgar tribünleri) bulunmaktadır ve 420 hektarlık bir alanda kurulmuştur. İlçede; Belen İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü[21] ve T.C. Ziraat Bankası Belen Şubesi[22] tarafından çiftçilere tarım ve hayvancılık alanında destek verilmektedir.
Altyapı bilgileri
Belen ilçe merkezi ve mahallelerinde elektrik, su, telefon ve kanalizasyon şebekesi mevcuttur. Ancak köylerde elektrik ve su şebekesi vardır. Fakat telefon ve kanalizasyon şebekesi yoktur. İlçede; Belen Ptt Merkez Müdürlüğü,[23] Tedaş Belen İlçe İşletme Şefliği, Hatsu Belen İlçe İşletme Şefliği ve Türk Telekom Belen İşletme Şefliği bulunmaktadır.
Ulaşım
Belen ilçe merkezinden bağlı mahalle ve köylere ulaşım otobüs, minibüs ve dolmuşlar vasıtasıyla sağlanmaktadır. İlçe merkezinde günün her saatinde köylere dolmuş ve minibüs bulmak mümkündür. Belen ilçesine ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. İskenderun - Belen ilçe yolu 15 km'dir. Hatay - Belen otoyolu ise 56 km'dir.[24]
Eğitim
2015 yılı verilerine göre ilçede; Belen Halk Eğitim Merkezi, 4 lise, 28 ilk ve ortaokulu ile 2 sürücü kursu bulunmaktadır.[25]
Sağlık
Belen ilçesinde; Belen Toplum Sağlığı Merkezi, Belen 5.Nolu 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu, 4 Aile Sağlığı Merkezi, 1 Sağlık Kabini ve 14 eczane bulunmaktadır.[26]
Asayiş ve güvenlik
Belen ilçesinin asayiş ve güvenliği, Belen İlçe Emniyet Müdürlüğü[27] ve Belen İlçe Jandarma Komutanlığı[28] birimleri tarafından sağlanmaktadır. İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı Belen Polis Merkezi Amirliği ile Mobese Komuta Merkezi bulunmaktadır.
Yerel yönetim
Şu an Abdulaziz Aydın Belen Kaymakamlığı görevini yürütmektedir.[1] 2014 Türkiye yerel seçimleri sonucunda Adnan Vurucu Belen Belediye başkanlığı görevini yürütmektedir.
İdari yapı
2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Belen ilçesinin idari sınırları yeniden belirlenmiştir. Belde belediyeleri kapatılarak mahalleye dönüştürülmüştür. Belen 19 mahalleden oluşmaktadır.[29]
Kaynakça
- ^ a b belen.gov.tr, Belen Kaymakamı, Erişim tarihi: 15.01.2015
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "BELEN İçin 5 Günlük Hava Tahmini". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2015.
- ^ "Belen Tarihi". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2015.
- ^ "Kanun No.3644". Resmi Gazete. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2014.
- ^ "Belen Nüfusu 2015 Hatay". nüfusu.com. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Belen Nüfusu - Hatay". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Hatay Belen Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014.
- ^ "Hatay Valiliği". Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.
- ^ "Belen İklim Grafiği, Sıcaklık Grafiği, İklim Tablosu". tr.climate-data.org. 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
- ^ "Belen İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ "ZİRAAT BANKASI BELEN ŞUBESİ". firmasec.com. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
- ^ "BELEN POSTANESİ". firmasec.com. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
- ^ "İl ve İlçeler Arası Mesafe". illerarasimesafe.com. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015.
- ^ "Belen İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü". 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ "Hatay İl Sağlık Müdürlüğü". 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ "Belen İlçe Emniyet Müdürlüğü". 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
- ^ "BELEN İLÇE JANDARMA KOMUTANLIĞI". firmasec.com. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
- ^ "Belen Haritası ve Belen mahalleleri". haritamap.com. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2015.