İçeriğe atla

Antonín Zápotocký

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Antonín Zápotocký (19 Aralık 1884 – 13 Kasım 1957) 1948'den 1953'e kadar Çekoslovakya başbakanı ve 1953'ten 1957'ye kadar Çekoslovakya cumhurbaşkanı olarak görev yapan Çek komünist politikacı ve devlet adamıydı.

Antonín Zápotocký'nin Mezarı

Çek işçi hareketinin öncüsü Ladislav Zápotocky'nin oğlu olan Antonín, taş ustası olarak eğitim gördü ve 1900 yılından 1914'e kadar Kladno'da Sosyal Demokrasi'nin bir memuru ve basınının yazı işleri müdürü olarak çalıştı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan ordusunda askerlik yaptı. Çekoslovakya'nın kuruluşundan sonra, sosyal demokraside solun kurucularından biri ve işçi konseylerinin organizatörü oldu. 1920 yılında II. Komünist Enternasyonal Kongresi, Aralık 1920'de Kladno'daki genel grevin ana organizatörlerinden biriydi ve solcu bir darbe girişimine katıldı. Bu olaydan sonra 9 ay hapis yattı. 1921'de Bohumír Šmeral ile birlikte Çekoslovakya Komünist Partisi'ni kurdu. 1922-1925 yıllarında ise partinin genel sekreterliği görevini üstlendi. Şubat 1929'daki Beşinci Kongre'den sonra, Komintern delegeleri, Gottwald'ın takipçileri arasında gelen eleştirmenlerden baskıya maruz kalmasına rağmen Komünist Parti liderliğinden ayrılmadı. 1930'larda Avrupa kıtasındaki en büyük grev mücadelesi olan Mostec grevinin (1932) organizatörüydü. 1930'ların ikinci yarısında, Çekoslovak sendikalarının anti-faşist bir platformda birleşmesini sağladı. Zápotocký, 15 Haziran 1948'de cumhurbaşkanı olan Klement Gottwald'ın yerine Başbakan oldu. 14 Mart 1953'te, Joseph Stalin'in cenazesinden döndükten kısa bir süre sonra Gottwald öldü. Dokuz Mayıs Anayasası'na göre Zápotocký, bir hafta sonra cumhurbaşkanı seçilene kadar başkanlık görevlerinin çoğunu devraldı. Daha insancıl bir yönetim biçimini tercih etti, insancıl komünizm düşüncelerinin olgunlaşma evreleriydi, ancak Stalinist birinci sekreter Antonín Novotný tarafından düşünceleri baskı altına alındı. Mayıs 1953'te, çiftçileri ve işçileri tüm tasarruflarından etkili bir şekilde mahrum bırakan para reformu sırasında, komünist yetkililere karşı isyanlar çıktı. Bu durum Novotný'ye üstünlüğü ele geçirme şansı verdi. Moskova'daki bir toplantıda Zápotocký'nin koltuğu Novotný'ye bırakması söylendi. Zápotocký, 1957'de Prag'da ölene kadar görevde kaldı. Ayrıca görevde ölen ikinci Çekoslovakya cumhurbaşkanıydı. Cesedi Strašnice Krematoryumu'nda yakıldı ve defnedildi.[1][2]

Filmlere de konu olacak iki tane roman kaleme aldı. (Vstanou novi bojnovnící ve Rudá zaře nad Kladnem)

  1. ^ "Antonín Zápotocký". www.hrad.cz. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  2. ^ H. Gordon Skilling, "Çekoslovakya'da Bir Komünist Partinin Oluşumu"