Victoria Gölü

Başlığın diğer anlamları için Victoria sayfasına bakınız.

Viktorya Gölü
Havza
Konum	Doğu Afrika
Ada(lar)	3.000 Sese Adaları, Uganda
Genel bilgiler
Yüzey rakımı	1.133 m
Wikimedia Commons

Viktorya Gölü (Ruandaca: Nyanza Gölü), Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan dünyanın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.

Nil Nehri'nin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük bölümü Tanzanya ve Uganda'da kalır; küçük bir bölümü Kenya'ya taşar. Toplam 68.422 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri arasında Kuzey Amerika'daki Superior Gölü'nden sonra ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; batı kesimi dışında kıyıları derin girintilerle örülüdür. Kuzey-güney doğrultusunda uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km'dir. Suları, Batı ve Doğu Rift vadileri arasında uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazla balık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir.

Viktorya Gölü'nün haritası

Göl kıyıları birbirinden çok farklı özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının hemen gerisinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar batı kıyısında yerini Kagera Irmağı'nın deltasını oluşturan, papirüs ve bölgeye özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş kuzey kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında ortalama 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur.

Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün kuzey kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Emin Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke Körfezi'nin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla Sese Adaları yer alır.

Gölü besleyen ırmakların en büyüğü ve en önemlisi olan Kagera 1° güney enleminin hemen kuzeyinde, batıdan göle dökülür. Gölün batıdan aldığı öteki ırmaklardan yalnızca Kagera'nın kuzeyindeki Katonga önemli su taşır. Gölün tek gideğeni ise kuzey kıyısındaki Viktorya Nili'dir.

Nil'in kaynağını arayan Avrupalılardan İngiliz kâşif John Hanning Speke, 1858'de gölü gördü ve daha önce Araplarca Ukereve olarak bilinen göle İngiltere kraliçesinin onuruna Viktorya adını verdi. Gölün ayrıntılı araştırmasını 1901'de Sir William Garstin gerçekleştirdi.

Bu gölün nile açılan yerine; "Ripon Falls" denir. Bu keşfi de "Speke" yapmıştır. Fakat bu keşifte ona eşlik eden "Grand" gibi isimleri hastalık(sıtma) ve sakatlıklarından ötürü geride bırakmıştır.

Mart 1964'te nilin başka bir kaynağı olan başka bir göl keşfedildi.Bu göle de Prenses Victoria'nın ölmüş eşi "Albert"ın adı verildi.