Axel Thue
Axel Thue | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 19 Şubat 1863 Tønsberg, Norveç |
| Ölüm | 7 Mart 1922 (59 yaşında) Oslo (Christiania), Norveç |
| Milliyet | Norveçli |
| Eğitim | Oslo Üniversitesi (Kristiania Üniversitesi) |
| Ödüller | Fridtjof Nansen Mükemmellik Ödülü, Matematik-Doğa bilimleri sınıfı |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik, Sayı teorisi |
| Doktora danışmanı | Elling Holst |
| Doktora öğrencileri | Thoralf Skolem |
Axel Thue (Norveççe telaffuz: [tʉː]; 19 Şubat 1863 - 7 Mart 1922), Diyofant yaklaşımı, Diyofant denklemleri ve kombinatorik alanındaki orijinal çalışmaları ile tanınan Norveçli bir matematikçi. Thue, Diophantine denklemlerini inceledi ve örneğin 'in sonsuz sayıda tam sayı çiftiyle sağlanamayacağını gösterdi.
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Thue, 1883'ten 1889'a kadar Oslo Üniversitesi'nde fizik ve matematik okudu. 1889'da Elling Holst danışmanlığında Oslo'da doktorasını aldı. 1890'da Leipzig'de Sophus Lie ile Hermann von Helmholtz, Leopold Kronecker ve Lazarus Fuchs'tan dersler aldığı Berlin'de çalışmalarına devam etti. 1891'de matematiksel araştırma yapmak için burs aldığı Oslo'ya döndü. 1894 yılında evlendi ve Trondheim Teknik Üniversitesi'nde göreve başladı. 1903'te Oslo Üniversitesi'nde uygulamalı matematik profesörü oldu.
1909'da Carl Ludwig Siegel (1920) ve Klaus Friedrich Roth'un (1958) eklemeleriyle daha sonra Thue-Siegel-Roth teoremi haline gelen bir teoremi ispatladı. Thue ilk önemli makalesini 1909'da yayınladı.[1]
1914'te, kelime problemini veya Thue problemini elde tutma problemiyle ilişkilendirdiği bir takip çalışması ortaya çıktı. Yarı gruplar için kelime problemi veya Thue probleminin, sonlanma problemiyle yakından ilgili olduğunu belirtti.[2] 1910'daki ilk çalışma pek fark edilmezken, 1914'teki çalışma, örneğin 1947'de Thue'nun kelime değiştirme probleminin kararsız olduğunu gösteren Emil Post tarafından ele alındı. Daha sonra, Thue sistemleri ve Yarı-Thue sistemleri Thue'den sonra adlandırıldı.
1910'da altıgen düzenlemenin iki boyutlu en yakın küreler olduğunu kanıtladı (daha sonra László Fejes Tóth tarafından bu çalışma tamamlandı).
Bilinen tek doktora öğrencisi Albert Thoralf Skolem'di.
Ezoterik programlama dili Thue, adını ondan almıştır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yarı-Thue sistemi
- Thue-Mors dizisi
- Thue-Siegel-Roth teoremi
- Thue denklemi
- Thue teoremi
- Kelime problemi
Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Thue, A. (1909), "Über Annäherungswerte algebraischer Zahlen", Journal für die reine und angewandte Mathematik, 1909 (135), ss. 284-305, doi:10.1515/crll.1909.135.284, ISSN 0075-4102, 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Aralık 2020
- Thue, A. (1977) [1912], "Über die gegenseitige Lage gleicher Teile gewisser Zeichenreihen", Selected Math. Papers of Axel Thue, Universiteitsforlaget, s. 67
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Axel Thue", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- ^ Ronald V. Book and Friedrich Otto, String-rewriting Systems, Springer, 1993, 0-387-97965-4, p. 36.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mathematics Genealogy Project'te Axel Thue
- "A-0342 - Axel Thue". NTNU Üniversitesi Kütüphanesi.
Dorabiblioteket'te bulunmaktadır.
- V. Brun. "Thue, Axel | Encyclopedia.com" (PDF). Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990). 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- "Thue, Axel". MathSciNet Author profile. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021.
- "Thue, Axel". zbMATH entry. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021.
- "Search results au=(THUE, A*)". Electronic Research Archive for Mathematics (ERAM) Jahrbuch Database. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Goldstein, Catherine (2015), "Axel Thue in context" (PDF), Journal de Théorie des Nombres de Bordeaux, Société Arithmétique de Bordeaux, 27 (2), ss. 309-337, JSTOR 26273994 veya "Axel Thue in context" (PDF). 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021.
- Njåstad, Olav (2011), "Axel Thue-Über die Auflösbarkeit einiger unbestimmten Gleichungen", Det Kongelige Norske Videnskabers Selskabs Skrifter (Norveççe), 4, ss. 103-110
- Müller-Stach, Stefan (2018), Max Dehn, Axel Thue and The Undecidible (PDF), arXiv:1703.09750 $2
- Chandler B. & Magnus W. (1982), "Biographical Notes", The History of Combinatorial Group Theory, Studies in the History of Mathematics and Physical Sciences, Springer, New York, NY, 9, doi:10.1007/978-1-4613-9487-7_9
