Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 1921 [1] |
| Önceki kurum | |
| Kapanış tarihi | 1 Nisan 1950 [2] |
| Sonraki kurum | |
| Üst kuruluş | Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı |
| Adres | Ankara |
Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü, Türk Kurtuluş Savaşı sürerken Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Ankara merkezli Anadolu Hareketi yönetimi tarafından kurulmakta olan düzenli ordunun askeri gereksinimlerini sistemli bir şekilde sağmak amacıyla kurulmuştur. Daha öncesinde İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi çatısı altında işgal altındaki İstanbul'dan başta Ankara olmak üzere Anadolu'nun çeşitli kentlerine kaçırılan tezgâh ve teçhizat ile buradan gönüllü olarak gelen subay, usta ve işçiler sayesinde silah, mühimmat ve diğer askeri gereksinimler karşılanmaktaydı.[3] Düzenli bir savunma sanayii üretimi için 1921 yılında İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi yeniden yapılandırılarak Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'ne dönüştürülmüş ve o dönem miralay rütbesinde bulunan (daha sonra mirliva rütbesine yükselen) Mustafa Asım (Berkman) Paşa, Ocak 1921 tarihi itibarıyla Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'nün başına getirilmiştir.[4]
Kurum, 15 Mart 1950 tarihinde Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu'nun kurulmasına ve 1 Nisan 1950 tarihinde görevlerini buraya devredene kadar faaliyetlerini sürdürmüştür.[5]
Askeri Fabrikalar Umum Müdürleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Askeri Fabrikalar Umum Müdürü olarak görev yapanlar, o sıradaki rütbeleri ve görev yaptıkları tarihlerle birlikte sırasıyla şu şekildedir:[6]
| № | Adı | Rütbesi | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Mustafa Asım Berkman | Miralay-Mirliva | Ocak 1921 | 2 Nisan 1925 |
| 2 | Osman Zati Korol | Miralay-Mirliva | 2 Nisan 1925 | 6 Şubat 1932 |
| 3 | Eyüp Durukan | Tuğgeneral-Tümgeneral | 6 Şubat 1932 | 22 Eylül 1941 |
| 4 | Sırrı Seyrek | Tuğgeneral-Tümgeneral | 22 Eylül 1941 | 2 Eylül 1946 |
| 5 | Fikret Karabudak | Tümgeneral | 2 Eylül 1946 | 24 Temmuz 1948 |
| 6 | Ekrem Akpay | Tümgeneral | 31 Ağustos 1948 | 4 Kasım 1950 |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi. 1995. s.48.
- ^ Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi. 1995. s.67.
- ^ Türk İstiklal Harbi, İdari Faaliyetler, Cilt:7. Genelkurmay Yayınları, Ankara. 1975. ss. 100-120.
- ^ Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi, Ankara. 1995. s. 54.
- ^ 15.03.1950 tarihli ve 7457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5591 sayılı Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Kanunu.
- ^ Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi, Ankara. 1995. s. 54.