Waitangi Antlaşması

Waitangi Antlaşması'dan bir sayfa

Waitangi Antlaşması, İngiliz Kraliyeti ve yerli halk Maorilerin ileri gelen şeflerinin Yeni Zelanda'nın kuruluş belgesi olarak da adlandırılan 6 Şubat 1840 tarihinde yapılan anlaşma.

İngiltere'nin Yeni Zelanda Valisi tarafından hazırlanan ve Maoriler tarafından kabul edilen anlaşma her iki açıdan da farklı yorumlara neden olmuştur. İngilizler, Yeni Zelanda'da devleti yönetme egemenliğinin kendilerine ait olduğunu düşünürken, yerli halk kendi topraklarında kendini yönetmekten ve yetkilerini devretmeden İngilizler'e kendilerini koruma karşılığı yönetim yetkisi verdiklerini düşünmekteydi.

1970'lere kadar antlaşma amacına hizmet ediyor gibi düşünülse de, arazi ve hak kaybı, eşitsiz muamele gibi birçok konuda yerli halk ve göçmenler arasında ihlaller konusunda soruşturmalar ve davalar açılmış, komisyonlar kurulmuştur. Çoğu durumlarda İngiltere antlaşmayı kötüye kullanmış olabileceğini ve hak ihlali yaptığını kabul ederek tazminatlar ödemiştir.

İmzalama tarihi olan 6 Şubat'tan sonra milli bayram olarak kutlanan antlaşma 1974'ten beri Waitangi Günü olarak adlandırılmıştır.