Aziz Bartalmay Yortusu Kıyımı

Amiens'de 1529 yılında doğan Huguenot ressamı François Dubois tarafından yapılmış resim. Dubois katliama tanık olmamasına rağmen, Amiral Coligny'nin cesedini sağdaki arka pencereden sarkarken resmetmiştir. Sol arkada, Caterina de Medici'nin bir yığın cesedi incelemek için Louvre kalesinden çıktışı gösterilmiştir.

Aziz Bartalmay Yortusu Kıyımı (Fransızca: Massacre de la Saint-Barthélemy),1572 yılında Fransız Din Savaşları sırasında Huguenotlar'a (Fransız Kalvinist Protestanlar) yönelik yaşanan suikastlar ve katolik çetelerin büyük çaplı katliam dalgasıydı. Geleneksel olarak, Kral IX. Charles'ın annesi Kraliçe Catherine de' Medici tarafından kışkırtıldığına inanılan katliam, kralın kız kardeşi Margaret ve Navarra Kralı IV. Henri'nin düğününden birkaç gün sonra yaşanmıştır. En zengin ve tanınmış Huguenotların çoğu düğüne katılmak için büyük ölçüde Katolik Paris'te toplanmıştı.

Katliam, 23-24 Ağustos 1572 gecesinde (Aziz Bartalmay Yortusu arifesi), Huguenotlar'ın askeri ve siyasi lideri Amiral Gaspard de Coligny'e suikast girişiminden iki gün sonra başladı. Fransa Kralı, bir grup Huguenot liderinin öldürülmesini ve sonrasında Paris'e yayılan katliamı emretti. Birkaç hafta süren katliam, diğer kent merkezlerine ve kırlara doğru genişledi. Fransa genelinde ölü sayısı için bugünün tahminleri 5.000 ila 30.000 arasında değişmektedir.

Katliam, Fransız Din Savaşları'nda da bir dönüm noktası oldu. Huguenot siyasi hareketi, önde gelen aristokrat liderlerinin birçoğunun kaybedilmesinin yanı sıra tabandan gelen pek çok yeniden dönüşüm nedeniyle sakat kaldı. Kalanlar giderek daha radikalleşti. Hiçbir şekilde benzersiz olmasa da, "yüzyılın dini katliamlarının en kötüsüydü". Avrupa çapında, "Protestan zihinlerinde Katolikliğin kanlı ve hain bir din olduğuna dair silinmez bir inanç basıldı".

Geçmiş

Aziz Bartholomew Günü Katliamı, bir dizi olayın doruk noktasıydı:

• 8 Ağustos 1570'te üçüncü din Savaşına son veren Saint-Germain-en-Laye'nin barışı.
• 18 Ağustos 1572'de Navarre Henry III ve Margaret Valois Margaret arasındaki evlilik.
• 22 Ağustos 1572'de Amiral de Coligny'nin başarısız suikastı.

Kabul edilemez bir barış ve kabul edilemez bir evlilik

Saint-Germain'in barışı, Katolikler ve Protestanlar arasındaki üç yıllık korkunç iç savaşa son verdi. Ancak bu barış, daha uzlaşmaz Katoliklerin kabul etmeyi reddettiği için güvencesizdi. Guise ailesi (güçlü Katolik) Fransız mahkemesinde lehine değildi; Huguenot lideri Amiral Gaspard de Coligny, Eylül 1571'de kralın Konseyine yeniden kabul edildi. Sadık Katolikler Protestanların mahkemeye geri dönmesiyle şoke oldular, ancak kraliçe anne Catherine De ' Medici ve oğlu Charles IX, krallığın mali zorluklarının ve Huguenots'un güçlü savunma pozisyonunun bilincinde oldukları için barış ve Coligny'yi desteklemelerinde pratikti: La Rochelle, La Charité-sur-Loire, konyak ve Montauban'ın müstahkem kasabalarını kontrol ettiler.

İki dini parti arasındaki barışı pekiştirmek için Catherine, kızı Margaret'i Protestan, Huguenot lideri Kraliçe Jeanne d'albret'in oğlu Navarre Henry (gelecekteki Kral Henry IV) ile evlenmeyi planladı. Kraliyet evliliği 18 Ağustos 1572 için düzenlendi. Gelenekçi Katolikler veya Papa tarafından kabul edilmedi. Hem Papa hem de İspanya Kralı Philip II, Catherine'in Huguenot politikasını da şiddetle kınadı.

Ayrıca bakınız

• Michelade: 1567'de Nîmes'de Protestanlar tarafından Katoliklerin katledilmesi.

Konuyla ilgili yayınlar

• Barbara B. Diefendorf, The St. Bartholomew's Day Massacre: A Brief History with Documents (2008)
• Arlette Jouanna and Joseph Bergin. The Saint Bartholomew's Day massacre: The mysteries of a crime of state (2015)
• Robert Kingdon. Myths about the St. Bartholomew's Day Massacres, 1572-1576 (1988)
• James R. Smither, "The St. Bartholomew's Day Massacre and Images of Kingship in France: 1572-1574." The Sixteenth Century Journal (1991): 27-46. JSTOR 2542014
• N. M Sutherland. The Massacre of St. Bartholomew and the European conflict, 1559-1572 (1973)