Amadeus (oyun)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
18.32, 7 Ağustos 2016 tarihinde II. Niveles (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17450428 numaralı sürüm (→‎Oyunun kadrosu: düzenleme AWB ile)
Amadeus
İngiliz oyun yazarı Peter Shaffer’in 1979 tarihli oyunu "Amadeus"un İngiltere'de basılmış tiyatro afişlerinden biri.
İngiliz oyun yazarı Peter Shaffer’in 1979 tarihli oyunu "Amadeus"un İngiltere'de basılmış tiyatro afişlerinden biri.
YazarPeter Shaffer
İlk gösterim1979
İlk gösterildiği yerRoyal National Theatre
Ülkeİngiltere
Orijinal dilİngilizce
IBDB profili

Peter Shaffer’in 1979'da yazdığı “Amadeus”u, Mozart 1983-1984 sezonundan Türkiye'de ilk sahnelenişininden tam yirmi üç yıl sonra, gene bir İstanbul Devlet Tiyatrosu büyük projesi olarak 15. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nde, sahnelenmiştir. 'Amadeus', 1980'de Broadway'de oynandığında da en iyi oyun dalında Tony ödülü almış,Milos Forman'ın 1984'te yaptığı film de en iyi film dahil aday olduğu sekiz dalda Oscar'ın hepsini kazanmıştı.

Oyunun konusu

Kimileri için yalnız 'Tanrı'nın sesi', kimileri için yalnız 'Uçkuru düşük bir velet', kimileri içinse 'Tanrı'nın sesi uçkuru düşük velet' olan Mozart, 5 Aralık 1791'de 36 yaşına varamadan gece yarısı evinde ölmüş ve hemen o gece kent dışında, kimsenin nerede olduğunu hatırlamadığı bir toplu mezara başka ölülerle birlikte atılmış ve mezar kireç doldurulmuştu. Babasının koyduğu adla Amadeus, yani 'Tanrı'yı kutsayan' bu dâhi, kimilerine göre frengiden eceliyle ölmüş, kimilerine göreyse Viyana sarayının müzik yöneticisi besteci Salieri tarafından kıskançlık nedeniyle zehirlenerek öldürülmüştür. Shaffer oyununu bu ikinci varsayım üzerine kurmuş ve bunu, ikisi görünmez dört baş kişisinden biri olan Mozart'ın adı geçince bile neredeyse ruhsal dengesini yitiren, kıskançlıktan Tanrı'ya bile kin bağlayan oyunun ikinci baş kişisi ve anlatıcısı Salieri'nin itirafları aracılığıyla vermiştir. Savını desteklemek için de Beethoven'in günlüklerinden iki alıntı aktarıyor. Baştan sona diyaloglar ve iç konuşmalarla gelişen, ruhsal gel-gitler üzerine yapılandırılmış, olan oyunda, doğadan gelen üstün yaratıcılık olgusu, bu alandaki yeteneğin bilincine varış, kıskançlık ateşinin tutuşması, ulaşamadığı güce karşı savaşım, hatta onu yok etme tutkusu gibi duyguların derinliğine irdelenmiştir.

Oyunun kadrosu