Ahmed Nureddin Efendi (II. Abdülhamid'in oğlu)
| Ahmed Nureddin Efendi | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 22 Haziran 1901 veya 1900 Yıldız Sarayı, İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
| Ölüm | 2 Haziran 1945 (43-44 yaşlarında) Paris, Fransa |
| Evlilik(ler) | Ayşe Andelib Hanım (Evlilik tarihi: 1919) |
| Çocuk(lar) | 1 (Mehmed Bedreddin Efendi, doğumu: 1925. Paris'te küçük yaşta öldü.) |
| Ahmed Nureddin Efendi (II. Abdülhamid'in oğlu) | |
|---|---|
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı .svg){kind=small} |
| Babası | Sultan II. Abdülhamid |
| Annesi | Behice Kadınefendi |
| Dini | Sünni İslam |
Ahmed Nureddin Efendi (1901-1945), 34. Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in altıncı oğlu Osmanlı şehzadesi.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
22 Haziran 1901'de babası Sultan Abdülhamid döneminde Yıldız Sarayı'nda doğdu. II.Abdülhamid genç yaşta veremden ölen kardeşi Ahmed Nureddin'in adını ona koymuştu.[2] Annesi, aslen Gürcistan'dan olan Behice Hanım'dı. İkiz kardeşi Mehmed Bedreddin Efendi'den birkaç dakika büyüktü. İkiz kardeşinden ayırt etmek için birine kırmızı, diğerine mavi kurdele bağlandı. Ancak ikiz kardeşi Mehmet Bedreddin Efendi henüz 2 yaşında 1903'te menenjit hastalığından vefat etmiş ve Yahya Efendi'nin mezarına defnedilmiştir.
8 yaşındayken babası Sultan Abdülhamid 31 Mart olaylarından sonra tahttan indirildi. 31 Mart olayı sonrası Yıldız Sarayı'na giren hareket ordusu birlikleri, Sultan Abdülhamid'i 5 eşi, 3 kızı ve 2 oğluyla birlikte arabalara bindirerek Selanik'e sürgüne gönderdiler. Ancak 31 Mart isyanı nedeniyle harem kapıları kilitli olduğu için padişah ailesinin bir kısmı sarayda kalmıştır, bunlardan biri de Nureddin Efendi'dir. Babasının yanına meydana gelen olaylar akabinde açıkça gitmekten korkan küçük prens, ortaya çıkan şaşkınlıkta gizlice gitme uğraşısında başarısız olup Selanik'e sürgüne giden arabaya geç kaldı.[3]
Yıldız sarayı boşaltıldı, tüm eşyalar ve mücevherler askerler tarafından yağmalandı. Burada yaşayan herkes - hizmetkarlar, efendiler, padişah eşleri ve çocukları - saraydan atıldı. Bir süre ağabeyi Salim Efendi'nin yanında kalan Nureddin Efendi, daha sonra annesinin yanına Beşiktaş'ta dedesinin evine sığındı. Uzun bir mücadelenin ardından bir apartmana taşınan anne ve oğlunun Maslak köşküne yerleşmelerine izin verildi.
Almanya'da okurken Nureddin Efendi, Birinci Dünya Savaşı'nın kaybedilmesi üzerine buradan ayrılarak kız kardeşi Ayşe Sultan ile birlikte İsviçre'ye gitti. Ardından kardeşler birlikte İstanbul'a döndüler. 5 Mayıs 1919'da 18 yaşında babasının hizmetkarlarından Abaza asıllı Hüsnü Paşa'nın kızı Ayşe Andalib (1902–1980) ile evlendi. Ancak bu evlilik aile üyeleri tarafından kabul edilmedi. Buna rağmen kardeşi Abdürrahim Hayri Efendi'nin düğün gününde o da sevdiği hanımla evlendi. Bazı aile üyeleri, şehzadenin yaşının küçük olması nedeniyle bu evliliğe şüpheyle yaklaştı. Yani rivayete göre Andalib Hanım'ın kardeşi Celal Bey, sözde Behice Hanım'a aşık olmuş ve bu evliliği bu durumu örtbas etmek için yapmıştı. Aslında Celal Bey Behice hanımın hem kethüdası hem de memleketdaşı idi. Behice hanım dul kalmamak için Celal Bey ile kağıt üzerinde evlenmişti. Ancak bu evlilik sadece kağıt üzerindeydi.
Sürgün yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Nureddin Efendi süvari teğmeni iken eşi Andalib ve gelini Halil İsmayil Hakki ile birlikte sürgüne gitti. Annesi Behija Hanım ve Andalib Hanım'ın kardeşi Celal Bey, mecbur kalmadığı halde şehzade ile birlikte gittiler. Roma, Nice ve Napoli'de yaşadılar, bu süre zarfında Andalib'in mücevherlerini satarak geçimlerini sağladılar. Behice Hanım'ın annesi Nazlı Hanım bazen küçük de olsa para gönderirdi.
Daha sonra Nureddin Efendi, annesini Napoli'de Celal Bey'e emanet ederek Paris'te yaşayan kız kardeşi Şadiye Sultan'ın yanında iş bulma amaçlı geldi. Ancak uygun bir iş bulamayınca diğer kardeşleri gibi o da müzikle uğraştı. İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra karısını da yanına alarak daha sakin olan İspanya'ya gitti, ancak yolda karısı ciddi bir şekilde hastalandı ve Paris'e döndü. Ancak kısa süre sonra kendisi de hastalandı ve 2 Haziran 1945'te Paris'te tüberkülozdan öldü. Bobigny Müslüman mezarlığına gömüldü.[4]
İlginç gerçekler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Nureddin Efendi ile Andalib Hanım'ın tek çocuğu vardı. Nureddin Efendi ölen ikiz kardeşi Mehmed Bedreddin'in adını anısını yaşatmak için ismini oğluna verdi. Ancak o da daha henüz bebekken Paris'te öldü. Başka çocuğu olmadı. Sürgüne giderken sınırda aşı olduğunu söyleyen Andalib Hanım, bu nedenle başka çocuğu olmadığı iddiasındadır.
- Ayşe Sultan'ın hatıralarına göre Nureddin Efendi, Halife Abdülmecid Efendi'nin ölümünden sonra naaşını yıkayan üç kişiden biridir.
Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Oktay, İsmail Hakkı. "Yanya'dan Ankara'ya". İstanbul 1975, s. 451;
- Öztuna, Yılmaz. "Büyük Türk Tarihi", İstanbul 1979, 8/174.
- Adra, Cemil. "İki Prens", İstanbul 2019.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ EKINCI, Ekrem Buğra. "Sürgündeki hânedan — Osmanlı ailesinin Çileli Asrı". Timaş Yayınları, Osmanlı tarihi dizisi, 101. 1. baskı. İstanbul 01–09–2015. 648 sayfa. 13,5x21 cm. ISBN 978-605-08-2049-2.
- ^ Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt:2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara (1996),
- ^ Osmanoğlu, Ayşe. "Babam Sultan Abdülhamid", İstanbul 1984, s. 253–254.
- ^ Mislimelek Hanım. "Haremden Sürgüne", Haz. Nemika Daryal Marşanoğlu, İstanbul 2011, s. 187–188.