Abiş Hatun
| Abiş Hatun | |
|---|---|
| Fars Atabegi | |
| Hüküm süresi | 1263-64 - 1271-72 |
| Önce gelen | Selçuk Şah |
| Sonra gelen | Ongyatu Soğunçak Noyan |
| Hüküm süresi | 1282 - 1284-85 |
| Sonra gelen | Seyyid İmadeddin |
| Ölüm | 29 Aralık 1286 Tebriz, İlhanlı Devleti |
| Defin | Şiraz |
| Eş(ler)i | Mengü Timur |
| Çocuk(lar)ı | Kördüçin Algançı |
| Hanedan | Salgurlular |
| Babası | Sad b. Ebu Bekir |
| Annesi | Terken Hatun |
| Dini | İslam |
Abiş Hatun ya da Abaş Hatun (? - 29 Aralık 1286, Tebriz), Fars atabegi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Babası Sad b. Ebu Bekir annesi Yezd atabeginin kızı Terken Hatun'dur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Fars atabegi olan Selçuk Şah, Abiş Hatun'un annesi Terken Hatun'u öldürüp, Abiş Hatun ve kız kardeşini hapsedip, İlhanlı memurlarını da öldürünce Hülagû Han tarafından üzerine asker gönderilerek öldürüldü. Babasından sonra tahta çıkan küçük kardeşi Muhammet ölünce, 1263 yılında adına hutbe okutularak ve sikke kesilerek Abiş Hatun, Hülagû Han tarafından tahta çıkarıldı.[1]
1270'li yıllarda Hülagû Han'ın oğlu olan Mengü Timur ile evlendi. Bu evlilikten Algançı ve Kördüçin adlarında iki kızı oldu. Abaka Han'ın tahta çıkması üzerine Fars atabegliği elinden alındı ve Fars'ın gelirinden yıllık 70.000 altın tahsis edildi. 1282 yılında Ahmed Teküder'in tahta çıkmasıyla tekrar Fars atabegi yapıldı. Halk, Abiş Hatun'u büyük sevinçlerle karşılayarak günlerce şenlik yaptı. Kısa bir süre sonra Ahmed Teküder'i tahttan indirip kendisi han olan Argun Han'a Abiş Hatun'un vezirinin hasmı İmadeddin tarafından şikayette bulunulunca Abiş Hatun Fars atabegliğinden alındı ve Ordu'ya gelmesi için emir gönderildi ancak bu emre Abiş Hatun uymadı. Adamlarının yeni atabeg İmadeddin'i öldürmesi üzerine Abiş Hatun Arran'a getirilerek sorguya çekildi ve adamlarına ceza verildi. Kendisi hanedan gelini olduğu için bir şey yapılmadı.[1]
Tebriz'de 29 Aralık 1286'da vefat etti. Müslüman olduğu halde Moğol adetlerine göre Şiraz'da defnedildi.
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ann K. S. Lambton (1 Ocak 1988). Continuity and Change in Medieval Persia. SUNY Press. ISBN 978-0-887-06133-2.