İçeriğe atla

Başlıbel Katliamı

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlıbel faciası
BölgeKelbecer,  Azerbaycan
Koordinatlar39°58′33″K 46°07′48″D / 39.97583°K 46.13000°D / 39.97583; 46.13000
HedefAzerbaycan halkı
Saldırı türü
Toplu Katliam
Ölü27
Kurbanlar73
SaldırganlarErmenistan Silahlı Kuvvetleri

Başlıbel faciası veya Başlıbel katliamı (AzericeBaşlıbel qətliamı ) — Kelbecer ilçesinin işgali sırasında Ermeniler tarafından Azerilere karşı gerçekleştirilen katliam.

1993 yılının Nisan ayının başlarında Kelbecer bölgesi Ermeniler tarafından işgal edildi.[1][2] Bu sırada 2 bine yakın nüfusu olan Başlıbel köyünün 73 sakini evlerini zamanında terk edemedi. Nisan’ın 2’sinde köy sakinlerinin bir grubu kuşatmadan çıkmaya çalıştıysa da başarılı olamadılar. Bu sırada sakinlerden 9 kişi yolda öldürüldü, 5 kişi ise esir alındı. Diğer 62 kişi ise dağlara çekilerek mağaralara sığınmakla kendilerini korumaya çalıştılar.[3][4] Söz konusu doğal mağaralar, evlerden 3 km uzaklıkta bulunuyordu.[5][6]

Başlıbel'e Saldırı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırı zamanı mağaraya sığınanlar sadece 18 gün gizli bir şekilde yaşayabildiler.[2] Nisan’ın 18’inde Ermeni silahlı birlikleri sivil halkın sığındığı mağaraların yerini tespit ettikten sonra silahlı saldırıya geçtiler. O gece köyden biraz yukarıda bulunan “Portda” mağaralarına sığınmış olan sivil halkın üzerine yapılan, saldırı sırasında 14 kişi esir alındı, 18 kişi öldürüldü, 1 kişi ise kayboldu. Sağ kalan 30 kişi ise sığınak yerlerini köyün içindeki diğer mağaralara değiştirerek kuşatma hayatına devam etti. Bu kişiler 113 gün sonra, 17 Temmuz’da sığınaklarını terk ederek sadece geceleri hareket etmek suretiyle gizli dağ yollarından Ermenistan ordusunun kuşatmasından çıkabildiler.[7] 93 yaşındaki Alesger Kazımov ise doğduğu köyü terk etmeyerek sığınakta kuşatma hayatına devam etti.[8]

Olayın tanıklarının ifadeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlıbel faciasının tanıklarından İsmet Azizov, 113 günlük kuşatma hayatı hakkında anılarını paylaştı:[2]


113 gün boyunca Başlıbel köyünde Ermenistan ordusunun kuşatmasında kalan 62 kişilik grubun diğer bir üyesi Elşad Azizov ise şöyle dedi:[2]


Karabağ savaşlarında tankçı olan Ağdam sakini Mezahir Abbasguliyev olayı şöyle hatırlıyor:[2]


Kültürde yeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2017 yılının Nisan ayından itibaren, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Desteği Şûrası'nın desteğiyle, Bölgesel İnsan Hakları ve Medya Merkezi tarafından Başlıbel Faciası: Ermeni Vahşetleri Tanıkların Dilinden projesinin uygulanmasına başlanmıştır. Proje kapsamında, Azerice ve İngilizce dillerinde Başlıbel Faciası: Ermeni Vahşetleri Tanıkların Dilinden kitabı yayınlanmıştır. Kitapta, Ermenilerin Azerilere karşı işledikleri vahşetlerden biri olan Başlıbel faciasıyla ilgili bilgiler yer almıştır. Yayında, Başlıbel köyünde işlenmiş katliamın canlı tanıklarının görüşlerine yer verilmiş, kuşatmada kalan çocuk ve yaşlı kadınların hayatını kurtarmaya çalışan kişilerin anıları kaydedilmiştir.[9]

  1. ^ "Başlıbel qətliamı haqqında məlumat". 7 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  2. ^ a b c d e ""Başlıbel faciəsi: erməni vəhşilikləri şahidlərin dili ilə" kitabının təqdimatı keçirilmişdir". 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2024. 
  3. ^ "Башлыбельская трагедия". Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Başlıbel qətliamından 31 il ötür". Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  5. ^ "Başlıbel kəndində ermənilərin törətdiyi qətliamdan 28 il ötür". Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  6. ^ "Komitə sədri: Başlıbel qətliamı insanlığa qarşı amansız cinayətdir". Erişim tarihi: 3 Temmuz 2024. 
  7. ^ ""Başlıbel" faciəsi"... O gün necə xatırlanır?". Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  8. ^ "Başlıbel faciəsi: soydaşlarımıza, tarixi-mədəni irsimizə qarşı vandalizm aktı və soyqırımı siyasətinin növbəti təzahür". Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  9. ^ "Başlıbel faciəsindən 31 il ötür". 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]