Akçakale, Akçaabat

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Akçakale
Harita
Trabzon ilinin Türkiye'deki konumu
Trabzon ilinin Türkiye'deki konumu
Trabzon üzerinde Akçakale
Akçakale
Akçakale
Akçakale'nin Trabzon'daki konumu
Ülke Türkiye
İlTrabzon
İlçeAkçaabat
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Nüfus
 (2023)[1]
 • Toplam2.188
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu462
İl plaka kodu61
Posta kodu61300

Akçakale, Trabzon ilinin Akçaabat ilçesine bağlı bir mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Akçakale, Trabzon ilinin 25 km batısında, denize hakim bir teras üzerinde kurulmuş bir kalenin etrafında kurulmuştur. 7 Nisan 1992'de Akçakale, Çatalzeytin, Gökçekaya ve Zeytinlik köylerinin "Akçakale" adı altında birleşerek belde statüsünde belediye tüzel kişiliği ile yönetilen bir yerleşim merkezi haline gelmiştir.[2] 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile mahalle olmuştur.[3] Akçakale'den eski tarihlerde Kordil olarak da bahsedilmiştir. Antik kaynaklarda Hieron Oros'un (Yoros?) 45 stadia batısında bir liman adı olarak geçmektedir.[4][5] Çatalzeytin köyünün eski adı İspendal, Gökçekaya köyünün eski ismi Karziya, Zeytinlik köyünün eski ismi Haldandoz'dur.[6] Osmanlı kayıtlarında İspendam ve Haldandoz yerleşimleri çoğunlukla birlikte kaydedilmiştir.[7] Osmanlı döneminde 1530 yılı kayıtlarında yerleşimden Akçakala (Kordil) ve İspendamı-kanara adlarıyla Akçaabad nahiyesine bağlı köyler bulunmaktadır.[8] 1835 yılında Karziya adlı yerleşimde 80 Rum erkek kaydedilmiştir.[9] 19. yüzyıl ilk yarısında çeşitli zamanlarda İspendam ve Karziya köylerine Kazak saldırıları nedeniyle yerleşimcilerin göç etmek zorunda kaldığı görülmektedir.[10]

Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra da, Çatalzeytin köyü İspendal şeklinde, Gökçekaya köyü Karziya ve Zeytinlik köyü de Halhandoz şeklinde adlandırılmıştır.[11] Bu köylerin adları 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla günümüzdeki adlarıyla değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[12]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Trabzon il merkezine 22 km, Akçaabat ilçesine 8 km uzaklıktadır.[13]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 2.198[1]
2021 2.204[1]
2020 2.227[1]
2019 2.255[1]
2018 2.286[1]
2017 2.307[1]
2016 2.299[1]
2015 2.319[1]
2014 2.406[1]
2013 2.461[1]
2012 2.487[13]
2011 2.597[13]
2000 2.921[13]
1990 2.855[13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Trabzon Akçaabat Akçakale Mahallesi Nüfusu". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  2. ^ "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 12 Nisan 1992. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Kanun No. 6360". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 
  4. ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 654. ISBN 978-605-54-1017-9
  5. ^ Özhan Öztürk (12 Ocak 2018). "Akçaabat Tarihi (Platana, Pulathane, Akçaova, Akçaabat), Trabzon". ozhanozturk.com. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  6. ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. ss. 135,231,590. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  7. ^ Aygün, Necmettin (2008). "XIX. Yüzyılın Ortalarında Trabzon'da Sosyal ve İktisadi Yapı". Karadeniz Araştırmaları. 5 (7). DergiPark. s. 80. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  8. ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 36. www.devletarsivleri.gov.tr/. 1997. ss. 158-162. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Aralık 2022. 
  9. ^ İpek, Nedim (2022). "Trabzon Rumları". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 16 (32). DergiPark. ss. 397-440. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  10. ^ Dursun, Yücel (2016). "XVII. Yüzyılın Ortasında Trabzon Eyaleti'nde Köy Terklerine Dair Bazı Gözlemler" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9 (42). sosyalarastirmalar.com. s. 595. 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Aralık 2023. 
  11. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  13. ^ a b c d e "Akçakale Belediyesi". YerelNet.org.tr. 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]