Baby Boom (gökada)
| Baby Boom | |
|---|---|
 | |
| Gözlem verisi | |
| Takımyıldız | Sextans |
| Sağ açıklık (α) | 0sa 0d 0s |
| Dik açıklık (δ) | +2° 34′ 35.17″ |
| Galaksi sınıfı | Starburst galaksi,[1] |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 280,919 km/s |
| Mesafe | 12,2 Milyar Işık Yılı |
Baby Boom Gökadası, 12,2 milyar ışıkyılı uzaklıkta bulunan, yıldızlarla dolup taşan bir gökadadır. NASA'nın California Teknoloji Enstitüsü'ndeki Spitzer Bilim Merkezi tarafından keşfedilen galaksi, çok uzak evrendeki en parlak yıldız patlaması galaksisinin rekorunu elinde tutuyor ve parlaklık, aşırı yıldız oluşum oranının bir ölçüsüdür. Baby Boom Galaxy, yılda 4.000'e varan oranda (her 2.2 saatte bir yıldız) yıldız ürettiği için "ekstrem yıldız makinesi" olarak adlandırıldı. Dünya'nın içinde bulunduğu Samanyolu galaksisi ise, yılda ortalama sadece 10 yıldıza çıkıyor.
Keşfi[değiştir | kaynağı değiştir]
"Baby Boom Galaksisi", 2008 yılında farklı dalga boylarında çalışan bir dizi teleskop kullanılarak keşfedildi ve karakterize edildi. NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu ve Hawaii'deki Mauna Kea'nın tepesinde bulunan Japonya'nın Subaru Teleskobu, galaksiyi ilk önce görünür ışıklı görüntülerde tespit etti ve burada büyük mesafesinden dolayı göze çarpmayan bir leke olarak gördü.[2] Spitzer ve James Clerk Maxwell Teleskobu, yine Hawaii'deki Mauna Kea'da galaksiyi sırasıyla kızılötesi ve milimetre altı dalga boylarında gözlemlemesine kadar, galaksi resmen keşfedildi.
Bilinmeyen davranışlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Baby Boom Gökadası, yılda 4.000'den fazla yıldız ürettiği için bu şekilde adlandırılmıştır (Samanyolu için yılda ortalama sadece 10 yıldıza kıyasla). Bu hızda, galaksinin şimdiye kadar gözlemlenmiş en büyük galaksi kadar çok sayıda yıldız yaratması için yalnızca 50 milyon yıla ihtiyacı vardır.[3] Bu keşif aynı zamanda, galaksilerin çoğunun dahili olarak büyümesi yerine diğer galaksilerin parçalarını emerek yavaşça şişirmesi ile, kabul edilen galaksi oluşumu modeline de meydan okuyor.[4] Bir başka alışılmadık yön de, bilim adamlarının bu galaksiyi, evrenin sadece 1,4 milyar yıldan biraz daha yaşlı olduğu bir zamanda gözlemliyor olmaları, yani bu galaksinin, evren henüz emekleme dönemindeyken bu garip davranışı sergilediği anlamına geliyor.
NASA'nın California Institute of Technology'deki Spitzer Bilim Merkezi'nden Peter Capak, "Bu galaksi yıldızlarının çoğunu aynı anda üreten büyük bir bebek patlaması geçiriyor" dedi. "İnsan nüfusumuz benzer bir patlama ile üretilseydi, bugün yaşayan insanların neredeyse tamamı aynı yaşta olacaktı." Buna, Kozmik Evrim Araştırmacısı'nın baş araştırmacısı Caltech'ten Nick Scoville şöyle cevap verdi: "Evrendeki en büyük eliptik galaksilerden birinin oluşumuna ilk kez tanık oluyoruz."
Renkler[değiştir | kaynağı değiştir]
Galaksideki kırmızı renk, yeni yıldızların doğuşunu temsil eder. Yeşil renk, belirtilen bir gazı temsil ederken, mavi ise, yıldız üretmede daha az aktif olan diğer galaksileri gösterir.[5][6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Messier 82 - Büyük Ayı takımyıldızında yıldızlarla dolup taşan bir gökada.
- Yıldız yağmuru gökadası - Olağanüstü yüksek oranda yıldız oluşumuna maruz kalan bir galaksi türü.
- ^ SMG-arXiv, Spectroscopic Confirmation Of An Extreme Starburst At Redshift 4.547 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tue, 3 Jun 2008 22:59:35 GMT; DOI:10.1086/590555 Bibcode: 2008ApJ...681L..53C
- ^ "'Baby Boom' galaxy found in distant cosmos". Spaceinfo.com.au. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2008. (İngilizce)
- ^ Space.com Staff (10 Temmuz 2008). "Cosmic Baby Boom Baffles Astronomers". Space.com. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2008. (İngilizce)
- ^ Mirsky, Steve (17 Temmuz 2008). "Baby Boom Galaxy Churning Out Stars". Scientific American. 16 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2008. (İngilizce)
- ^ "Baby Boomer Galaxy Found". Universe Today. 6 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Redd, Nola Taylor (17 Nisan 2013). "Baby Boom: Ancient Galaxy Fires Out New Stars at Record Pace". Space.com. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. (İngilizce)
 | Galaksi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |