Büyüklüğüne göre Türkiye'deki gösteriler ve protestolar
Bu maddede, Türkiye'de gerçekleştirilen gösteriler ve protestolar katılımcı sayısına göre sıralanmıştır. Bazı gösterilerin katılımcı sayısı tam olarak bilinmediği için listeye dahil edilmemiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 34. maddesine göre, herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir.[1]
Liste[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bu liste eksiktir, maddeyi geliştirerek yardımcı olabilirsiniz.
| Aynı anda birden fazla şehirde gerçekleşen protestolar |
| # | Ad | Katılım | Şehir | Tarih | Neden |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Gezi Parkı olayları | 3.600.000 - 7.500.000[2][3] | Ülke geneli | 28 Mayıs - 30 Ağustos 2013 | Taksim yayalaştırma projesinin yürürlüğe konması, orantısız polis şiddeti[4][5] |
| 2 | Cumhuriyet Mitingleri | 3.000.000+[not 1] | Ankara, Çanakkale, İstanbul, İzmir, Manisa | 14 Nisan - 13 Mayıs 2007 | Laik devletin korunması[11] |
| 3 | 1977 Taksim İşçi Bayramı kutlamaları | 500.000+[12] | İstanbul | 1 Mayıs 1977 | İşçi Bayramı kutlaması |
| 4 | Ya Taksim Ya Ölüm mitingleri | 500.000+[not 2] | Ülke geneli, çoğunlukla İstanbul ve Ankara | 12 Haziran 1956 7-12 Haziran 1958 |
Kıbrıs sorunu |
| 5 | 2012 İstanbul Hocalı Katliamı anma töreni | 200.000+[15] | İstanbul | 26 Şubat 2012 | Hocalı Katliamı'nın yıldönümü |
| 6 | 2011-12 Kürt protestoları | 100.000+ | Ülke geneli | 24 Mart 2011 - 18 Kasım 2012 | Kürt dilinin bastırılması, ırkçılık, ayrımcılık,[16] siyasi baskı |
| 7 | 2013 İstanbul Onur Yürüyüşü | 100.000+[17] | İstanbul | 30 Haziran 2013 | Onur Yürüyüşü |
| 8 | Cumhuriyet için Seferberlik Buluşması | 100.000+[18] | Ankara | 29 Ekim 2012 | Cumhuriyet Bayramı kutlaması |
| 9 | 15-16 Haziran olayları | 75.000+[19] | Ülke geneli | 15-16 Haziran 1970 | Sendika seçme özgürlüğünü kısıtlayacak yasa tasarısının kabul edilmesi |
| 10 | 2021 Boğaziçi Üniversitesi protestoları | 20.000+ | Ülke geneli, çoğunlukla İstanbul | 4 Ocak - 15 Temmuz 2021 | Melih Bulu'nun Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atanması |
| 11 | 2017 Adalet Yürüyüşü | 20.000+[20] | Ankara, Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, İstanbul | 15 Haziran - 9 Temmuz 2017 | Hükûmet baskısı, kitlesel tasfiyeler ve adli süreçlerdeki hukuksuzlar |
| 13 | Cerattepe protestoları | 17.000+[26] | Artvin | 21 Haziran 2015
16-24 Şubat 2016 |
Cerattepe ormanlık alanında yapılacak madencilik faaliyetlerinin çevreye zarar vermesi[27] |
| 12 | İnternetime Dokunma! yürüyüşleri | 11.000+ | Ülke geneli | 15 Mayıs 2011 | İnternet erişimini kısıtlayacak yasa tasarısının kabul edilmesi[28] |
| 14 | Mart 2006 Diyarbakır olayları | 2.500-3.000[29][30] | Diyarbakır | 28-31 Mart 2006 | HPG üyelerine kimyasal silah kullanıldığı iddiası[31] |
| 15 | İstanbul Havalimanı protestoları | 2.500+[32] | İstanbul | 14 Eylül - 29 Ekim 2018 | İş kazaları ve ağır çalışma koşulları[33][34] |
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı". Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. TBMM. 11 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ "Emniyete göre, Gezi Parkı şüphelilerinin yüzde 78'i Alevi!". t24.com. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2014.
- ^ "Gezi'ye rekor katılım: 7.5 milyon kişi". aydınlıkgazete.com. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013.
- ^ "%65'in yüzbinleri". Hürriyet. 17 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2007.
- ^ "More than one million rally in Turkey for secularism, democracy". Agence France-Presse. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2007.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Turks protest ahead of early elections". Swissinfo. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2007.
- ^ "İzmir'de Cumhuriyet mitingine rekor katılım". ntvmsnbc. 13 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2007.
- ^ a b Manisa ve Çanakkale coştu!, SKYTURK, 20 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Mayıs 2007
- ^ "200,000 protest against Turkey PM". CNN. 22 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2007.
- ^ "Police Crashes May Day Rally". bianet. 1 Mayıs 2007. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2008.
- ^ "Türkiye tarihine damgasını vuran mitingler". Haberturk.com. 11 Mayıs 2007. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.
- ^ Boran, Tunç (2011). Mekân ve Siyaset İlişkisi Bağlamında Anıtkabir (1938-1973) (Doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü. s. 289.
- ^ "News.az: 'We are all from Khojaly' rally in Istanbul draws nearly 200,000 - PHOTOS". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ "Minorities at Risk: Assessment for Kurds in Turkey". University of Maryland, Center for International Development and Conflict Management. 31 Aralık 2006. 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2011.
- ^ "Vandaag in beeld" (Felemenkçe). De Telegraaf TV. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013.
- ^ "Yasakçıların barikatı yıkıldı". Cumhuriyet. 30 Ekim 2012. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023.
- ^ "Sendikacılık tarihinde 15-16 Haziran'ın yeri". CNNTurk.com. 15 Haziran 2015. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
- ^ "Adalet Yürüyüşü' yağmurda sürdü, yaklaşık 20 bin kişi korteje katıldı". T24. 25 Temmuz 2017. 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ "Cerattepe'de çevreciler harekete geçti". Sözcü. 16 Şubat 2016. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ^ "5 bin kişilik Cerattepe protestosu". 19 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016.
- ^ "Artvin'de boğalar 'Cerattepe' için sokağa indi". Zaman. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ^ "Artvin Cerattepe'de gergin bekleyiş sürüyor". Hürriyet. 21 Şubat 2016. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ^ "Cerattepe için direnenlere polis saldırısı". Cumhuriyet. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
- ^ [21][22][23][24][25]
- ^ "Cerattepe'de Yapılması Planlanan Madencilik Faaliyeti". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ "İnterneti kapatın dedik ciddiye aldılar". 18 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011.
- ^ 28-31 Mart 2006 Tarihlerinde Diyarbakır'da Yaşanan Şiddet Olaylarını Araştırma-İnceleme Raporu 16 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mazlum-Der, 6 Nisan 2016, Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ "Diyarbakır'da tansiyon yüksek". Deutsche Welle. 30 Mart 2006. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.
- ^ Kerim Yildiz; Susan Breau (2010). The Kurdish Conflict International Humanitarian Law and Post-Conflict Mechanisms. Routledge. s. 21. ISBN 1136954627. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2018.
- ^ "3. Havalimanı işçilerine polis baskını: 543 işçi gözaltında". Evrensel. 15 Eylül 2018. 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2018.
- ^ Boyacıoğlu, Hacer (14 Şubat 2018). "Turkish government says 27 workers killed in Istanbul's third airport construction". Hürriyet (İngilizce). 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2018.
- ^ "3. havalimanı işçilerinin koşulları: Yemek yetmiyor, aç çalışıyoruz". Evrensel. 15 Eylül 2018. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2018.