Büyük Bulgar Hanlığı
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Nisan 2014) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Nisan 2014) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Şubat 2016) |
Büyük Bulgar Büyük Bulgar Hanlığı | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 632-668 | |||||
 Arma
| |||||
 Büyük Bulgar Devleti (650) | |||||
| Başkent | Fanagorya | ||||
| Yaygın dil(ler) | Eski Bulgarca | ||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
Büyük Bulgar Hanlığı (Bulgarca: Велика България; 630-665, Bizans kaynaklarına göre: Onoguria/Onoghuria[1]).
Göktürklerin yıkılması ve Avarların zayıflamasıyla bağımsız oldular.
Bulgarlar pek çok Türki kavmin birleşmesiyle 630 yılında ortaya çıktılar. Büyük Bulgar hanlığını Kubrat Han kurdu. Ancak kurulan devlet uzun ömürlü olmadı. Kubrat Hanın 665 yılında ölmesiyle Hazarların baskısı sonucunda yıkıldı.
Tarih
Onogurlar/Ön Bulgarlar, Türk dilleri'nin Ogur grubu'na mensup bir dil konuşan tarihi Türk halkı Büyük Hunları oluşturan İtil nehri çevresinde yaşayan Türk kavimlerinden biriydi.[2].[3]
Hiung-nuların yıkılmasından sonra, batıya göç eden Hun boyları sebebiyle Bulgarlar daha kuzeye çekildiler ve bu Hunlarla kültür alışverişinde bulundular. 5. yüzyılda doğudan gelen Sabir Türkleri ile karşılaştılar ve biraz daha kuzeye ve batıya çekildiler. Avrupa Hunlarının bir parçası oldular. Avrupa Hunları ile Ogur Türklerinin karışmasıyla “Bulgar” adıyla anılan Türk topluluğunu meydana geldi. Bulgar (Bulganmak/Bulanmak) “karışmak” anlamına gelmektedir. Hunlardan sonra Sabirlerin ve Göktürklerin hakimiyetine girdiler. Ogur kabileleri Avarların İstanbulu kuşatmaları sırasında Avarlara yardım etmişlerdir.[kaynak belirtilmeli] Bizans-Avar rekabetinde Balkan Ogurları tampon vazifesiyle bazen Bizanslıları bazen de Avarları tutmuşlardır.
7'nci yüzyılın ilk yarısında Goktuğ Han, Karadenizin kuzeyinde dağınık yaşayan Türki Kutrigur (dokuz ogurlar), Utrigur (otuz ogurlar), Sabirler ve Onogurlar gibi Ogur kavimlerini ve bundan başka 7 (yedi) slav kavimini, Bizansın rızası ile kurduğu ilk büyük Bulgar devletinin sınırları içinde birleştirmiştir ve Bulgar adında yeni bir boy doğmuştur.[kaynak belirtilmeli] 7'nci yüzyılın ikinci yarısında ordusunu tekrar kurdu ve 40.000 süvariyle Kafkasya'nın fethine girişti.Doğu Anadolu topraklarına kadar olan bölgeyi çiğnedi ve topraklarına kattı.
Bu fetih hareketinden 1 yıl sonra bu sefer 100.000 süvariyle Doğu Roma topraklarına girdi İmparator Aleksinos Komanus'u 2 kre mağlup edip hakimiyet sahasını Dalmaçya kıyılarına kadar genişletti bununla da yetinmeyen Göktuğ Han komutanı İlbey'e kuvvet verip Topraklarının kuzeyine gönderdi kendisi ise Balkanları tamamen ele geçirip başkent Fanagorya'ya döndü.
Göktuğ Han'ın komutanı İlbey ise hakimiyet sahasını Eston topraklarına kadar götürmüştü.Göktuğ Han'ın bitmek tükenmek bilmeyen fetih hareketi onu 2 senen sonra tekrar bir fetih hareketine girişmesine yol açtı bu sefer ki hedefi tüm Avrupa idi Doğu'dan gelen göçlerle ordusundaki asker sayısını 300.000 lere çıkarmıştı tam 3 sene içerisinde komutanları vasıtasıyla Batı Avrupa'ya kadar olan bölgeyi ele geçirdi ve bir dünya imparatorluğu kurdu.
Büyük Bulgar Hanlığı alt dallara ayrılmıştır.
a. Kubrat'ın büyük oğlu Batbayan (Bayan) Hazarların hükümdarlığı altında yaşamaya razı olmuş ve Hazarlara katılmışlardır. Hazarların egemenliği altında yaşamaya razı kalan bulgarlara Kara Bulgarlar denir.[kaynak belirtilmeli]
b. Halkın en önemli bölümlerinden bir kısmı kuzeye göç edip İdil Bulgarları devletini kurdular. Kuzeye göç eden İdil Bulgarlarına Ak Bulgarlar'da denilir. Ak Bulgarlar da bugünkü Çuvaş ulusunu meydana getirmiştir. Zira Çuvaşlar kendilerine Bolgar der.
c. Asparuh'un emiri altında güneybatıya göç eden bölüm ise 678 yılında Tuna Bulgarları {{Birinci Bulgar İmparatorluğu]] devletini kurmuşlardır ve bugünkü Bulgaristan'ın temelini atmışlardır.
d. Diğer bir grubun Avarlara katılarak daha da batıya, Orta Avrupa'ya doğru göç ettiği bilinmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Soyağacı (tez)
| Tartışmalı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yedi Slav Boyu [4] | Bazı Sabir boyları | Onogurlar[1] | Utrigurlar (Otuz ogurlar) | Kutrigurlar (Dokuz Ogurlar) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bulgarlar[5] Büyük Bulgar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İtalya'ya | Tuna Bulgarları | İdil Bulgarları | Avarlara karışmış | Hazarlara Karışmış | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Birinci Bulgar Devleti (632-1018) | Çuvaşlar (Tartışmalı) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İkinci Bulgar Devleti (1185-1422) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bulgaristan'ın Bulgarları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Zimonyi Istvan: "History of the Turkic speaking peoples in Europe before the Ottomans". (Uppsala University: Institute of Linguistics and Philology)
- ^ Golden, Peter Benjamin (1992). An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 9783447032742 (İngilizce)
- ^ Golden, Peter B. (2011) "Oq and Ogur - Oguz" Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes {Editura Academiei Române; Editura Istros a Muzeului Brăilei. ISBN 9789732721520. (İngilizce) [1]
- ^ http://www.lingfil.uu.se/afro/turkiskasprak/IP2007/ZimonyiIP.pdf.
- ^ Patriarch Nikephoros I of Constantinople, Historia syntomos, breviarium