Atrociraptor
| Atrociraptor | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fosil örneği | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Atrociraptor marshalli Currie & Varricchio, 2004 | |||||||||||||||||||
Atrociraptor ("vahşi hırsız" anlamına gelir[1]), Kanada, Alberta'nın Geç Kretase'sinden (Maastrihtiyen aşaması) bir saurornitholestine dromaeosaurid teropod dinozor cinsidir.
Atrociraptor'un tip (ve tek) örneği, holotip RTMP 95.166.1, Wayne Marshall tarafından 1995 yılında, Drumheller yakınlarında, aynı zamanda bir Albertosaurus kemik yatağı içeren Horseshoe Kanyon Oluşumu katmanlarında keşfedildi. Bu kemik yatağı, yaklaşık 68,5 milyon yıl öncesine tarihlenen Horseshoe Kanyon Oluşumu'nun[2] Ünite 4'ünün tepesinde yer almaktadır.[3] Bilinen tek örnek, üst ve alt çene parçaları (her ikisi de premaksilla, sağ üst çene ve alt çeneye ait iki diş), dişler ve çok sayıda küçük parçadan oluşur. Kafatası alışılmadık şekilde kısa ve uzundur. Dişler oranla düzdür, ancak diş yuvalarından çene hattına açılı olarak çıkarlar ve bu da güçlü bir şekilde tırtıklı bir diş dizisine neden olur. Horseshoe Kanyonu Oluşumu'ndan bir dizi izole diş (daha önce Saurornitholestes olarak anılırdı) de ele geçirilmiştir;[4] alışılmadık derecede büyük tırtıklarından tanınabilirler.
2004'te Philip J. Currie ve David Varricchio, Atrociraptor'un tip türünü adlandırdı ve tanımladı: Atrociraptor marshalli. Cins adı Latince atrox "vahşi" ve raptor "hırsız" sözcüklerinden türetilmiştir. Tür adı fosilleri keşfeden Marshall'ı onurlandırıyor.[1]
2010'da Gregory S. Paul, uzunluğunu iki metre, ağırlığını on beş kilogram olarak tahmin etti.[5] Atrociraptor, Bambiraptor ve diğer dromaeosauridlerden daha izodont diş yapısıyla farklıdır –dişler farklı boyutlardadır ancak aynı biçimdedir– ve kısa, derin burunludur. Kafatası açıklığı, maksiller fenestra, nispeten büyüktür ve diğer türlerde bulunmayan bir özellik olarak promaksiller fenestranın hemen üzerinde yer alır.
Atrociraptor, tanımlayıcıları tarafından ilk olarak Velociraptorinae'ye atandı. Bununla birlikte, 2009'da Currie, Atrociraptor'un Saurornitholestinae'nin bir üyesi olduğunu gösteren kladistik bir analiz yayınladı.[6] Bir 2022 çalışması ve incelemesi, bu konumu daha da doğrular ve Atrociraptor'u, Acheroraptor ile birlikte türetilmiş bir saurornitholestine olarak sınıflandırır.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Currie, P. J. and D. J. Varricchio (2004). "A new dromaeosaurid from the Horseshoe Canyon Formation (Upper Cretaceous) of Alberta, Canada". Pp. 112–132 in P. J. Currie, E. B. Koppelhus, M. A. Shugar and J. L. Wright. (eds.), Feathered Dragons. Indianapolis: Indiana University Press.
- ^ Larson, D. W., Brinkman, D. B., & Bell, P. R. (2010). Faunal assemblages from the upper Horseshoe Canyon Formation, an early Maastrichtian cool-climate assemblage from Alberta, with special reference to the Albertosaurus sarcophagus bonebed. This article is one of a series of papers published in this Special Issue on the theme Albertosaurus. Canadian Journal of Earth Sciences, 47(9), 1159-1181.
- ^ Arbour, Victoria (2010). "A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA". Journal of Vertebrate Paleontology. 30 (Supplement 2): 55A. doi:10.1080/02724634.2010.10411819.
- ^ Ryan, M. J., P. J. Currie, et al. (1998). "Baby hadrosaurid material associated with an unusually high abundance of Troodon teeth from the Horseshoe Canyon Formation, Upper Cretaceous, Alberta, Canada". Gaia 16: ss. 123–133
- ^ Paul, G.S., 2010; The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press, s. 136
- ^ N.R. Longrich and P.J. Currie, 2009, "A microraptorine (Dinosauria-Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of North America". Proceedings of the National Academy of Sciences 106: 5002-5007
- ^ Powers (2022). "A new hypothesis of eudromaeosaurian evolution: CT scans assist in testing and constructing morphological characters". Journal of Vertebrate Paleontology: e2010087. doi:10.1080/02724634.2021.2010087. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.