Aqua (uydu)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aqua (EOS PM-1)
COSPAR kimliği2002-022A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.27424 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıAqua (EOS PM-1)
Görev başlangıcı
RoketDelta 2
 
Aqua
Aqua tarafından çekilmiş bir yeryüzü fotoğrafı, Ege Denizi (2007)

Aqua (EOS PM-1), Dünya'nın yörüngesinde bulunan yağış, buharlaşma ve su döngüsünü inceleyen bir NASA bilimsel araştırma uydusudur. Yeryüzü Gözlem Sistemi'nin (EOS) Aura'dan (2004'te fırlatıldı) sonra ikinci en büyük parçasıdır. Ardından ise Terra gelmektedir (1999'da fırlatıldı).

"Aqua" ismi Latince su kelimesinden gelir. Uydu, 4 Mayıs 2002'de Delta II roketinde Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Aqua, Güneş'e eşzamanlı bir yörüngede, diğer uydularla birlikte (OCO-2, Japon GCOM W1, CALIPSO, CloudSat ve Aura) "A train" adı verilen uydu formasyonunda üçüncü olarak uçuyor.[1]

Aqua'nın kütlesi 2.934 kilogramdır.[2]

Görev[değiştir | kaynağı değiştir]

Aqua, NASA'nın A-Train formasyonunda faaliyet gösteren Dünya bilimi misyonlarından biridir.[3] Görevin uzun vadeli birincil ölçümlerini yaparken çok yüksek bir hassasiyet düzeyi gösterdi. Bu yüksek derecede kalibre edilmiş iklim kalitesi, radyasyon, yansıma ve geri saçılma ölçümleri, NASA tarafından fırlatılan geçmişteki ve şimdiki sensörlerin yanı sıra, diğer uzay ajanslarından ve uluslararası topluluktan fırlatılan çeşitli sensörleri çapraz-kalibre etmek için de kullanıldı. Dünyanın dört bir yanından binlerce bilim insanı ve operasyonel kullanıcı, NASA'nın altı disiplinlerarası Dünya bilimi odak alanı (Atmosferik Kompozisyon, Hava durumu, Karbon Döngüsü ve Ekosistemler, Su ve Enerji Döngüsü, İklim Değişkenliği ve Değişimi ve Toprak Yüzeyi ve İçi.) için Aqua verilerini kullandı.

Aqua, bazı küçük, görev dışı anomaliler yaşadı.

Aqua, Katı Hal Kaydedici (SSR) ile yaşanan 2007 anomaliliğinden dolayı, yalnızca iki yörünge değerinde veri tutabilir. 2010'da başlayan bir dizi Güneş paneli ve panel regülatörü elektronik anomalisi, toplam 132 tane olan güneş paneli kablosundan 13 tanesinin kaybına yol açtı. Buna ek olarak bir pil hücresindeki 2005 kısa devresi, hücre kapasitesinde kısmi bir kayba yol açtı. 2009'da bir güneş paneli termistörü bozuldu ve Güneş paneli alanında bir hata tespit edildi. Güneş paneli alanı sorunu o zamandan beri periyodik olarak düzeltildi. 8 Eylül 2007'de ise, Çift İtici Modülü (DTM-2) Isıtıcısı bir anomali yaşadı.[4]

Sistemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Aqua, Dünya yüzeyi ve atmosferinde su incelemeleri için altı alet taşır. Bunların dördü hâlâ çalışır vaziyettedir.

  • Gelişmiş Mikrodalga Tarama Radyometresi-EOS (AMSR-E) - Bulut özelliklerini, deniz yüzeyi sıcaklığını, yüzeye yakın rüzgar hızını, radyasyon enerji akısını, yüzey suyunu, buz ve karı ölçer. Japonya Ulusal Uzay Kalkınma Ajansı tarafından koyulmuştur. AMSR-E aleti 480 kilogramdan fazla kütleye sahipti, ve yatak takımındaki yağlayıcı görev süresince kademeli olarak bozuldu. 2007 yılına kadar motor akımında gözle görülür bir artış oldu. Bu, 2011 yılında uygulamaya konulan yüksek akım veya tork durumunda yeni, beklenmedik prosedürlerinin geliştirilmesine yol açtı. Ekim 2011'de, cihaz uzay aracında tork sınırlarını aşan yalpalama titreşimlerine neden olmaya başladı. 4 Ekim 2011'de otomatik olarak normal 40 rpm'den 4 rpm'e yavaşladı ve sonra 4 rpm'i koruyamadığı için durdu.[5] 2012 yılında GCOM-W1 uydusunda fırlatılan AMSR-2 cihazı ile çapraz kalibrasyona olanak sağlamak için 4 Aralık 2012'de 2.0767 rpm'li başarılı bir hızlanma ile sonuçlanan bir kurtarma prosedürü 2012 yılında geliştirildi ve test edildi.[6][7] 4 Aralık 2015'te AMSR-E durdu ve 3 Mart 2016'da ise kapatıldı.
  • Orta Çözünürlüklü Görüntüleme Spektroradiyometresi (MODIS) - Bulut özelliklerini ve radyasyon enerji akısını, ayrıca aerosol özelliklerini de ölçer; arazi örtüsü ve arazi kullanımı değişikliği, yangınlar ve volkanlar gibi. Terra'da da aynı MODIS aleti vardır. 2017 itibarıyla, Okyanus Biyoloji İşleme Grubu (OBPG), MODIS'in kısa dalga görünür bantlarındaki kanalların bozulmasını gözlemledi.[6]
  • Gelişmiş Mikrodalga Alıcı Ünitesi (AMSU-A) - Atmosferik sıcaklığı ve nemi ölçer. Fırlatılmasından bu yana AMSU, 15 kanalının 5'ini kaybetti.[8] AMSU-A2 mikrodalga cihazı 24 Eylül 2016'da saat 19:47'de enerjisini kaybetti. Bu, Kanal 1 ve 2'nin de kaybına neden oldu. Tüm kurtarma girişimleri ise başarısız oldu ve başka kurtarma girişimi planlanmadı.[4]
  • Atmosferik Kızılötesi Alıcı (AIRS) - Atmosferik sıcaklığı ve nemi, kara ve deniz yüzeyi sıcaklıklarını ölçer. Cooler-A telemetrisi 24 Mart 2014'te donmuştur, ancak bunun bilgi toplama üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır.[9] 25 Eylül 2016'da Cooler-A kapanma anomalisi yaşadı. Anomali iyileşmesi iki gün sonra meydana geldi ve 2014 Cooler-A anomalisinden beri Cooler-A telemetrisini devre dışı bırakan bir durumu da düzeltmiş oldu.[8]
  • Brezilya için Nem Alıcısı (HSB) - Atmosferik nemi ölçen VHF bant ekipmanı. Brezilya Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais tarafından koyulmuştur. HSB cihazı, tarama aynası motorunun arızalandığı 5 Şubat 2003'ten beri hayatta kalma modunda ve bu nedenle çalışmamakta.[9]
  • Bulutlar ve Dünya Radyant Enerji Sistemi (CERES) - Uçan Modüller 3 ve 4, geniş bant radyasyon enerji akışını ölçer. CERES'in modül 4'teki kısa dalga kanalı 30 Mart 2005'te bozuldu, ancak diğer iki kanalı çalışmaya devam ediyor.[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Aqua Earth-observing satellite mission". NASA. 10 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "EOS-PM 1 (Aqua)". www.astronautix.com. 17 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  3. ^ "EOS-PM 1 (Aqua)". Gunter's Space Page. 27 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  4. ^ a b "NASA Arşivleri" (PDF). NASA. 14 Aralık 2017. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 
  5. ^ "AMSR-E 9 yılın ardından durdu". 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b "AMSR-E Overview | National Snow and Ice Data Center". nsidc.org. 7 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  7. ^ "JAXA | Operation of the Advanced Microwave Scanning Radiometer-EOS (AMSR-E) onboard the US Earth Observing Satellite "Aqua" completed". JAXA | Japan Aerospace Exploration Agency (İngilizce). 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  8. ^ a b "Aqua Summary" (PDF). NASA. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017. 
  9. ^ a b c "Parkinson" (PDF). NASA. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]