Ankara Roma Hamamı
Ankara Roma Hamamı, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus Meydanı'ndan Yıldırım Beyazit Meydanına uzanan Çankırı Caddesi üzerinde yer almaktadır. 3. yüzyılda Septimius Severus'un oğlu Roma İmparatoru Caracalla tarafından Sağlık Tanrısı Asklepios adına yapılmıştır.[1][2][3][4] Parasal desteği kentin zenginlerinden Tiberius Iulius Iustinianus sağlamıştır.[5] Bugün Roma Hamamı olarak adlandırılan bu platformun bir höyük olduğu, en üstte Roma Çağı (Kısmen Bizans ve Selçuk katları), onun altında Frig Devri yerleşmesinin kalıntıları tespit edilmiştir.
Höyük altında kalan taş kalıntılar çok iyi bir şekilde korunduğundan yapının planı anlaşılabilecek durumdadır. Buna göre yapının bir taşra kenti hamamından çok İmparatorluk standartlarına göre yapıldığı anlaşılmaktadır.
Hamam 80 x 130 m. boyutunda, taş ve tuğladan yapılmıştır. Çankırı Caddesindeki girişi ile, sütunlu bir revak kalıntısının çevrelediği geniş bir alana yayılan ve Palaestra denilen beden eğitimi ve güreş yapılan yere girilmektedir. Bu kısmın sağ tarafında yer alan sütunlu yolun üzerinde dört köşeli ve yuvarlak birçok yazılı sütun bulunmaktadır.
Spor alanının hemen arkasında phirigidarium (soğukluk) kısmı, solunda ise kenarlarında oturma basamakları bulunan piscina (yüzme havuzu) ile apoditarium (soyunma yeri), sağda yuvarlak tuğludan yapılmış sütun parçaları bulunan soğukluk yer almaktadır. İkinci sırada bulunan tepidarium (ılıklık) kısmında yine yuvarlak tuğladan sütun parçaları bulunmaktadır. Yıkanma odaları bu sütunların üzerinde bulunmaktaymış. Caldarium (sıcaklık) kısmı ise hamamın en arka kısmında yer almakta olup, 12 adet külhanı bulunmaktadır.
Ilıklık ve sıcaklık kısımlarının diğer bölümlerden daha geniş olmalarının nedeni Ankara'nın çok soğuk kış şartlarına bağlanmalıdır. Bunlar, etrafında ocaktan gelen sıcak havanın rahatça dolaştığı tuğla sütunlardan oluşan bir yer altı ısıtma tesisatı ile desteklenir ve yukarıda bulunan odalar da bu şekilde ısınırlardı.
VII. yüzyılda geçirdiği bir yangın sonucu tahrip olan yapının, kazılar sırasında ele geçen sikkelerden, yaklaşık beşyüz yıllık bir süre ile kullanıldığı ve zaman zaman onarıldığı anlaşılmaktadır.
1938-1943 yılları arasında Türk Tarih Kurumu tarafından yapılan arkeolojik kazılarda, hamamın soyunma ve yıkanma kısımları ile yer altındaki külhan ve servis yolları ortaya çıkarılmıştır.
Resimler
-
Apoditerium (soyunma odalarının olduğu bölüm) -
Caldarium (en sıcak bölüm) -
Hypocaust (ısıtma tesisatının olduğu bölüm) -
Piscina (Havuz) -
Tepidarium (Ilık bölüm) -
Servis Tüneli -
-
Lahit -
Lahit yazısı
Kaynakça
 |
Wikimedia Commons'ta Ankara Roma Hamamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "inankara". 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
- ^ "Anadolu Medeniyetleri Müzesi resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası". 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
- ^ "Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası". 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
- ^ "T.C. Ankara Valiliği resmi sitesi, Müzeler ve Ören Yerleri sayfası". 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009.
- ^ Sargın, Haluk (2012). Antik Ankara. Ankara: Arkadaş Yayınevi. s. 132. ISBN 978-975-509-719-0.