Azerbaycan Merkezî Bankası

Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
	Dosya:Central Bank of Azerbaijan.png
Merkez	Bakü, Azerbaycan
Koordinatlar	40°22′43.18″K 49°50′43.39″D / 40.3786611°K 49.8453861°D
Kuruluş	11 Şubat 1992 (32 yıl önce)
Sahibi	Azerbaycan
Başkan	Taleh Kazımov
Para birimi	Manat; AZN (ISO 4217)
Faiz oranı	5.25%
Faiz rezervi	%2
Website	cbar.az

Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası, (Azerice: Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı) Azerbaycan'ın merkez bankasıdır. Bankanın merkezi başkent Bakü'dedir. 11 Şubat 1992 yılında kurulmuştur.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1918 Mayıs ayının 28-de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kurulalı bir süre sonra 1919 yılı Eylül ayının 16-da Azerbaycan Devlet Bankası Nizamnamesi kabul edildi ve 30 Eylül tarihinde Bank faaliyete başladı.

1920 yılı 28 Nisan tarihinde Bolşevik Rusyası'nın Azerbaycan'ı istila etmesi sonucu ülkenin mevcut para-kredi sistemi iptal edildi. Azerbaycan Devlet Bankası Azerbaycan Halk Bankası adlandırıldı. Tüm bankalar ve diğer kredi kurumları millîleşdirilerek Halk Bankası bünyesine katıldı, bankacılık devletin müstesna inhisarına geçti.

"Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ekonomik bağımsızlığının esasları hakkında" Azerbaycan Cumhuriyeti 1991 25 Mayıs tarihli Anayasa Kanunu'nun "Banka sistemi ve para tedavülü" denilen 14. maddesi ile genel olarak Azerbaycan'da bağımsız bankacılık sisteminin ve millî para biriminin tedavülünün hukuki esasları tespit edildi, aynı zamanda burada merkezi bankanın statüsü ve yetkileri belirlendi.

1991 18 Ekim tarihinde Azerbaycan kendi bağımsızlığına kavuştuktan sonra bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin banka sisteminin de dahil olmak üzere merkezi bankanın kurulması için yasal dayanağı oluşturuldu.

Anayasa Kanunu'na uygun olarak "Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bankası'nın kurulması hakkında" Azerbaycan Cumhurbaşkanının 1992 11 Şubat tarihli kararnamesiyle Devlet Bankası, eski SSCB Sanayi-Yapı Bankası, SSCB Tarım-Sanayi Bankası Azerbaycan Cumhuriyeti bankaları bazında Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası kuruldu.

1992 yılında, 1996 yılında ve son olarak 2004 yılında kabul edilen "Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bankası hakkında" yasalar bağımsız Azerbaycan devletinin merkezi bankasının hukuki statüsünü ve yetkilerini tespit etti, güçlendirdi ve geliştirdi.

18 mart 2009 tarihli halk referandumunun sonucuna göre bankanın adı ("Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bankası") değiştirilerek "Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası" adlandırıldı.

Amaç ve Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Aralık 2004 tarihli "Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası hakkında" Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu'na göre Merkez Bankası faaliyetlerinin temel amacı, kendi yetkileri çerçevesinde fiyatların sabitliğinin sağlanmasıdır. Bankanın faaliyetinin amacı, aynı zamanda banka ve ödeme sistemlerinin istikrarını ve gelişmesini sağlamaktır.

Hedeflerine ulaşmak için Merkez Bankası:

Devletin para ve döviz politikasını belirler ve uygular;
nakit dolaşımını düzenliyor;
para tedavüle bırakılmasını ve tedavülden çıkarılmasını kullanılır;
manatın yabancı dövizlere oranda resmi kurunu sürekli belirler ve ilan eder;
mevzuata uygun olarak döviz tanzimini ve kontrolünü gerçekleştirir;
emrinde uluslararası altın-döviz rezervlerini tutar ve yönetir;
rapor tediye dengesini düzenler ve ülkenin tahmini tediye dengesinin hazırlanmasına katılır;
bankacılık faaliyetini lisanslandırır ve düzenler, kanunla belirlenmiş şekilde banka faaliyetine denetimi gerçekleştirir;
ödeme sistemlerinin etkinliğini düzenliyor, koordinatları, düzenler ve onların üzerinde kontrolü kanuna uygun olarak gerçekleştirir.

Yapı ve Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Merkez Bankası kurumsal yapısına Yönetim Kurulu, merkezi donanım, arazi kontrolleri içerir. Merkez Bankası merkezi donanımı iç denetim yöneticisinden, ayrıca Yönetim Kurulu belirlediği diğer yapısal bölümlerinden oluşmaktadır.

Merkez Bankası Yönetim Kurulu tarafından yönetilir. Merkez Bankası Yönetim Kurulu terkibi yedi kişiden oluşur. Yönetim Kurulu bünyesine Başkan, Merkez Bankada daimi çalışan dört üye ve iki kenar üye içerir. Yönetim Kurulu üyeleri göreve 5 yıl için tayin edilirler.

Merkez Bankası faaliyetleri hakkında sadece Azerbaycan Cumhurbaşkanına rapor verir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Merkez Bankası 14 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.