Aziz Sarkis Kilisesi (Tiflis)
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ağustos 2022) |
Aziz Sarkis Kilisesi (Ermenice: Սուրբ Սարգիս եկեղեցի), Gürcistan'ın Eski Tiflis bölümündeki Harpuh Sülfürik Hamamlarında bulunan Ermeni Kilisesidir. 1930'larda Lavrenti Beriya'nın emriyle yok edilmiştir.
Adı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilise, Aziz Sarkis caddesi üzerindedir ve adını da oradan almıştır.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
İnşaat, 1737 yılında Noraşen Kilisesinin başpapazı Ter-Sukias tarafından başlatılmıştır.[1] Tiflis'teki Ermeni kiliselerini tamamen listeleyen Ermeni Katolik Simmeon Yerevantsi (1763-1782): "Kalede, aslında Kutsal Tahta ait olan "Katedral" adında bir kilise daha var, ama o kale, kiliseyi de işgal eden Müslümanlar tarafından ele geçirildi. O zamandan beri kilise boş, cemaatten mahrum; Kutsal Tahta ait olduğu gerçeğini bile unutuyor". şeklinde bir açıklama yapmıştır.
1795 yılında Ağa Muhammed Şah birlikleriyle beraber şehre girdi ve Sülfürik Hamamlar bölgesini tamamen imha etti.
Rus İmparatorluğu, Tiflis'e girdikten sonra, şehir hükûmetin merkezi oldu ve hızlıca gelişmeye başladı. 1831 yılında Kırımlı Manuel Kyumushkhanetsi kilisenin başpiskoposu olarak atandı. Sonrasında, işleyen Ermeni kiliselerinin listesine girerek kısa sürede yeniden yapılanma ve restorasyona başlandı.
Aziz Sarkis Kilisesi, genellikle Ocak veya Şubat aylarında Aziz Sarkis bayramını kutlardı. O günlerde kilise çanları çalar, ayinler başlar ve kilise özellikle kalabalık olurdu. Genç çiftlere veya yalnızlar nimet için gelirdi.
Aziz Sarkis Kilisesi, tüm Tiflis Ermeni cemaatiyle beraber yükselişe geçti. Kilise uzundu ve iç kısmı zarif fresklerle zengince dekore edilmişti. Yanında kiliseye bağlı bir okul vardı. 1910'lu yıllarda, ünlü papaz, şair, filolog ve tercüman olan Tirayr Ter-Hovhannisyan, burada papaz olarak görev yaptı.
Yıkımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Aziz Sarkis Kilisesi, 1937-38'de Tiflis'teki diğer 11 Ermeni kilisesiyle birlikte Lavrenti Beriya tarafından yok edildi. Önce kubbeler yıkıldı, sonra duvar yıkımı için dinamit kullanıldı, ancak kilise sonuna kadar yıkılmadı ve alt kısmı bırakıldı. Alt kısım sonrasında konut olarak yeniden inşa edildi. Kilisenin imhası sırasında iki işçi öldü.
Kiliseye bağlı okul 79 Ortaçala adresine taşındı. Okulun eski binası doğum öncesi klinik olarak kullanılmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Las iglesias armenias y la política agresiva de la Iglesia ortodoxa georgiana. Capitulo 10" (Rusça). Pandukht. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2019.