Arnavutluk'un bölünmesi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Arnavutluk'un bölünmesi (Arnavutça: Copëtimi i Shqipërisë), Arnavutluk heyeti Avlonya'da toplandıktan sonra, gelecekteki Arnavutluk devletinin sınırlarını 28 Kasım 1912'de açıkladı. Birçok yönden, Arnavutluk'un güney ve kuzey sınırları Birinci Balkan Savaşı'nın iki savaşı ile tanımlandı: Bizans Savaşı ve İşkodra kuşatması. Bu savaşlarda bir yandan Yunanistan ve Karadağ güçleri, diğer yandan Osmanlılar savaştı (bu savaşlarda Arnavutlar Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli bir bölümünü oluşturdular). Büyük güçlerin katılımıyla yapılan bir dizi uluslararası toplantı sınırların çizilmesini etkiledi. 29 Temmuz 1913 tarihinde Londra Barış Konferansı'nda çizilen Arnavutluk sınırlarını dünyanın altı süper gücü yani; İngiltere, Fransa, Avusturya-Macaristan, Rusya, Almanya ve İtalya kabul etti. Ancak Arnavutluk ulusal hareketi temsilcileri, Arnavutların bir kısmı Arnavutluk eyaletine ait olmayan topraklarda kalmaları gerektiğinden konferansın kararını ülkenin bir bölümü olarak kabul ettiler.[1][2][3] Birinci Dünya Savaşı, sırasında ve sonrasında Arnavutluk'un bölünmesi planlanmıştı.[4] Ancak, bu planlar gerçekleşmedi ve Arnavutluk egemenliğini korudu. Bölünme girişimleri II. Dünya Savaşı'na ve savaş sonrası yıllara kadar devam etti.[5]
Olayların seyri[değiştir | kaynağı değiştir]
Öncesinde[değiştir | kaynağı değiştir]
Son Rus-Türk savaşı, Balkanlar'daki geniş alanların Türkler tarafından kaybedilmesi ile beraber sona erdi.Sadece Batı Balkanlar ve Makedonya Osmanlı kontrolü altında kaldı. İşkodra'nın 1479'da ele geçirilmesi ile Arnavutluk Osmanlılar tarafından fethedilmişti. Arnavutların birleşeceği bölgelerde çok sayıda Bulgar, Yunan, Sırp ve Türk vardı. 3 Mart 1878'de Ayastefanos Antlaşması Arnavutluk topraklarının bir kısmını Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan arasında paylaştı. Ancak, Avusturya-Macaristan ve İngiltere, Rusya'nın güçleneceğinden korktukları bu anlaşmaya karşı çıktılar. Berlin Kongresi koşulların yeniden gözden geçirilmesiyle sona erdi. Bar ve Podgorica şehirleri ile Husinye ve Plav dağ köylerinin etrafındaki alan Karadağ'a geçti. Arnavutlar bu bölgenin Arnavutluk bölgesi olduğunu söyleyerek karşı çıktılar. Şubat 1879'da Büyük Güçler, Osmanlı İmparatorluğu'nun Plav, Podgorica, Gusia ve Ulsin gibi şehirleri Karadağ'a taşıması konusunda ısrar etti ve Türklerin birliklerini geri çekmelerini istedi.
Berlin Konferansı[değiştir | kaynağı değiştir]
Arnavutlar, Berlin Konferansı'nın kararlarını Arnavutluk bölgelerinin Arnavutluk eyaletine bölünmesi olarak nitelendirdiler. Kongre, Bar ve Podgorica kasabalarını ve Husinye ve Plav dağ köylerinin çevresindeki alanı Karadağ'a bıraktı. Arnavutlar kısa süre içinde bir şekilde yurttaşlarının topraklarının kaybını telafi etmek için Prizren Ligi'ni kurdular. Husinye ve Plav'da silahlı direniş vardı. Yaşlılara göre, Türk-Karadağ sınırı o sırada “kanla boğuldu”. Kongre, Ulsin'in Karadağ'a iadesine yol açtı. Derviş Paşa komutasındaki Türk ordusunun yenilmesinin ardından Prizren Ligi kısa süre sonra Uls'tan ayrıldı.
Balkan Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
8 Ekim 1912'de Karadağ birlikleri İşkodra eyaletine girdi. Ardından Karadağ örneğini Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Balkan Savaşı'nı başlatan Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan izledi. Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ'dan gelen birlikler, bazı Arnavutların yaşadığı bölgenin bazılarını işgal ederek Osmanlı ve Arnavut direnişini hızla bastırdı: 1913'te 25.000 Arnavut'un öldürüldüğü iddia edildi. Arnavut yetkililer, yabancı güçlerin anavatanlarını bölmek istediklerini düşünerek 28 Kasım 1912'de Arnavutluk bağımsızlık ilanını kabul ettiler.
3 Aralık 1912'de altı büyük gücün büyükelçileri " İngiltere, Fransa, Almanya, Avusturya-Macaristan, Rusya ve İtalya" Londra'da toplandı. Arnavutluk topraklarının kaderini tartışmaya karar verildi. 29 Temmuz 1913'te büyükelçiler nihai bir karar verdiler: Arnavutluk Prensliği'nin bağımsızlığı tanınmalı, ancak Arnavutlar tarafından talep edilen bölgenin yarısından fazlası kendilerine verilmemelidir. Arnavutların yaklaşık% 30-40'ı Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan'da yaşamak zorunda kaldı. Bu kayıplara rağmen, Arnavutluk bağımsızlık kazandı ve Osmanlı devletine herhangi bir vergi vermek zorunda değildi.
Sınırları tanımlanması[değiştir | kaynağı değiştir]
Londra Konferansı kararlarına göre, yeni devletin sınırlarını belirlemek için Arnavutluk'a heyetler gönderildi. Ancak heyet, coğrafi, ekonomik ve stratejik farklılıklar nedeniyle Arnavutluk'un güney sınırını belirleyemedi.Tartışmalı bölgenin önemli bir kısmı Arnavutluk'a verildiğinden, yerel Yunanlar bu durumu protesto etti ve bir isyan patlak verdi. Çatışma ancak Korfu Protokolü imzalandıktan sonra bastırılabildi.
Gelecek dönemler[değiştir | kaynağı değiştir]
Arnavutluk'u bölme girişimleri gelecekte de devam etti. 1915'te Londra'da imzalanan gizli bir anlaşma, Arnavutluk bölgelerinin İtilaf Devletleri tarafından bölünmesini şart koştu. Bu anlaşma uyarınca, 20 Temmuz 1919'da İtalya ve Yunanistan, Arnavutluk'un gelecekteki kısmı için yeni bir antlaşma imzaladılar. Antlaşma uyarınca Yunanistan, Arnavutluk'un merkezini İtalyan bölgesi olarak tanıma karşılığında Kuzey Epir'i (güney Arnavutluk) kendisine aldı. II. Dünya Savaşı'ndan altı ay önce Arnavutluk, İtalya tarafından işgal edildi. 1944'te, gelen milliyetçilerin yenilgisinden ve Alman birliklerinin Arnavutluk'tan çekilmesinden sonra, ABD Senatosu Kuzey Epirus'un Yunanistan'a iadesini önerdi.[6] Bununla birlikte, Arnavutluk bu güne kadar egemenliğini korudu, ancak etnik Arnavutların yaşadığı toprakları geri alamadı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Only the Nails Remain: Scenes from the Balkan Wars. Rowman & Littlefield. 1999. s. 230. ISBN 9780742516861. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ Encyclopedia of Canada's peoples. University of Toronto Press. 1999. s. 180. ISBN 9780802029386. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012.
- ^ Albanian identities: myth and history. Indiana University Press. 2002. s. 44. ISBN 9780253341891. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
..events of 1913 when a major part of the Albanian-inhabited territories was partitioned among neighbouring Balkan states.
- ^ Communist regimes in Eastern Europe. 4. ed., 3. print. Stanford, Calif.: Hoover Inst. Press, Stanford Univ. 1984. s. 3. ISBN 978-0-8179-7692-7. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ Albania at war : 1939-1945. Londra: Hurst. 1999. s. 15. ISBN 978-1-85065-531-2. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ RFE/RL research report. Volume 2. weekly analyses from the RFE/RL. 1993. s. 31. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.