Alman Köylü Savaşı
Alman Köylü Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Savaşın cepheleri | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Köylü ordusu | Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Thomas Müntzer Wendel Hipler Hans Müller von Bulgenbach | Georg, Truchsess von Waldburg | ||||||||
Güçler | |||||||||
300.000 | Bilinmiyor | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
100.000 | Bilinmiyor |
Alman Köylü Savaşı, Büyük Köylü Savaşı veya Büyük Köylü İsyanı (Almanca: Deutscher Bauernkrieg) olarak da bilinen isyandır. 1524-1525 yılları arasında Almanca konuşulan bölgelerde yaygın olarak görüldü. 300.000 köylü ve çiftçi silahlı olarak ayaklansa da çiftçilerin tecrübesi olmadığı için ayaklanma bastırılmıştır ve 100.000 kadar köylü ve çiftçi aristokratlar tarafından katledilmiştir. Savaş, Hussite Savaşı gibi Bundschuh hareketi, köylüler ve çiftçilerin baş kaldırmasıyla gerçekleşmiş ve Protestan din adamları tarafından desteklenmiştir. Bu da savaşın hem ekonomik hem de dini isyan olduğu göstermektedir. Alman Köylü Savaşı, 1789 yılındaki Fransız Devrimi öncesinde Avrupa'nın en büyük ve en yaygın halk ayaklanması oldu.
Savaş öncesinde Martin Luther'in başlattığı dinde reform çabaları ve Thomas Müntzer'in siyasal düşünceleri, sürecin tetiklenmesinde oldukça etkili olmuştur.[1]
Savaş Almanya'nın güneybatı kesiminde başladı. Daha sonra ayaklanma Alsace, bugünkü Almanya'nın merkez ve doğu bölgeleri ve Avusturya'ya yayıldı. Ayaklanma esnasında İsviçre Kantonları'nda da ayaklanmalar olmuştur.
Ayaklanma hareketinin demokratik doğası gereğince komuta yapısı olmadan gerçekleşti ve isyancıların topçu ve süvari birliği yoktu. İsyancıların çoğunun askeri deneyimi yoktu ve savaşta sürekli firar ediyorlardı. Kaçmayanlar ise iyi donanımlı ve disiplinli ordular tarafından savaş esnasında öldürüldü.
Marksist bakış açısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Engels'in 16. yüzyıldaki bu savaşı incelediği eserin adı, "Alman Köylü Savaşı" ("Der deutsche Bauernkrieg), konuyla ilgili kapsamlı bir analiz yapar.[2] Engels yedi bölümden oluşan bu incelemesini, Londra’da 1850 yazında kaleme alır. Engels’in bu incelemesinde köylü ayaklanmalarının seyrini anlatmak için kullandığı kaynak, Alman tarihçi W. Zimmermann’ın "Allgemeine Geschichte des grossen Bauernkrieges, Stuttgart (1841-1843)" adlı eseridir. Engels çalışmasında, 1525 Alman devriminin gelişimini inceler. Almanya'daki köylüler savaşının ve Reform'un içerdiği ideolojik ve politik mücadelelerin, toplumsal-sınıfsal kökenlerini araştıran Engels, dinsel biçimlere sahip muhalif görüşlerin, hangi sınıfların istemlerini yansıttığını açıklar. Engels Alman Köylü Savaşını ve Reform hareketini, Almanya topraklarındaki ilk burjuva devrim olarak yorumlar. Engels'in bu tarih araştırmasını yapmasını güdeleyen, 1848-49 Alman devriminin yenilgisiyle başlayan siyasal durgunluk evresinde, Alman halkının devrimci geleneğini hatırlatma isteğidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Taşkıran, E. (2022). "THOMAS MÜNTZER: A HISTORICAL CATALYST IN GERMAN PEASANTS WAR". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35. ss. 151-161.
- ^ Engels, F. (2018). Alman Köylü Savaşı. Yordam Kitap. ISBN 9786051722993.