Abdul Qadeer Khan
Abdul Qadeer Khan, (d. 1 Nisan 1936; Bhopal, Hindistan - 10 Ekim 2021; İslamabad, Pakistan) Pakistanlı bir nükleer fizikçi ve metalurji mühendisiydi.[1] Pakistan'ın nükleer silah programında önemli bir figürdü ve halk arasında "Pakistan'ın atom silahları programının babası" olarak bilinmektedir. Pakistan'da ulusal bir kahramandır. 1952'de Pakistan'a göç eden Hint bir göçmen (Muhajir) Khan, Batı Avrupa teknik üniversitelerinin metalürji mühendisliği bölümlerinde eğitim gördü ve burada metalik alaşımların faz geçişleri, uranyum metalurjisi ve gaz santrifüjlerine dayalı izotop ayrımı çalışmalarına öncülük etti. 1974'te Hindistan'ın "Gülümseyen Buda" nükleer testini öğrendikten sonra Khan, 1976'da Khan Research Laboratories'i (KRL) kurduğunda ulusunun atom silahları geliştirme konusundaki gizli çabalarına katıldı ve uzun yıllar onun hem baş bilimcisi hem de yöneticisiydi.
Ocak 2004'te Müşerref yönetimi tarafından ABD'nin Bush yönetimi tarafından kendilerine verilen nükleer silahların yayılmasına ilişkin kanıtlar hakkında bir bilgilendirmeye tabi tutuldu. Khan, nükleer silahların yayılması şebekesini yönetmedeki rolünü kabul etti.
Khan, nükleer sırları yasadışı yollardan satmakla suçlandı ve 2004 yılında ev hapsine alındı. Yıllarca süren ev hapsinin ardından Khan, İslamabad Yüksek Mahkemesi'nde Pakistan Federal Hükûmeti'ne karşı başarılı bir dava açtı. ABD (Amerika Birleşik Devletleri) karara olumsuz tepki verdi ve Obama yönetimi, Khan'ın hala "ciddi bir yayılma riski" olmaya devam ettiği konusunda resmî bir uyarı yayınladı.
10 Ekim 2021'deki ölümünün ardından Pakistan'ın başkenti İslamabad'daki H-8 mezarlığına gömülmeden önce Faysal Camii'nde devlet cenazesi verildi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Abdul Qadeer Khan | Biographies". 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2022.
