İçeriğe atla

Avrupa Roman Hakları Merkezi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Avrupa Roman Hakları Merkezi
KısaltmaERRC
Kuruluş1996
Kuruluş yeriBudapeşte, Macaristan
TürUluslararası sivil toplum örgütü
AmaçRomanlara yönelik ırkçılık ve insan hakları ihlalleriyle mücadele
MerkezBrüksel, Belçika
Önemli kişilerÐorđe Jovanović, President Ethel Brooks, Board Chair
Bütçe2,051,903 euro (2019)
Resmî siteerrc.org

Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC), Romanlara yönelik ırkçılık ve insan hakları ihlalleriyle mücadele etmeyi amaçlayan ve çeşitli faaliyetler yürüten, Romanların öncülük ettiği uluslararası bir kamu yararı hukuku kuruluşudur. ERRC'nin yaklaşımı özellikle stratejik dava, uluslararası savunuculuk, araştırma ve politika geliştirme, insan hakları odaklı haber üretimi ve Roman aktivistlerin eğitimini içermektedir.[1]

Avrupa Roman Hakları Merkezi, Uluslararası Helsinki İnsan Hakları Federasyonu'nun üyesi ve Avrupa Konseyi ile Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'nde danışman üye statüsüne sahiptir.[2] Örgüt, 1996 yılında Macaristan'ın Budapeşte kentinde kurulmuş olup şu anda Belçika'nın Brüksel şehrinde bulunmaktadır.

Avrupa Roman Hakları Merkezi, Bulgaristan'da yaşanan bir polis şiddeti vakasına yanıt olarak ortaya çıktı. Bu vakada Roman hakları aktivistleri, Açık Toplum Vakıfları avukatlarıyla birlikte çalışarak hukuki bir zafer kazandı.[3] Örgütün ilk çalışmalarında kilit rol oynayan kişi, daha sonra örgütün kurucusu olarak kabul edilen Macar aktivist Ferenc Kőszeg'dir. ERRC, çalışmalarına ilhamını 20. yüzyılda NAACP'nin Amerika Birleşik Devletleri'nde medeni haklar davasını ilerletmek için kullandığı stratejik davaların etkisinden almıştır.[4]

ERRC, kuruluşunun ardından 1996 yılında Çek Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinde ilk hukuki zaferini kazandı.[3] Kuruluş, sonraki on yıl içinde 580'den fazla yayın yaptı, çeşitli Avrupa ülkelerinde 500 dava açtı ve binin üzerinde Roman aktiviste eğitim verdi. ERRC bu dönemde, 1993 Hădăreni pogromu ve Karadağ'daki Danilovgrad pogromundan etkilenen Romanların temsili de dahil olmak üzere bazı önemli davalarda yer aldı.[5]

Müdahil olduğu davalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

ERRC, etki davalarında (stratejik davalar olarak da bilinir) faaliyet göstermektedir. ERRC kurulduğu günden bu yana Roman hakları ile ilgili 1000'den fazla davayı üstlenmiş olup, ulusal ve uluslararası mahkemelerde aynı anda 150'den fazla dava beklemektedir.[6] ERRC'nin hukuki çalışmaları, Roman davacılara doğrudan hukuki temsil ve destek sağlanması da dahil olmak üzere farklı biçimlerde olmaktadır. Ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve BM antlaşma organları gibi uluslararası mahkemelere hukuki başvurular da oluşturur. Kuruluş, hem ulusal hem de Avrupa düzeyinde etki yaratmayı amaçlamakla birlikte; eğitim, çevre, göç, uygulama, kimlik, sağlık ve çocukları etkileyen konular da dahil olmak üzere çok çeşitli konularda davalara doğrudan müdahil olmaktadır.[7]

Avrupa Roman Hakları Merkezi, Avrupa Sosyal Haklar Komitesi'nde Belçika, Fransa, Yunanistan, İtalya ve Bulgaristan'a (diğerlerinin yanı sıra) karşı açtığı davaları kazandı.[8] Bunun yanı sıra, ERRC avukatları, D.H. ve Diğerleri v. Çek Cumhuriyeti ve Oršuš ve Diğerleri vs. Hırvatistan da dahil olmak üzere, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde çok sayıda davada Roman başvurucuları temsil etti.[9][10] ERRC ayrıca Birleşik Krallık'ta stratejik davalar da başlattı; bunların arasında Lordlar Kamarası'nda 2004 yılında itiraz edilen "R (Avrupa Roman Hakları Merkezi) v Prag Havaalanı Göçmenlik Görevlisi davası" da yer almaktadır.

Araştırma ve kamu politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Marek Szilvási, Brüksel'deki Avrupa Komisyonu'nda ERRC adına konuşurken, 2015

ERRC, Roman toplulukları etkileyen çok çeşitli konularda araştırmalar yayınlamaktadır. Kuruluş, avukatlar, gazeteciler, araştırma ortakları, izleme kuruluşları ve ilgili konu uzmanlarından oluşan geniş bir ağ ile çalışma da dahil olmak üzere çok çeşitli yöntemler kullanarak raporlarını oluşturur.[11] Bazı durumlarda ERRC, yerel düzeyde gerçekleşen araştırmalar için destekleyici bir rol üstlenir veya ilgili ikincil literatürü inceleyen araştırma raporları oluşturur.[12]

2004 tarihli "Genişlemiş Avrupa Birliği'nde Romanlar" raporu, Avrupa Komisyonu İstihdam ve Sosyal İşler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış ve geniş bir politika yapıcı kitlesine ulaşmıştır. ERRC, aday ülkelere Kopenhag kriterlerine uymaları konusunda baskı yaparak ve Romanların durumunun öncelikli bir konu olmasını sağlayarak Avrupa Birliği'nin genişlemesini etkilemiştir. Kuruluş, Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi (CERD) veya Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi (CEDAW) gibi Birleşmiş Milletler Komitelerine sıklıkla rapor vermektedir.[13][14][15][16] Grup, yakın dönemde yaşanan Koronavirüs salgını sırasında, 2020 yılında on iki AB ülkesinde yaşanan ayrımcılık ve hak ihlallerini derinlemesine inceleyen "Covid Zamanında Roman Hakları" adlı raporu yayınladı.[15]

Uluslararası savunuculuk

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Roman Hakları Merkezi, 2016 yılında Romanların çoğunlukta olduğu bir örgüt haline geldi ve 2018 yılında ERRC'ye ve çeşitli projelerine katkıda bulunan geniş bir gönüllü ağı olan ERRC Roman Hakları Savunucularını kurdu. Bunlara kampanya yürütme, saha çalışmaları ve çevrimiçi örgütlenme gibi geniş yelpazede faaliyetler dahil edildi.[17]

ERRC, 2007 Max van Der Stoel Ödülü, 2009 Gruber Adalet Ödülü, 2012 Stockholm İnsan Hakları Ödülü ve 2018 Raoul Wallenberg Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda insan hakları ödülünün sahibidir.[3][18][19][20]

İnsan hakları eğitimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

ERRC'nin çalışmalarının önemli bir kısmını Roman aktivistlere yönelik eğitim ve öğretim projeleri oluşturmaktadır. Geçmişte verilen eğitimler, Roman topluluklarıyla çalışan sivil toplum kuruluşlarının, Roman hakları gruplarının parçası olan aktivistlerin ve sivil toplum, insan hakları ve stratejik dava alanında çalışan diğer kişilerin yeteneklerinin geliştirilmesine odaklanmıştı.[21] ERRC tarafından, göç, barınma hakları veya yasal haklar gibi belirli bir konuya odaklanan tek konulu oturumlar da dahil olmak üzere farklı eğitim biçimleri de verilmiştir. Eğitimler, Avrupa'daki farklı şehirlerde gerçekleştirildi.[22]

ERRC'nin insan hakları eğitim çalışmalarının merkezinde, çeşitli Avrupa şehirlerinde on günlük yatılı bir kursla yeni nesil Roman insan hakları aktivistlerine eğitim vermeyi amaçlayan yıllık Roman Hakları yaz okulu da yer aldı. Yaz Okulu, ERRC'nin kuruluşundan 2012'ye kadarki çalışmalarının bir ayağını oluşturdu. On yıllık bir aradan sonra yaz okulu, 2022'de Budapeşte'de yeniden canlandırıldı ve her Temmuz ayında Avrupa'nın dört bir yanından Romanlar, Sintiler ve gezginlerden başvuruları kabul etmeye devam etmektedir.[23]

  1. ^ "European Roma Rights Centre (ERRC) | Gruber Foundation". gruber.yale.edu. 11 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  2. ^ "Decision on Admissibility" (PDF). Avrupa Konseyi. 23 Eylül 2008. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  3. ^ a b c "Our story". European Roma Rights Centre (Macarca). 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  4. ^ "The 10th Anniversary of the European Roma Rights Centre". European Roma Rights Centre (Macarca). 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  5. ^ "Montenegrin Government Agrees to Pay 985,000 Euro in Compensation to Pogrom Victims". European Roma Rights Centre (Macarca). 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  6. ^ "Strategic litigation". European Roma Rights Centre (Macarca). 14 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  7. ^ "Issues we work on". European Roma Rights Centre (Macarca). 21 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  8. ^ Europe, United States Congress Commission on Security and Cooperation in (2002). Romani Human Rights: Old Problems, New Possibilities : Hearing Before the Commission on Security and Cooperation in Europe, One Hundred Seventh Congress, Second Session, April 9, 2002 (İngilizce). U.S. Government Printing Office. ISBN 978-0-16-068882-9. 
  9. ^ "D.H. and Others v. Czech Republic". www.justiceinitiative.org (İngilizce). 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  10. ^ "HUDOC - European Court of Human Rights". hudoc.echr.coe.int. 17 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  11. ^ Europe, Council of (1 Nisan 2013). Human Rights of Roma and Travellers in Europe (İngilizce). Council of Europe. ISBN 978-92-871-7774-2. 
  12. ^ "ERRC – European Roma Rights Center – Source description – ecoi.net". www.ecoi.net. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  13. ^ "Written Comments of the Bulgarian Helsinki Committee and the European Roma Rights Centre Concerning Bulgaria for Consideration by the United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination at its 74th session" (PDF). Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği. 11 Aralık 2008. 30 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  14. ^ "Written Comments of the European Roma Rights Centre and the Edіrne Roma Association Concerning Turkey for Consideration by the United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination at Its 74th Session" (PDF). Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  15. ^ a b "Errc Releases Report on Roma Rights Violations During Lockdown in Europe". Travellers Times (İngilizce). 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  16. ^ "Written comments of the European Roma Rights Centre and the International Charitable Organization Roma Women Fund "Chiricli"" (PDF). CEDAW. 15 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  17. ^ "ERRC Needs Volunteer Coordinators For Our Roma Rights Defenders Network!". European Roma Rights Centre (Macarca). 27 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  18. ^ "2007 winner". www.osce.org (İngilizce). Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı. 5 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  19. ^ "2009 Gruber Justice Prize | Gruber Foundation". gruber.yale.edu. 10 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  20. ^ "The Raoul Wallenberg Prize 2018 goes to the European Roma Rights Centre". Sweden Abroad (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  21. ^ Uzpeder, Ebru (2007). "Training Programmes Conducted within the Framework of the ERRC/hCa/EDROM Roma Rights Project in Turkey" (PDF). Roma Rights Quarterly. s. 89-93. 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  22. ^ "ERRC Upcoming Events". European Roma Rights Centre (Macarca). 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 
  23. ^ "Roma Rights Summer School 2022: Call for Applications". European Roma Rights Centre (Macarca). 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025. 

Dışa bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]