İçeriğe atla

Yamyamlık

Vikipedi, özgür ansiklopedi
18.58, 6 Aralık 2020 tarihinde Khutuck Bot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24337861 numaralı sürüm (Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir))

Yamyamlık veya kanibalizm, aynı türden başka bir bireyi yiyecek olarak tüketme eylemidir. Yamyamlık, hayvanlar aleminde yaygın bir ekolojik etkileşimdir ve 1500'den fazla tür içerisinde gözlemlenmiştir.[1] İnsan yamyamlığı hem eski zamanlarda hem de günümüzde son derece iyi belgelenmiş bir davranıştır.[2]

Yamyamlık oranı, besin açısından kısıtlı ortamlarda, bireyler ek bir besin kaynağı elde etmek için türdeşlerine yönelmesi sebebiyle artmaktadır.[3] Yamyamlık, potansiyel rekabeti azaltarak gıda, barınma ve bölge gibi kaynakların daha kolay erişilebilir hale gelmesini sağlar ve nüfus sayılarını düzenler. Bu durum bireye fayda sağlasa da yamyamlığın varlığının tüm popülasyon genelinde hayatta kalma oranlarını düşürdüğü ve akraba tüketme oranını arttırdığı gözlenmiştir.[3] Diğer olumsuz etkiler, yamyam davranışı gösteren bireyin konakçı ile karşılaşma oranı arttıkça artan patojen bulaşma riskini içerebilir.[4] Bununla beraber, yamyamlık -bir zamanlar düşünülenin aksine- yalnızca aşırı gıda kıtlığı veya yapay koşulların bir sonucu olarak meydana gelmek zorunda değildir. Aynı zamanda çeşitli türlerde doğal koşullar altında da meydana gelebilir.[1][5][6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Polis, G. A. (1981). "The Evolution and Dynamics of Intraspecific Predation". Annual Review of Ecology and Systematics. 12: 225-251. doi:10.1146/annurev.es.12.110181.001301. 
  2. ^ Goldman, Laurence, (Ed.) (1999). The Anthropology of Cannibalism. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-89789-596-5. 
  3. ^ a b Elgar, M.A. & Crespi, B.J. (1992) Cannibalism: ecology and evolution among diverse taxa, Oxford University Press, Oxford [England]; New York.
  4. ^ Rudolf, V. H.; Antonovics, J. (2007). "Disease transmission by cannibalism: Rare event or common occurrence?". Proceedings. Biological Sciences. 274 (1614): 1205-10. doi:10.1098/rspb.2006.0449. PMC 2189571 $2. PMID 17327205. 
  5. ^ Fox, L. R. (1975). "Cannibalism in Natural Populations". Annual Review of Ecology and Systematics. 6: 87-106. doi:10.1146/annurev.es.06.110175.000511. 
  6. ^ Elgar, M. A. and Crespi, B. J. (eds) (1992) Cannibalism: Ecology and evolution among diverse taxa. Oxford University Press, New York.

Ek okumalar

  • M. A. Elgar and Bernard J. Crespi (eds.). 1992. Cannibalism: Ecology and Evolution of Cannibalism among Diverse Taxa Oxford University Press, New York. 0-19-854650-5