Adolf Hitler'in 50. doğum günü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
21.35, 29 Kasım 2016 tarihinde MHIRM (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17877309 numaralı sürüm (→‎Notlar)
Nazi Almanyası hükûmeti, Berlin'deki Reichskanzlei'da Hitler'i tebrik ederken.

Adolf Hitler'in 50. doğum günü, 20 Nisan 1939'da Nazi Almanyası genelinde ve dünyanın bazı kesimlerinde millî bayram olarak kutlandı. Müttefikler diplomatik olarak kutlamaları yok saysa da tüm Almanya genelinden ve Mihverlerden Hitler'e hediyeler yollandı ve telgraflar çekildi. Ordu, hava kuvvetleri ve donanmanın yanı sıra SS birliklerinin de katıldığı doğum günü kutlamasında yaklaşık 50 bin kişi Hitler için Berlin sokaklarında yürüdü.

Kutlamalar

Avustralya'daki bir Alman kulübünde Hitler'in 50. doğum günü kutlaması.

18 Nisan 1939'da Nazi Almanyası hükûmeti, Führer Adolf Hitler'in doğum günü olan 20 Nisan'ı millî bayram ilan etti.[1] Bunun üzerine ülke genelindeki tüm belediyelerde ve Danzig Serbest Şehri'nde şenlikler düzenlendi. İngiliz tarihçi Ian Kershaw, Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels tarafından Berlin'de yaptırılan bu etkinlikleri "Führer tutkusunun hayret verici bir fantezisi; yaltaklık ve dalkavukluğun aşırı dışa vurumu Führer'in daha önceki tüm doğum günlerinin üstüne çıktı." sözleriyle değerlendirdi.[1]

Kutlamalar, 19 Nisan günü öğleden sonra Hitler liderliğindeki elli beyaz limuzinden oluşan konvoyun Albert Speer tarafından yeni tamamlanmış Doğu-Batı Aksı'ndan geçişiyle başladı. Doğu-Batı Aksı, planlanan II. Dünya Savaşı zaferinden sonra yeni başkent ilan edilecek olan Welthauptstadt Germania'nın ana bulvarı olması için tasarlanmıştı.[1] Speer'in bulvarın tasarımıyla ilgili burada konuşma yapacağını önceden tahmin eden Hitler, tasarımın varlığıyla zaten kendisinin konuştuğunu kısaca duyurarak neşelendi.[2] Ardından Almanya genelinden katılımın olduğu bir fener alayı düzenlendi ve Hitler alaya, Reichskanzlei'daki bir balkondan takip etti.[1] Gece yarısında ise Hitler, sarayındaki kişilerin tebriklerini ve hediyelerini kabul etti. Hediyelerin arasında heykeller, bronz dökümler, Meissen porseleni, yağlı boyalar, halılar, ender bulunan madeni paralar, antika silahlar ve çok sayıda kitsch eşya bulunmaktaydı. Hitler bunlardan bazılarını beğendi ancak çoğunu görmezden geldi.[1]

Speer, kutlamalarda Hitler'e Berlin'in yeniden inşası için planlanan devasa zafer takının ölçekli bir modelini sundu.[3] Ardından Hitler'in pilotu Hans Baur ise Speer'a, gelecek yıl Hitler'in resmî uçağı olarak kullanılmaya başlanacak olan dört motorlu Focke-Wulf 200 model yolcu uçağı "Führer Makine"sinin bir modelini sundu.[4]

Askerî geçit

Berlin'deki geçitte yürüyen Leibstandarte SS Adolf Hitler askerleri.

Doğum günü kutlamalarının önemli bir amacı Nazi Almanyası'nın askerî güç ve yeteneklerini olabildiği kadar göstermekti. Böylece Batılı güçlere bir uyarı verilmiş olacaktı.[1] Kutlamaların bir parçası olan yaklaşık beş saatlik askerî geçitte 12 Luftwaffe bölüğü, 12 ordu bölüğü, 12 donanma bölüğü ve bunların yanı sıra Schutzstaffel (SS) birlikleri yer aldı. Böylece toplamda 40.000 ile 50.000 arası Alman birliği geçide katılmış oldu.[5][6] Yüz binlerce kişi tarafından izlenen geçit sırasında tribünlerde ise 20.000 resmî davetli vardı.[7][5] Ayrıca 162 savaş uçağı aynı sırada Berlin semalarında boy göstermekteydi.[6] Geçitteki büyük uzun menzilli hava savunma topçu silahları, Nazi Almanyası'nın motorlu ağır silah teknolojisinin ve hava savunma birliklerinin gelişimine dikkat çekiyordu.[8] Etkinliklerin düzenleyicisi Joseph Goebbels,[9] bir yayın adresinde Almanlara şunları söyledi:

Reich, Alman kılıcının gölgesinde duruyor. Ticaret ve sanayi, kültürel ve milli yaşam; askerî güçlerin güvencesi altında gelişip güzelleşir. Herr Hitler'in adı bizim siyasi programımızdır. Hayal ve gerçek, Führer'de uyumluca bir araya getirilir.[7]

Dünya genelinde askeri liderler doğum gününü kutlamak için kendi birliklerine seslendi. Tümgeneral (sonradan Generalfeldmarschall) Erich von Manstein gibi bazı kişiler, kendilerinin başkomutanına yaptıkları övgü dolu konuşmalarda özellikle heyecanlı davrandı.[10] Kutlamalara 23 ülkeden resmî temsilciler katıldı. Papa elçisi Cesare Orsenigo, Slovak Cumhuriyeti Başkanı Jozef Tiso, Nazı Almanyası silahlı kuvvetleri şube başkanları ve Alman şehirlerinin belediye başkanları tebriklerini doğrudan şansölye binasında ilettiler.[5][6] Hitler ve İtalya başbakanı Benito Mussolini birbirlerine çektikleri telgraflarla, o sıralar ikisi de faşist bir rejimle yönetilen, Almanya ile İtalya Krallığı'nın dostluğunu düşmanlarının bozamayacağının teminatını verdi.[11] Hitler'in 1938'de Çekoslovakya'ya girmesinin ardından ülkeden çekilen ABD, Birleşik Krallık ve Fransa elçileri geçitte de yer almadı.[1] Bunlardan ABD, birlik teftişi sırasında maslahatgüzar Raymond H. Geist tarafından temsil edildi.[6] Başkan Franklin D. Roosevelt ise kendisinin yalnızca monarşi rejimlerinin başındaki kişilerin doğum günlerini kutlaması geleneğinin bir devamı olarak Hitler'in doğum günü kutlamadı.[12] Birleşik Krallık hükümdarı VI. George, Hitler'e bir doğum günü kutlama mesajı yolladı ancak bunun öncesinde danışmalarıyla iki ülke arasındaki gergin ilişkileri göz önünde bulundurarak doğum gününün tamamen gözmezden gelinip gelinmemesi hakkında fikir alışverişi yaptı.[13] Bunların yanı sıra geçitte Polonya temsilîyeti de mevcut değildi.[1]

Anma

Reichsführer-SS Heinrich Himmler, Hitler'e hediyesini verirken.

Hitler'in siyasi manifestosu ve otobiyografisi olan Mein Kampf'ın şatafatlı bir baskısı, kendisinin 50. doğum günü şerefine 1939'da Jubiläumsausgabe ("Yıl Dönümü Basımı") başlığı altında yeniden yayımlandı. Yeni baskının dışında büyük oranda lacivert ve yan kısmında keskin bir kırmızı renk kullanıldı. Ayrıca kapakta altın bir kılıç bulunmaktaydı.[14] Alman yazar ve fotoğrafçı Heinrich Hoffmann, Hitler'in 50. doğum gününü konu alan Ein Volk ehrt seinen Führer ("Bir Ulus Liderini Onurlandırıyor") adlı bir kitap yazdı. Besteci Hans Rehberg ise bu özel zamana uygun bir ilahi yazdı.[15] Doğum günü kutlamalarının filmi olan Hitlers 50. Geburtstag ("Hitler'in 50. Doğum Günü") ise Nazi propagandasının bir parçası olarak kullanıldı ve ilerleyen dönemde pazar günleri düzenlenen Gençlik Film Saatleri'nde çok sayıda kişiye izletildi.[16]

Doğum günü hediyeleri

Danzig Serbest Şehri, doğum günü hediyesi olarak Hitler'e onursal vatandaşlık verdi. Führer, vatandaşlık belgesini şehrin Nazi lideri Albert Forster'nın elinden aldı.[9] Bu dönemde Almanya ile Polonya arasındaki askeri ve siyasi gerginlik giderek artmaktaydı; Danzig'in Almanya'ya tekrar bağlanma ihtimali bu gerginliğin sebeplerinden biriydi ve Time Magazine, haberlerinde bu ihtimali duyurmaktaydı.[17] Hitler'in özel sekreteri Martin Bormann, Nazi Partisi'nin bir hediyesi olarak Kehlsteinhaus'u inşa ettirdi. Ancak yapının yeri kendisinin yükseklik korkusu sebebiyle Hitler'in hoşuna gitmedi.[18] Ayrıca Münih'teki bir bira fabrikası ise dispepsi yüzünden alkol içemeyen Hitler'e doğum günü hediyesi olarak özel yapım düşük alkollü bira üretti. İçki daha sonradan düzenli olarak sipariş edildi.[19]

Doğum günü vesilesiyle düşük gelirli ailelere 15 Reichsmark ve her bağımlı kişi için ekstra 5 Reichsmark dağıtıldı. Böylece toplamda 13 milyon Reichsmark harcandı.[20]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ a b c d e f g h Kershaw 2000, ss. 183-185.
  2. ^ Speer 1970, s. 148.
  3. ^ Speer 1970, s. 286.
  4. ^ Sterling 2008, s. 182.
  5. ^ a b c Pittsburgh Press 2015.
  6. ^ a b c d Miami Daily News 2015.
  7. ^ a b Age 2015.
  8. ^ San Jose Evening News 2015.
  9. ^ a b Daily Mail 2015.
  10. ^ Stein 2007, s. 58.
  11. ^ Prescott Evening Courier 2015.
  12. ^ Norwalk Hour 2015.
  13. ^ Pittsburgh Press 2015a.
  14. ^ Evening Independent 2015.
  15. ^ Jerusalem Post 2015.
  16. ^ Hoffmann 1997, s. 104.
  17. ^ Time Magazine 2015.
  18. ^ Tagesspiegel 2015.
  19. ^ Life Magazine 2015.
  20. ^ Daily Mail 2015a.

Kaynakça

Basılı

Çevrim içi

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Adolf_Hitler%27in_50._doğum_günü&oldid=17877309" sayfasından alınmıştır