Amsterdam Adası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Amsterdam Adası (2006 yılı uydu görüntüsü)

Amsterdam Adası (Fransızca: Île Amsterdam, ayrıca Nouvelle Amsterdam Flemenkçe: Nieuw Amsterdam), Hint Okyanusu'nun güneyinde yer alan ve siyasi olarak Fransız Güney ve Antarktika Toprakları'na bağlı olan bir adadır. Adada, bir araştırma istasyonu dışında herhangi bir yerleşim bulunmamaktadır.

2019 yılında ada, Fransız Güney Toprakları ve Denizlerinin bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edildi.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ada ilk olarak 18 Mart 1522'de Juan Sebastián Elcano tarafından Ferdinand Macellan'ın devrialem filosunun kalan son gemisi tarafından keşfedildi. Elcano, güçlü dalga ve elverişsiz rüzgârlar nedeniyle çıkmaları mümkün olamadığı adaya isim vermemiştir. Hollandalı kaptan Antonio van DiemenHaziran 1633'te vali olarak Java'ya giderken yanından geçtiği adaya gemisinin adı olan Nieuw Amsterdam adını vermiştir. İlerleyen yıllarda Britanyalılar çizdikleri deniz haritalarına Amsterdam ve Saint Paul adalarının adlarını da ilave etmişlerdir. Amsterdam'a ilk ayak basan kişi muhtemelen 1696'da Hollandalı Willem de Vlamingh olmuştur . 28/29 Mart 1792'de Fransız kâşif Joseph Bruny d'Entrecasteaux, kayıp Jean-François de La Pérouse'u aramak için çıktığı seferde adayı ziyaret etmiştir.

1 Temmuz 1843'te, Kaptan Martin Dupeyrat komutasındaki Fransız L'Olympe kıyıya demirledi. Bir kayık ile zorluklarla ulaştığı adaya indi ve Fransa bayrağını çekerek Amsterdam adasını resmen Fransa egemenliğine aldı. Kral, Büyük Britanya ile o zamanki siyasi yakınlaşmayı tehlikeye atmamak için adaya el koyma belgesini onaylamayı reddetti ve Saint Paul Adası'nda konuşlanmış küçük garnizonu geri çekti.[1][2]

Ladislaus Weinek tarafından 1875'te çizilen Amsterdam Adası

Ada, 1857'nin sonlarında Novara Seferi'nin bir parçası olarak bilimsel olarak kısa bir süre keşfedildi. Adanın tamamen Fransa tarafından işgali ancak Ekim 1892'de keşif gemisi La Bourdonnais tarafından gerçekleştirildi ve Ocak 1893'te L'Eure savaş gemisi tarafından onaylandı .

Adayı ilk süreçte kolonileştirme girişimi başarısız oldu. 18 Ocak 1871 - 19 Ağustos 1871'de Fransız Heurtin, eşi, üç çocuğu ve dört hizmetçisiyle adaya yerleşir. Ancak konuksever olmayan ve tarımsal kullanıma da pek izin vermeyen ada, iki hizmetkârın ölümü ve ıssız adada artan yalnızlığı sonucu Heurtin'ler kısa sürede pes etti.[3] Sadece yanlarında getirdikleri sığırlar kaldı, çoğaldı ve onların soyunu sürdüren yavrular 2010 yılına kadar adada kalmaya devam etti.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
22 Nisan 2009 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bernhard Krauth. 2.4 Saint Paul – Geschichte der ersten Fischereisiedlung und der Folgezeit (Zeitraum 1840 bis 1925)"Allgemeine und navigatorische Fakten zu den Inseln (Nouvelle) Amsterdam und Saint Paul im Südindischen Ozean" (Almanca). Erişim tarihi: 2016-10-15.  10 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023. 
  2. ^ Alfred van Cleef: Die verirrte Insel. 2002, S. 93 ff.
  3. ^ Alfred van Cleef: Die verirrte Insel. 2002, S. 139 f.