Baldassare Galuppi

Baldassare Galuppi
Baldassare Galuppi, Burano adasında heykel
Doğum	18 Ekim 1706 Burano, Venedik ili, İtalya
Ölüm	5 Ocak 1785 Venedik, İtalya
Meslek	Müzisyen, opera bestecisi

Baldassare Galuppi (d. 18 Ekim 1706 Burano, Venedik ili, İtalya – ö. 5 Ocak 1785 Venedik), özellikle "opera buffa" janrında operalar hazırlamış olan bir Venedikli İtalyan besteci.

Yaşamı

Venedik'in sekiz deniz mili yakınlarindaki "Burano" adasında dogdu. Bu nedenle Il Buranello lakabıyla anılmıstır. Ilk muzik egitimini bir asıl sanatı berberlik olan ama iyi keman caldıgı icin komedi tiyatrolarında kemancılık da yapan babasından aldi. 16 yasında Venedik sehrine giderek sehrin cesitli kiliselerinde org calarak hayatını kazanmaya basladi.

Opera besteleme sanatının ana prensiplerinden bile habersiz olmakla beraber 1722de La fede nell'incostanza ossia gli amici rivali adlı hazırladıgı opera buffo'yu Venedik yakınlarında bir kasaba olan "Chiaggo"da sahneye koydu. Bu sahnelenme seyricilerin yuhalari ile sona erdi.

Bundan cok morali bozulan Galuppi babasinin meslegi olan berberlige donmege karar verdi. Fakat besteci ve muzisiyen "Benedetto Marcello" tarafından "Antonio Lotti" adli bir unlu muzik egitmeninden dersler almak uzere bir muzik okuluna gitmeye ikna edildi. Bu okulda uc yil muzik prensipleri ve kompozisyon ogrendi . Bu sirada hocasi Lotti tarafından cok iyi bir muzisiyen olacagi tahmin edildi. Derslerine devam etmekte iken Venedik'te bulunan opera tiyatrolarinda klavsenci olarak calıstı ve bu arada kendinin hazirladigi kisa klavsen parcalarini "repriz" ve "pastis" olarak halka duyurmayı basardı. Okulu bitirdikten sonra bir profesyonel klavsen calgicisi olarak kisa zaman icin Floransa'ya gidip oradaki tiyatrolarda calıstı.

1729da Venedik'e geri dondu. "Dorindo" adlı bir opera librettosu hazirlamis olan Benedetto Marcello tarafından bueseri bestelemeye cagrıldı. Hazirladigi opera eseri 1729da Paskalya eglentileri sirasinda Venedik "Teatro di Sant'Angelo" tiyatrosunda sahnelendi ve seyirci tarafından cok begenildi. Galuppi bu eserinde ve sonraki opera eserlerinde muzik harmonisinin cekiciligi dolayisiyla degil de sarkilarini neseliligi, taskin coskusu ve zarif sekilleri ile isim yapmistir.

Bundan sonra da Galuppi kendini yetistirmeye devam edip klavsen calmayi iyice ogrenmeye koyulup bu calgi uzerinde bir virtuoz oldu. Diger taraftan hicbir ara vermeden 1729dan olene kadar hazirladigi her opera eseri Italya'nin her opera evinde basari ile yapimlanip sahnelendi.

1740da Venedik'te "Ospedale dei Mendicanti" adli kuruma muzik direktoru olarak atandi. 1748den itibaren San Marco Bazilikası'inda koro sefligi yapip 1762e kadar Venedik'te en onemli muziksel gorev olan bazilika muzik direktorlugu gorevini yuklendi. "Conservatorio degli incurabili" adli muzik konservatuvarinda muzik hocaligi yapti. Ayni zamanda Venedik'te birkac kilisede organist olarak gorevde de bulundu. 1741 ile 1743 doneminde Londrada calisti ve 1765 ile 1768 doneminde ise San Petersburg'a II. Katerina tarafından davet edilerek orada saray muzik direktoru görevi yapti.

Hazirladigi ilk "opera buffa" janridaki eser 1749da L'Arcadia in Brenta adli opera oldu. Bunun librettosu unlu Italyan oyun yazari Carlo Goldoni tarafından yazilmisti. Bundan sonra Galuppi birkac tane daha cok basarili Goldoni'nin librettosunu yazdigi operalar hazirlanmistir. Bunlar arasinda en unluleri 1754de Il filosofo di campagna ve 1750de Il mondo della luna sayilabilir. Daha sonra hazirladigi 1760da L'amante di tutte ve 1761de I tre amanti ridicoli adli operalarin librettosu bestecinin kendi oglu olan Antonio Galuppi tarafından "A.Liteo" adli takma-ismi altinda hazirlanmistir.

Galuppi'in yasaminin son yillarinda opera eserleri hazirlamasi yavaslamistir ve besteci kendini cok sayida klavsen parcasi ve birkac oratoryo hazirlamaya adamistir. Hayatinin son yillarinda Baldassare Galuppi Venedik'in en iyi bilinen ve en cok saygiya değer bulunan muzisiyeni olmustu. Ingiliz yazar Charles Burney 1770de onu buyuk bir ailesi ile birlikte; san ve sohret icinde ve epeyce servetli bir muzisiyen olarak gormustu. Hayatinin sonuna kadar gencliginin canlilgini ve neseliligini kayibetmedigi bildirilir ve bu hazirladigi bestelerde yansimaktadir. 1785de 79 yasind hayatina gozlerini yummustur ve anisina San Mark Bazilikasi'nda "requiem" mass ilahisi ve ayini yapilmistir.

Operalar

• La fede nell'incostanza, ossia gli amici rivali (1722)
• Dorinda (1729)
• Odio Placato (1730)
• Argenide (1733)
• L'ambizione depressa (1735)
• Elisa regina di Tiro (1736)
• La ninfa di Apollo (1736)
• Tamiri (1736)
• Ergilda (1736)
• Alvilda (1737)
• Gustavo I, re di Svezia (1740)
• Aronte, re de' sciiti (1740)
• Berenice (1741)
• Madama Ciana (1744)
• L'ambizione delusa (1744)
• La libertà nociva (1744)
• Forze d'amore (1745)
• Scipione nelle Spagne (1746)
• L'Olimpiade (1747)
• Arminio (1747)
• Arcadia in brenta (1749)
• Il Page della cuccagna (1750)
• Arcifanfano, re dei matti (1750)
• Alcimena, principessa dell'isole fortunate (1750)
• Il mondo della Luna (1750)
• La mascherata (1751)
• Artaserse (1751)
• Ermelinda (1752)
• Il mondo alla roversa (1752)
• Il conte Caramella (1752)
• Le virtuose ridicole (1752)
• Calamità de' cuori (1752)
• I bagni d' Abano (1753)
• Il filosofo di campagna (1754)
• Antigona (1754)
• Il povero superbo (1754)
• Alessandro nell'Indie (1755)
• La diavolessa (1755)
• Nozze di Paride (1756)
• Le nozze (1756)
• Sesostri (1757)
• La partenza e il ritorno de' marinari (1757)
• Adriano in Siria (1760)
• L'amante di tutte (1761)
• I tre amanti ridicoli (1761)
• Ipermestra (1761)
• Antigono (1762)
• Il marchese villano (1762)
• Viriate (1762)
• L'uomo femina (1762)
• Il puntiglio amoroso (1763)
• Il re alla caccia (1763)
• Cajo Mario (1764)
• La donna di governo (1764)

Ayrıca bakınız

• Ünlü operalar listesi
• Opera bestecileri listesi

Dış kaynaklar

• İngilizce Wikipedia "Baldassare Galuppi" maddesi:[1] (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)
• İtalyanca Wikipedia "Baldassare Galuppi" maddesi:[2] (İtalyanca) (Erişme: 5.4.2010)
• Baldassare Galuppi eserleri için parasız partisyon notaları: [hhttp://imslp.org/wiki/Category:Galuppi,_Baldassare IMSLP International Music Score Library Project] (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)