Akyuvar

Akyuvarlar ya da lökosit olarak da adlandırılan beyaz kan hücreleri, kemik iliği, lenf bezleri, dalak ve timüs bezinde üretilir. Çapları 20 mikron olan akyuvarlar vücudu bulaşıcı hastalıklara ve yabancı maddelere karşı koruyarak, bağışıklık sisteminin önemli bir bölümünü oluştururlar. Akyuvarlar iki gruba ayrılmaktadır. Çok çekirdekliler Granülositler, tek çekirdekliler ise Lenfositler ve Monositler olarak tanımlanır. Her akyuvarın kendine özgü savunma mekanizması vardır. Nötrofiller hastalığa sebep olan hücreleri yok eder, Monositler ölmüş dokulardan kalma hücreleri yok eder, Eozinofiller zehirli maddeleri, alerji yapan hücreleri ve parazitleri yok eder, Lenfositler ise vücudun tam bağışıklık sistemini oluşturur ve onu korur. Sağlıklı bir yetişkin insanın bir milyon hücreli kanında 4×10³–11×10³ adet, bir başka tanımla bir damla kanda yaklaşık 4.000 ilâ 11.000 arasında akyuvar bulunur. Bu durum lösemi hastalarında değişir: akyuvar sayısı şiddetle yukarı çıkar (özellikle Akut Lösemi'lerde) ve 100.000 değerini aşabilir.

Malarya (sıtma) parazitini yutmuş, hazmeden bir monosit

Granülositler

Üç tip granülosit vardır.

• Bazofiller,
• Eozinofiller.
• Nötrofiller,

Lenfositler

Bağışıklık yanıtının sıvısal bölümünü oluşturan lenfositler, kandan çok lenf sisteminde bulunurlar. Kanda üç lenfosit türü bulunur: B hücreleri, T hücreleri ve doğal öldürücü (katil) hücreler. B hücreleri her antijene özel antikor üretirken CD4+ (yardımcı) T hücreleri bağışıklık sisteminin saldırgana verdiği cevabı düzenlerler. CD8+ (sitotoksik/öldürücü) T hücreleri ve doğal öldürücü hücreler, bakterileri ve virüslerle enfekte olmuş vücut hücrelerini yok edebilirler.

Monositler

Monositler fagositoz yapma özelliğine sahiptirler. Ayrıca T hücrelerini uyararak onların çoğalmasını sağlarlar. Kan dolaşımından ayrılıp dokulara giren monositler, burada hacimce büyüyüp enzim miktarlarını arttırarak makrofaj hâlini alırlar.

Akyuvarlarla ilgili hastalıklar

Akyuvarlarla ilgili başlıca hastalıklar:

• Lökopeni, kandaki akyuvar sayısının azalması
• Lökositoz, kandaki akyuvar sayısının çoğalması
• Lösemi ve lenfoma, kanser türlerinde akyuvar kontrolsüz biçimde çoğalmasıdır.