Anadolu çoban köpeği
| Anadolu çoban köpeği | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fransa'dan çeşitli şampiyonluklar kazanmış bir Anadolu çoban köpeği | ||||||||||||||||||||||||||
| Diğer adlar | Çoban köpeği, Anadolulu | |||||||||||||||||||||||||
| Ülke | Türkiye[1][2] | |||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| Köpek (Canis lupus familiaris) | ||||||||||||||||||||||||||
Anadolu çoban köpeği, dünyadaki tüm önemli köpek kulüpleri tarafından tanınan,[1][2][3][4] mastif türünde[2] bir köpek ırkı. Batılı devletlerde Türkçe imlâsıyla çoban köpeği olarak da bilinir.[3][Not 1] American Kennel Club'a göre işçi köpekler grubunda,[1] Merkezi İngiltere'de bulunan The Kennel Club'a göre çoban köpeği grubunda[2] ve Dünya Köpek Federasyonuna (FCI) göre 2. grupta bölüm 2.2'dedir (molossus/dağ köpeği #331).[3] Kangal, Akbaş, Karabaş ve Anadolu çoban köpeğinin ayrı ırklar olup olmadığı mevzuu tartışmalıdır ve Türkiye'deki otoritelerce Kangal'ın da dünyada safkan bir ırk olarak tanınması için çalışmalar yapılmaktadır.[5][6][7]
Anadolu çoban köpeği iri, gösterişli ve güçlü bir köpek ırkıdır. Canlı hayvan sürülerini korumak konusunda üstün meziyetlere sahiptir. Sadakati, bağımsızlığı ve dayanıklılığı ile meşhurdur. Kürkü kısa (2,5 cm) veya uzun (yak. 10 cm) olabilir. Çeşitli renklerde ve desenlerde olabilir.[1] Görünüşü ile hırsızları ve kurtları ürkütse de uysal bir ev köpeği olarak da yetiştirilebilir.[2]
Tarihçe
Anadolu çoban köpeği yaklaşık 6000 yıl önce Anadolu'da ortaya çıktı.[1] Anadolu'nun yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı olan çetin iklimine ve göçebe yaşam tarzına uyum sağlayacak şekilde evrimleşti ve çobanlar tarafından yırtıcı hayvanlara karşı bekçi köpeği olarak kullanılageldi. Üreticiler, köpeğin yırtıcılar tarafından tespit edilmesini zorlaştırmak için koyunlara yakın cüssede ve renkte üretilmesine özen gösterdi.[1] Bu ırk 1950'lerde ABD'ye girdi ve üretilmeye başlandı. 1996'da AKC tarafından safkan bir ırk olarak tanındı.[1]
Özellikler
İriyarı, güçlü ve ürkütücü görünümlüdür. Cesur ancak tehdit sezmediği sürece çok sakin bir köpektir. Hem çok çevik hem de çok dayanıklıdır.[1] Uzun ömürlüdür (çoğunlukla 10 yıldan fazla) ve genellikle iyice yaşlanana kadar çalışabilir.[2] Güçlü bir koku alma duyusuna sahiptir.[2] Zorlu doğa koşullarında, tamamen iş görmeye yönelik olarak üretilmiştir ve eşsiz bir koruma içgüdüsüne sahiptir.[1]
Erkekleri omuzlarda 80 cm'den yüksek[2] ve 70 kg kadar ağır olabilir. Yarışmalarda genellikle 2 yaşından büyük erkeklerin 73 cm'den yüksek ve 50–70 kg olması; dişilerin 68 cm'den yüksek ve 35–55 kg olması; ayrıca cüssenin dengeli dağılmış olması beklenir.[1]
Bakım
Anadolu çoban köpeğinin, uzun bir yürüyüş veya kısa bir koşu şeklinde, her gün egzersiz yapmaya gereksinimi vardır.[7] Ilık ila serin hava şartlarında dışarıda barınabilir. Kürk bakımı ihtiyacı azdır. Haftada bir ölü tüyleri temizlemek için tımarlanması gerekir.[7]
Dipnotlar
- ^ Genellikle transiletere edilerek coban kopegi şeklinde yazılır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j Anatolian Shepherd Dog American Kennel Club. Erişim: 2 Eylül 2011
- ^ a b c d e f g h Anatolian Shepherd Dog The Kennel Club. Erişim: 2 Eylül 2011
- ^ a b c Breeds nomenclature Fédération Cynologique Internationale. Erişim: 21 Ağustos 2011
- ^ "Anatolian shepherd dog." Australian National Kennel Club. Erişim: 12 Şubat 2012.
- ^ Floyd, Jennifer. "A Viewpoint on the Anatolian Shepherd/ Kangal/ Akbash Debate." Anatolianworld.com. Shahbazin Anatolians, Erişim: 19 Eylül 2011. <http://www.anatolianworld.com/Landrace_Viewpoint.htm>.
- ^ A Letter to FCI by the President of the Turkish Kennel Club Kangal.ca. Erişim: 2 Eylül 2011
- ^ a b c Anatolian shepherd dog New Zealand Kennel Club. Erişim:20 Şubat 2012.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Animal Planet: Dogs 101 Kısa bir Anadolu çoban köpeği belgeseli (İngilizce)