Tomris Giritlioğlu
Tomris Giritlioğlu (d. 1957[1], Kadınhanı) yönetmen, senaryo yazarı, yapımcı, proje tasarımcısı.
1999 yılında çektiği Salkım Hanımın Taneleri ile üne kavuşmuş bir sinema yönetmenidir. Kurşun Yarası, Çemberimde Gül Oya gibi dizilerin yapımcı veya proje tasarımcısı olarak Türkiye'de yakın tarih ile ilgili dönem dizilerini başlatan kişi olmuştur.[2]
Yaşamı
1957 yılında Konya'nın Kadınhanı ilçesinde doğdu. Antakyalı bir ailenin çocuğudur. Babası o sırada Kadınhanı'nda hakimlik yapan Ali Arcak, annesi Sakine Arcak (Günaydın) idi.[3] Çocukluğunun ilk yılları Adana'da geçti. İlkokul 3. sınıftan sonra eğitim hayatına TED Ankara Koleji'ne devam etti. Yükseköğrenimini Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünde tamamladı.
üniversite yıllarında ‘sıkı bir devrimci’ olarak tanındı.[2] Üniversite öğrencisi iken sinema yönetmeni olmaya karar verdi.[3] Üniversiteden mezun olduktan sonra TRT'de çevirmen olarak çalışmaya başladı. 1977'de TRT Haber Dairesi Başkanı Aycan Giritlioğlu ile evlendi. Bu evlilikten oğlu Ilgaz dünyaya geldi (1980).
TRT'de bir süre Çocuk Programları ile Eğitim Kültür Bölümleri'nde asistanlık yaptıktan sonra Belgesel Programlar Müdürlüğü'ne[4] geçti. "Tabletten Belgesele" ve "Beyoğlu" adlı iki belgesel film çekti. 1988'de TRT'nin Drama Bölümü'ne geçti ve 1989'da ilk filmi Kantodan Tangoya yı çekti.
İlk uzun metrajlı filmi Suyun Öte Yanı'nı 1991'de çekti. Film, 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü ile En İyi Yönetmen Ödülü'ne, 4. Ankara Uluslararası Film Festivali'nde En İyi İkinci Film ödülüne değer görüldü. 1994'te Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Yaz Yağmuru adlı öyküsünü aynı adla sinemaya uyarladı. Mehmet Eroğlu'nun Yarım Kalan Yürüyüş romanından uyarladığı 80. Adım (1995), 8. Ankara Uluslararası Film Festivali'nde Seçiciler Kurulu Özel Ödülü'nü ve 15. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde Ulusal Film Yarışması'nda En İyi Film ve En İyi Yönetmen ödüllerini aldı.
1999 yılında yönetmenliğini yaptığı Salkım Hanımın Taneleri adlı film ile üne kavuştu. Film, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Film" ödülünü; Ankara Uluslararası Film Festivali'nde ise Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü'nü aldı.
2002'de TRT'den emekli olan Giritlioğlu[2], Salkım Hanım'ın Taneleri filminin devamı niteliğindeki Güz Sancısı filmini 2008'de tamamladı.
Sanatçı, emekli olduktan sonra özel televizyonlar için dizi film projeleri üretmeye başladı. Dizilerin kiminde yapımcı kiminde ise proje tasarımcısı olarak görev aldı. Türkiye'de 'dönem dizisi' akımını başlatan kişi oldu ve ‘Kuruşun Yarası’ ‘Çemberimde Gül Oya’, ‘Ihlamurlar Altında’‘Hatırla Sevgili’, ‘Karayılan’, ‘Asi’, ‘Gönülçelen’, ‘Kasaba’, ‘Bu Kalp Seni Unutur mu?’, ‘Her Şeye Rağmen’ ürettiği yapımlardandır.
Filmografi
Yönetmen
- 2008: Güz Sancısı
- 1999: Salkım Hanımın Taneleri
- 1997: Kördüğüm
- 1996: 80. Adım
- 1993: Yaz Yağmuru
- 1991: Suyun Öte Yanı
- 1989: Kantodan Tangoya
Senaryo yazarı
- 1993: Yaz Yağmuru
- 1989: Kantodan Tangoya
Yapımcı
- 2009: Kasaba
- 2009: Bu Kalp Seni Unutur Mu?
- 2007: Asi
- 2006: Esir Kalpler
- 2005: Aşka Sürgün
- 2002: Aşk Meydan Savaşı
Proje tasarım
- 2014: Her Sevda Bir Veda
- 2012: Kayıp Şehir (dizi)
- 2010: Gönülçelen
- 2009: Kül ve Ateş
- 2009: Bu Kalp Seni Unutur Mu?
- 2007: Karayılan
- 2007: "Asi (dizi)|Asi]]"
- 2006: Erkekler Ağlamaz
- 2006: Hatırla Sevgili
- 2005: Seher Vakti
- 2005: Kırık Kanatlar
- 2005: Ihlamurlar Altında
- 2005: Aşk Yolu
- 2004: Çemberimde Gül Oya
- 2004: Bir Aşk Hikayesi
- 2003: Sultan Makamı
- 2003: Kurşun Yarası
- 2002: Gülbeyaz
- 2002: Azad
Kaynakça
- ^ "Tomris Giritlioğlu". Görsel Hafıza Projesi web sitesi. 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ a b c "Portre: Tomris Giritlioğlu". aljazeera.com.tr sitesi, 4 Ocak 2013. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ a b Kalyoncu, Cemal A. "Sinemanın devrimci kızı" (PDF). Aksiyon dergisi, 15 Ocak 2000. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ "Tomris Giritlioğlu". Türk Sineması Araştırmaları sitesi. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
- Türkiye Sineması Görsel Hafıza Projesi sayfası1 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk sayfası 13 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IMDb sayfası 28 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Sinemanın devrimci kızı", 15 Ocak 2000, Aksiyon Dergisi